Wiadomości

Zgodność z konstytucją ustawy samorządowej

Opublikowany: lis 6, 10:32

3 listopada 2006 r. o godz. 9.15 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Grupy posłów na Sejm RP dotyczący samorządowej ordynacji wyborczej, sygn. K 31/06.

Stan prawny: Kwestionowane przepisy umożliwiają blokowanie list (tworzenie grupy list). Zdaniem wnioskodawców powoduje to uprzywilejowanie podmiotów, które przystępują do bloku. Przy ustalaniu wyniku głosowania na grupę list uwzględnia się także głosy oddane na komitety, których listy wchodzące w skład grupy nie uzyskały co najmniej 5 proc. oddanych, ważnych głosów. Deformuje to wynik wyborów w taki sposób, że procent mandatów uzyskanych przez dane ugrupowanie znacznie przewyższa procent zdobytych przez nie głosów. Jeśli grupę list wyborczych utworzy podmiot, na który oddana zostanie wyjątkowo duża liczba głosów z podmiotem lub kilkoma podmiotami, na które odda głosy znikoma liczba wyborców, wówczas na tę grupę list przypadnie więcej mandatów, niż samodzielnie uzyskałaby najsilniejsza lista kandydatów. W efekcie najsilniejszy będzie zdecydowanie nadreperezentowany w stosunku do rzeczywistego poparcia, którym cieszy się wśród wyborców. Może dochodzić do centralizacji partyjnej samorządów kosztem więzi lokalnych i interesów wspólnot obywateli, co jest sprzeczne zarówno z Konstytucją jak i Europejską Kartą Samorządu Lokalnego. Ustawa weszła w życie w terminie krótszym niż 14 dni od dnia ogłoszenia. Zdaniem wnioskodawców takie wprowadzenie ustawy zaskoczyło wyborców i komitety wyborcze. Ponadto cała ustawa została uchwalona niezgodnie z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego oraz zasadą legalizmu. Tym samym jest nieważna od samego początku.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że

• art. 1 pkt 2, 3, 7, 9-16 ustawy z dnia 6 września 2006 r. o zmianie ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw są zgodne z preambułą, art. 2, art. 169 ust. 2 Konstytucji oraz z art. 3 ust. 2 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r.
• art. 1 pkt 2, 3, 7, 9-16 ustawy powołanej w punkcie 1 w związku z art. 2 tej ustawy są zgodne z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.
• Ustawa z dnia 6 września 2006 r. jest zgodna z preambułą, art. 2, art. 7 i art. 119 ust. 1 Konstytucji oraz nie jest niezgodna z art. 4 ust. 6 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego. (link do sentencji w całości pod komunikatem).

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że nie można mówić o “zawłaszczeniu na swoją korzyść głosów oddanych na słabszych partnerów”, jak ujmują to wnioskodawcy. Blokowanie list jest bowiem całkowicie dobrowolne i możliwe w odniesieniu do wszystkich uczestniczących w wyborach komitetów wyborczych w dowolnych konfiguracjach. Żaden komitet wyborczy nie został pozbawiony prawa do blokowania swojej listy z innym komitetem wyborczym. Trybunał nie podzielił argumentacji wnioskodawców, że “instytucja blokowania list w wersji zapisanej w ustawie” wprowadza niepewność, gdyż wyborca nie będzie mógł przewidzieć efektu swojego udziału w wyborach w związku z zagospodarowaniem, w ramach grup list, głosów tych osób, które nie uzyskały co najmniej 5 proc. ważnie oddanych głosów. W takim wypadku wyborcy będą głosowali na listę w ramach grupy, ale zarazem na całą grupę list. Trybunał nie stwierdził także naruszenia przez kwestionowane przepisy więzi lokalnych, które są chronione przez Konstytucję. Ponadto nowelizacja ordynacji wyborczej nie pociąga za sobą istotnej zmiany sposobu głosowania przez wyborców, ani nie wprowadza żadnych nowych rygorów ich dotyczących. Dłuższy lub krótszy okres vacatio legis ustawy nie ograniczył praw obywatelskich wyborców. Jeśli chodzi o zarzuty dotyczące naruszenia trybu ustawodawczego, to zdaniem Trybunału o naruszeniu można mówić dopiero wówczas, gdy uchybienia regulaminowe prowadzą do naruszenia konstytucyjnych elementów procesu ustawodawczego albo uniemożliwiają posłom wyrażenie w toku prac i obrad plenarnych stanowiska w sprawie poszczególnych przepisów i całej ustawy. W tym przypadku ewentualne naruszenie Regulaminu Sejmu nie miało praktycznie żadnego wpływu na fakt i treść uchwalonego następnie prawa. Wysłuchanie publiczne służy jedynie zapoznaniu się z opiniami, które nie są dla organów Sejmu wiążące. Brak wysłuchania publicznego nie wpłynął w tym wypadku na niemożność zaprezentowania swoich opinii o projekcie ustawy przez różne środowiska polityczne i samorządowe. Natomiast sama instytucja wysłuchania publicznego nie stanowi konstytucyjnego ani ustawowego elementu trybu ustawodawczego.

Źródło: www.trybunal.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum