Wiadomości

Rozbój - art. 280 Kodeksu karnego

Opublikowany: gru 29, 09:48

§ 1. „Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.”
§ 2. „Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.”

Mamy tutaj odpowiedzialność za rozbój, który polega na tym, że sprawca kradnie używając lub grożąc natychmiastowym użyciem przemocy czyli siły przewyższającej siłę ofiary, choć z tą dysproporcją jest różnie. W praktyce najczęściej będziemy mieli do czynienia z przemocą. Może też być np.: podanie środka nasennego w pociągu.

Punktem wyjścia jest to, że formy działania z tego art. muszą bądź poprzedzać kradzież, bądź nastąpić z nią równocześnie. Jeżeli jest inaczej to może się pojawić nam kradzież rozbójnicza.

Przedmiot rozboju jest określony identycznie jak w art. 278 kk. czyli widzimy, że działanie sprawcy jest skierowane z jednej strony przeciwko osobie z drugiej strony przeciwko mieniu. Ten dwukierunkowy sposób działania sprawcy pokazuje w jaki sposób później możemy mieć problemy z kwalifikacją. Zamach jest traktowany jako środek do celu, a tym celem jest kradzież. Tutaj bowiem zamiarem sprawcy ostatecznym nie jest spowodowanie nieprzytomności człowieka itd. To jest środek do celu.

„Kto kradnie…” tutaj orzecznictwo nie jest jednolite. Przyjmuje się, że ten zwrot należy rozumieć szeroko. To nie chodzi o to, żeby sprawca kradł sam, własnoręcznie, ale wypracowano w judykaturze pogląd przewidujący za rozbój sytuację, gdzie ofiara pod wpływem strachu wywołanego groźbą sama bierze i wydaje żądany przedmiot.

Czym jest przemoc ?

Przemoc można użyć tylko wobec osoby. Oczywiście celem jest cały czas zabór mienia. Ta przemoc nie musi być użyta bezpośrednio przeciwko danemu pokrzywdzonemu. Może być użyta przeciwko innej osobie po to, aby wpłynąć na określone zachowanie pokrzywdzonego. Czyli przemoc może być użyta pośrednio. Ważne jednak jest, aby był ten element oddziaływania na tego wydającego mienie. Ta przemoc w ogóle nie jest stopniowalna. Nie musi mieć wielkiego natężenia np.: były problemy w stosunku do osób chorych, niepełnosprawnych. Do nich tej przemocy o dużym natężeniu nie potrzeba było stosować, wystarczyła o niewielkim. Przemoc musi się wyrazić przynajmniej w naruszeniu nietykalności cielesnej.

Kolejna rzecz dotyczy sytuacji, że sprawca wcale nie musi napotkać oporu. Użycie przemocy już po dokonaniu zaboru rzeczy to nie realizuje znamion przepisów art. 280 kk.

Stan bezbronności jest bardzo pojemny (np.: było wielu napastników i pokrzywdzony już przez samą tą obecność tych ludzi boi się bo nie może nic zrobić) i są problemy czy mamy do czynienia ze stanem bezbronności czy nieprzytomności. Dlaczego? Dlatego, że dla stanu bezbronności przyjmuje się taką definicję wyjściową, że pokrzywdzony zachowuje tutaj zdolności fizyczne, psychiczne, ale nie ma tej swobody poruszania się. Doprowadzenie do takiego stanu może nastąpić nie tylko przy użyciu narzędzi, ale można tu np.: posłużyć się psem.

Przy art. 280 kk. może być też groźba użycia przemocy art. 115 § 12 kk. i groźba ta musi wzbudzić u pokrzywdzonego obawę, że zostanie spełniona. Groźba może nie być wyrażona wprost. Chodzi tylko o to, że by spełnienie groźby było możliwe bezpośrednio po zapowiedzi jej użycia. I jest tutaj pewna różnica w stosunku do art. 190 kk., a mianowicie tutaj sprawca nie musi mieć technicznych możliwości spełnienia tej groźby.

Art. 280 kk. może być popełniony przez działanie, skutkiem jest zabór mienia. Jeżeli nie zabrał rzeczy tylko mamy gwałt, przemoc na osobie to mamy usiłowanie. Mamy kumulatywną kwalifikację w sytuacji, gdy na skutek rozboju pokrzywdzony umrze i mamy art. 148 § 1 kk. w zw. z art. 280 kk. W art. 280 kk. są te formy działania i dopiero wtedy wyczerpuje pełną istotę tego rozboju.

§ 2

Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem no to jest surowsza odpowiedzialność. Wymienienie to jest przykładowe.

„Posługuje się...” rozumiane jest szerzej niż „używa”. Czyli „użycie” to zadanie ciosu, tutaj wystarczy okazanie noża, pistoletu. To jest już „posłużenie”. Nie trzeba go użyć. Broń nie musi być nawet nabita.

Co przyjmujemy jako kryterium oceny narzędzia jako niebezpiecznego ?

Jest to jego zdolności do spowodowania poważnego uszkodzenia ciała lub śmierć człowieka. I teraz te właściwości narzędzia oceniać będziemy na podstawie m.in. masy tego narzędzia, wymiarów, czy miało powierzchnie tnące, materiał z jakiego jest wykonane itp.
Tutaj nie bierze się pod uwagę sposobu użycia. Bierze się pod uwagę właściwości danego przedmiotu. Jeżeli sprawca działa w inny sposób, to musimy sprawdzić to czy ten inny sposób zagrażał życiu.

„Wspólnie z inną osobą...” nie każdy ze sprawców musi posługiwać się tą bronią. Wystarczy, że wszyscy obejmują swoim zamiarem cały zespół przedmiotowych znamion tego przestępnego działania. Musimy więc udowodnić świadomość danej osoby, że działała wspólnie z osobą posługującą się bronią, albo działającą w sposób zagrażający życiu. Świadomość tą trzeba wysnuć w oparciu o okoliczności czy np.: się znają, wiedział, że ta druga osoba ma broń i jej używa, że ma skłonności do używania noża itp.

Skomentuj ten artykuł na forum

Szukaj w serwisie

Wzory pozwów, wniosków, umów i innych pism

Wiadomości i porady prawne

Konkordat między Rzeczpospolita Polską a Stolicą Apostolską

Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół katolicki są — każde w swej dziedzinie — niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.

Czytaj dalej


Więcej

Porada prawna - Prenumerata RSS

Zaprenumeruj aktualności i porady

Archiwum wiadomości