Wiadomości

Czy zatrzymanie na podstawie prokuratorskiego nakazu zatrzymania i przymusowego doprowadzenia wyłącza możliwość prowadzenia postępowania w formie dochodzenia?

Opublikowany: cze 12, 10:47

Czy zatrzymanie podejrzanego w toku postępowania przygotowawczego na podstawie wydanego przez Prokuratora w myśl art. 247 § 1 k.p.k. nakazu zatrzymania i przymusowego doprowadzenia należy uznać za pozbawienie wolności w rozumieniu art. 325c pkt 1 k.p.k. wyłączające możliwość prowadzenia postępowania przygotowawczego w formie dochodzenia ?”

Każde pozbawienie wolności – w tym również zatrzymanie – z wyjątkiem zatrzymania lub tymczasowego aresztowania wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem wyłącza, zgodnie z art. 325c pkt 1 k.p.k., możliwość prowadzenia postępowania przygotowawczego w formie dochodzenia.

Postanowieniem z dnia 21 września 2005 roku (sygn. akt I KZP 28/05) Sąd Najwyższy stwierdził, iż „...Sformułowanie treści normy zawartej w art. 325c pkt 1 k.p.k. nie powinnonasuwać, zdaniem Sądu Najwyższego, żadnych wątpliwości. Zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego zawsze punktem wyjścia w procesie wykładni powinna być analiza kontekstu językowego danego przepisu; jeżeli przepis jednoznacznie formułuje normę postępowania, to tak właśnie należy ów przepis rozumieć. Pierwszeństwo językowych reguł wykładni jest wręcz podstawowym warunkiem funkcjonowania prawa w państwie prawnym. Podobną rangę nadaje się założeniu o racjonalnym działaniu ustawodawcy w procesie stanowienia prawa. Jeśli wbrew jasnemu, pod względem językowym, sformułowaniu przepisu nadawałoby mu się jakieś inne znaczenie, aniżeli to oczywiste znaczenie językowe, wówczas rola ustawodawcy byłaby li tylko pozorna (por. J. Wróblewski: Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław 1990, s. 66 i n.; Z. Ziembiński: O stanowieniu i obowiązywaniu prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1995, s. 82; uchwała SN z dnia 20 czerwca 2000 r., I KZP 16/00, OSNKW 2000, z. 7-8, poz. 60).

W tym miejscu na marginesie należy stwierdzić, iż zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny, jak i Sądu Najwyższego, pozbawieniem wolności w rozumieniu art. 325c k.p.k. jest każde, wynikające z decyzji właściwego organu, uniemożliwienie osobie swobodnego poruszania się przez poddanie nadzorowi straży, polegające zazwyczaj ponadto na umieszczeniu jej w miejscu odosobnienia. Pozbawieniem wolności jest zatrzymanie, tymczasowe aresztowanie, odbywanie zasadniczej lub zastępczej kary pozbawienia wolności, zasadniczego lub zastępczego aresztu, kary porządkowej aresztowania, zamknięcie w zakładzie zamkniętym tytułem środka zabezpieczającego, pobyt w zakładzie leczniczym w celu przeprowadzenia obserwacji psychiatrycznej (por. uchwała SN z dnia 23 czerwca 1960 r., VI KO 26/60, OSN 1960, z. 4, poz. 55). Nie ma zatem znaczenia podstawa prawna pozbawienia wolności, a istotny jest sam fakt, iż osoba jest pozbawiona wolności. Zatrzymanie wyłącza możliwość prowadzenia dochodzenia nie tylko wtedy, gdy ma charakter procesowy, ale i tzw. zatrzymanie porządkowe, np. zatrzymanie w izbie wytrzeźwień, zatrzymanie przez policję ze względów porządkowych. Nie znajduje uzasadnienia postulowane wyłączenie z zakresu pojęcia „pozbawienie wolności” zatrzymania z tego tylko względu, że jest to zdarzenie krótkotrwałe, a norma art. 325c pkt 1 k.p.k. ma znaczenie gwarancyjne (zob. H. Gajewska-Kraczkowska: Postępowania szczególne w kodeksie postępowania karnego [w:] Nowe uregulowania prawne w kodeksie postępowania karnego z 1997 r., pod red. P. Kruszyńskiego, Warszawa 1999, s. 322-323). W tej sytuacji Sąd Najwyższy podziela stanowisko wyrażone we wniosku Prokuratora Prokuratury Krajowej w przedmiocie zasadniczej wykładni ustawy, iż każde pozbawienie wolności – w tym również zatrzymanie – z wyjątkiem zatrzymania lub tymczasowego aresztowania wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem wyłącza, zgodnie z art. 325c pkt 1 k.p.k., możliwość prowadzenia postępowania przygotowawczego w formie dochodzenia.

Źródło: www.sn.pl

Skomentuj ten artykuł na forum