Wiadomości

Zadatek - zaliczka.

Opublikowany: gru 13, 14:29

Na tle tych pojęć powstaje wiele nieporozumień. Często zawierający umowy cywilnoprawne traktują je zamiennie i nie wiedzą, że nie są to synonimy. Określenie czy chodziło nam przy zawarciu umowy o zadatek czy zaliczkę jest doniosłe zwłaszcza w momencie, kiedy umowa nie zostaje wykonana.

Zadatek należy do kategorii tzw. dodatkowych zastrzeżeń umownych, stanowi on zabezpieczenie wykonania umowy i pełni funkcję odszkodowawczą. Zgodnie z art. 394 Kodeksu cywilnego z braku odmiennego zastrzeżenia w umowie zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczania terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować zaś, jeśli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Jeśli na przykład dajemy 100 złotych jako zadatek właścicielce domu wczasowego na poczet przyszłego w nim pobytu to, jeśli zrezygnujemy z tej usługi zadatek przepada na rzecz właścicielki wczasowiska. Odwrotnie, jeśli właścicielka domu wczasowego pomyli się i zrobi zbyt dużo rezerwacji to, aby odstąpić od umowy powinna nam zwróci 100 złotych zadatku + 100 złotych, czyli sumę dwukrotnie wyższą.

Dopiero w razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała. Jeżeli zaliczenie to nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.
W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. Podobnie jest, jeśli niewykonanie umowy nastąpiło wskutek nastąpienia okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, albo, za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.
Możliwość skorzystania z tego przepisu nie przysługuje jednak osobie, która odpowiada za okoliczności powodujące niewykonanie umowy.

Zaliczka w odróżnieniu od zadatku nie pełni funkcji odszkodowania. Jest jedynie kwotą wpłaconą na poczet przyszłych należności. W razie należytego wykonania zawartej umowy zaliczka podlega zaliczeniu na poczet należnego świadczenia. Gdy jednak umowa nie zostanie wykonana z winy dającego zaliczkę, wtedy druga strona może ją zatrzymać, w odwrotnej sytuacji biorący zaliczkę zobowiązany jest ją zwrócić. Jeśli umowę rozwiążą obydwie strony, wówczas zwracają sobie wzajemne świadczenia.

Wykazanie przed sądem, iż ktoś w umowie, co prawda zawarł słowo „zaliczka”, ale miał na myśli zadatek jest najczęściej bardzo trudne, zwłaszcza w sprawach spornych. Ciężar dowodu w tym względzie spoczywa zaś na twierdzącym.

Skomentuj ten artykuł na forum