Wiadomości

Ustawowe definicje "sytuacji kryzysowej" i "infrastruktury krytycznej" - wyrok TK

Opublikowany: kwi 21, 14:29

21 kwietnia 2009 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Grupy posłów na Sejm dotyczący ustawowych definicji “sytuacji kryzysowej” i “infrastruktury kryzysowej”, sygn. K 50/07.

Stan faktyczny i prawny: Ustawa o zarządzaniu kryzysowym wprowadza w Rzeczypospolitej Polskiej system zarządzania kryzysowego na wypadek wystąpienia zagrożeń wymagających podejmowania przez organy administracji publicznej i Siły Zbrojne RP działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom.

Zgodnie z kwestionowanym przepisem przez sytuację kryzysową należy rozumieć sytuację, która jest następstwem zagrożenia i prowadzi w konsekwencji do zerwania lub znaczącego naruszenia więzów społecznych przy równoczesnym poważnym zakłóceniu funkcjonowania instytucji publicznych. Jednak w takim stopniu, że użyte środki niezbędne do zapewnienia lub przywrócenia bezpieczeństwa nie uzasadniają wprowadzenia żadnego ze stanów nadzwyczajnych, o których mowa w konstytucji.

Art. 3 pkt. 2 ustawy o zarządzaniu kryzysowym określa, że infrastrukturę krytyczną stanowią systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty. Chodzi o obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców. Przepis zawiera wyliczenie systemów składających się na infrastrukturę krytyczną.

Zdaniem wnioskodawcy definicje powyższych pojęć mają fundamentalne znacznie dla interpretacji i stosowania ustawy, w sposób zapewniający poszanowanie praw i wolności obywateli. Stanowią bowiem punkt wyjścia dla działań, które mogą prowadzić do poważnej ingerencji w sferę wolności jednostki. Sformułowane są jednak w sposób pozostawiający dość znaczny margines interpretacyjnej swobody. Definicja sytuacji kryzysowej operuje pojęciem zerwania lub znacznego naruszenia więzów społecznych. Odwołuje się do zdarzeń określanych jako poważne zakłócenia w funkcjonowaniu instytucji publicznych. Nie sposób jednoznacznie stwierdzić, czy kategoria instytucji publicznych obejmuje jedynie podmioty dysponujące kompetencjami władczymi, czy też jednostki organizacyjne wchodzące w skład administracji publicznej, czy są nimi również jednostki funkcjonujące jako podmioty prywatne, ale wykonujące zadania z zakresu administracji publicznej. Wątpliwości te wydają się niemożliwe do wyjaśnienia w drodze wykładni. Znaniem wnioskodawcy narusza to zasadę poprawnej legislacji. Z kolei definicja infrastruktury krytycznej posługuje się m.in. pojęciem systemów służących zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców. Konieczne jest szczegółowe i precyzyjne oznaczenie elementów wchodzących w skład infrastruktury krytycznej, aby podmioty prywatne mogły jednoznacznie ustalić kto i w jakiej sytuacji obowiązany jest do zadań określonych w ustawie.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

• art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym jest niezgodny z art. 2 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
• art. 3 pkt 2 powyższej ustawy jest zgodny z art. 2 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.

• art. 3 pkt 1 ustawy powołanej powyżej traci moc obowiązującą z upływem dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

Zgodnie z ustawą “sytuacja kryzysowa” jest to sytuacja , która stanowi następstwo zagrożenia. Zdaniem Trybunału definicja nie precyzuje jednak, o jakie zagrożenie chodzi. “Sytuacja kryzysowa” ma prowadzić do zerwania lub znacznego naruszenia “więzów społecznych”. Nie ma jednak jednolitej definicji tego pojęcia. “Zerwaniu” lub “znacznemu naruszeniu więzów społecznych” musi towarzyszyć “poważne zakłócenie funkcjonowania instytucji publicznych”. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego pojęcie instytucji publicznych nie pozwala na zakreślenie kręgu objętych nim jednostek organizacyjnych. Ponadto trudno jednoznacznie określić na czym polegają “poważne”, a na czym “mniej poważne” zakłócenia w funkcjonowaniu tych instytucji i jaki charakter powinny mieć, aby dopuszczalne było zastosowanie rygorów ustawy o zarządzaniu kryzysowym.

Zdaniem Trybunału za naruszające zasadę prawidłowej legislacji należy uznać uchwalenie ustawy, w której pojęcia umożliwiają dowolną interpretację. Każdy przepis prawny powinien być skonstruowany poprawnie z punktu widzenia językowego i logicznego.

Eliminacja z ustawy definicji pojęcia “sytuacja kryzysowa” w praktyce uniemożliwiałaby funkcjonowanie ustawy. Trybunał postanowił wiec odroczyć termin utraty mocy obowiązującej art. 3 pkt 1 ustawy, definiującego “sytuację kryzysową.

Jeśli chodzi o definicję pojęcia “infrastruktura krytyczna”, Trybunał stwierdził, że jest ona oparta na pojęciach nie do końca precyzyjnych, ale zawiera terminy dość powszechnie stosowane, które nie wymagają bardziej szczegółowego wyjaśnienia. Możliwość uzupełniającego wyjaśnienia tego pojęcia wynika z treści normatywnej całego aktu.

Źródło: www.trybunal.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum