Wiadomości

Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury - projekt

Opublikowany: cze 16, 13:59

Projekt rozporządzenia ma na celu dostosowanie treści Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, zwany dalej „Regulaminem”, do zmian wprowadzonych w ustawie o prokuraturze oraz Kodeksie postępowania karnego. Nadto konieczność wydania nowego regulaminu w miejsce dotychczas obowiązującego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 1992 r. (Dz. U. Nr 38, poz. 163 z późn. zm.1), wynika z nowego zakresu upoważnienia ustawowego do wydania aktu wykonawczego, zawartego w znowelizowanej ustawie o prokuraturze.

Nowela do ustawy o prokuraturze przede wszystkim dostosowuje upoważnienia, zawarte w art. 18 tej ustawy, do wymogów Konstytucji. Dotyczy to zarówno zakresu upoważnienia, przenoszącego określenie wewnętrznej organizacji powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (zwanych dalej p.j.o.p) z art. 18 ust.2 do art. 18 ust.1, jak i szczegółowości ustawowego upoważnienia do uregulowania danej materii aktem podustawowym, a także sformułowania wytycznych dotyczących treści aktu wykonawczego. Ponadto w noweli do ustawy o prokuraturze zawarte są zmiany, polegające na przeniesieniu do ustawy niektórych unormowań, zawartych dotychczas w Regulaminie, jako że są to regulacje materii ustawowej (np. określenie kompetencji zastępców kierowników jednostek organizacyjnych prokuratury czy wskazanie prokuratorów uprawnionych do wydawania prokuratorom podległym poleceń co do treści czynności procesowych, w tym określenie, kto jest prokuratorem bezpośrednio przełożonym). To z kolei spowodowało konieczność uzupełnienia regulacji ustawowej o pewne unormowania kwestii organizacyjnych, dotyczących struktury powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, które to unormowania dotychczas znajdowały się w Regulaminie.
Zmiany w projektowanym Regulaminie, w stosunku do aktualnie obowiązującego, skorelowane są ze zmianami w k.p.k, które dotyczą głównie modelu nadzoru instancyjnego i obejmują rozszerzenie zakresu instancji poziomej (zwiększenie roli prokuratora bezpośrednio przełożonego), a także przeniesienie do sądu nadzoru instancyjnego nad niektórymi decyzjami, dotychczas zaskarżalnymi do prokuratora nadrzędnego (zarazem w k.p.k sformułowana została definicja pojęcia „prokurator nadrzędny”, jako że to procedura karna posługuje się tym pojęciem i nie jest konieczne formułowanie owej definicji w akcie tak ogólnym, jak ustawa o prokuraturze).

Powyższe uwarunkowania przemawiają za nadaniem rozdziałowi 3 w części ogólnej w dziale I nowego brzmienia. Przepisy tego rozdziału określają wewnętrzną strukturę p.j.o.p. wszystkich szczebli. Przyjęta struktura Biura do Spraw Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Krajowej (11 wydziałów zamiejscowych i 3 zespoły w Prokuraturze Krajowej) oraz zmiana modelu nadzoru instancyjnego (określona w projekcie zmian k.p.k.) rzutuje na strukturę prokuratury apelacyjnej (zniesienie Wydziału do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Wydziału Nadzoru nad Postępowaniem Przygotowawczym) oraz prokuratury okręgowej (zniesienie Wydziału do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Wydziału Postępowania Przygotowawczego oraz możliwość utworzenia Wydziału do Spraw Przestępczości Gospodarczej). Sprawy z zakresu zwierzchniego nadzoru służbowego, zleconego odpowiednio przez prokuratora apelacyjnego i okręgowego, nad śledztwami i dochodzeniami prowadzonymi w prokuraturach okręgowych i rejonowych oraz sprawowanie nadzoru instancyjnego w zakresie środków odwoławczych rozpoznawanych przez prokuratora nadrzędnego przekazane zostaną do kompetencji Wydziałów Organizacyjnych prokuratur apelacyjnych i okręgowych.

Proponowane brzmienie przepisów § 141 ust.3 i § 237 jest wyrazem koncepcji wzmocnienia procesowej roli prokuratora bezpośrednio przełożonego, zaś propozycja dotycząca § 232 związana jest z przekazaniem sądom nadzoru instancyjnego nad decyzjami prokuratorskimi kończącymi postępowanie przygotowawcze.

Ponadto – w ramach zakreślonych nowym brzmieniem upoważnienia, zawartego w art. 18 ust. 1 ustawy o prokuraturze – projektowany regulamin realizuje zmianę charakteru nadzoru służbowego w p.j.o.p. oraz uwzględnia reformę struktur zwalczania przestępczości zorganizowanej.

Koncepcja zmiany charakteru nadzoru służbowego sprowadza się do zastąpienia nadzoru, sprawowanego przez prokuratorów jednostek wyższego stopnia w formach władczych, zwierzchnim nadzorem służbowym o charakterze konsultacyjnym (§ 70 – § 75). Wewnętrzny nadzór służbowy pozostaje bez zmian – w porównaniu z dotychczasowymi uregulowaniami, dotyczącymi nadzoru w ramach tej samej jednostki. Zwierzchni nadzór służbowy unormowany został w ten sposób, by podkreślić niewładczy charakter uprawnień prokuratora sprawującego ten nadzór, a także możliwość zwrócenia się o objęcie danej sprawy tym nadzorem przez prokuratora prowadzącego postępowanie przygotowawcze (nadzorującego postępowanie przygotowawcze prowadzone przez inny organ) w danej sprawie lub kierownika jednostki, w której sprawa ta jest prowadzona. Za wskazane uznano też wprowadzenie możliwości wystąpienia przez prokuratora sprawującego zwierzchni nadzór służbowy o przejęcie nadzorowanej sprawy do prowadzenia przez innego prokuratora tej samej p.j.o.p. lub jednostki bezpośrednio wyższego stopnia.
Pozostałe proponowane zmiany w stosunku do dotychczas obowiązującego Regulaminu – za wyjątkiem zmiany w § 107 ust.3 i § 290 – służą realizacji nowej koncepcji organizacji prokuratorskich struktur do zwalczania przestępczości zorganizowanej. Koncepcja ta zakłada wyodrębnienie pionu zajmującego się tą problematyką ze struktury prokuratur okręgowych i apelacyjnych poprzez utworzenie wydziałów zamiejscowych Biura do Spraw Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Krajowej. Wydziałami tymi, ulokowanymi w miejscu dawnych wydziałów do spraw przestępczości zorganizowanej prokuratur apelacyjnych, kierować będą naczelnicy, wyposażeni w kompetencje – w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych – kierowników p.j.o.p. Stąd zmiany polegające na wpisaniu owych kompetencji do Regulaminu. Zarazem powoduje to konieczność pominięcia we właściwych przepisach kompetencji prokuratorów apelacyjnych, którzy po tej reformie struktur ds. przestępczości zorganizowanej – przestaną zajmować się prowadzeniem postępowań przygotowawczych i kierowaniem aktów oskarżenia do sądu.

Proponowane brzmienie przepisu § 107 ust. 3 regulaminu podyktowane jest względami praktycznymi i polega na przywróceniu prokuratorom apelacyjnym kompetencji, posiadanych przez nich w przeszłości. Brak tych kompetencji dezorganizuje pracę jednostek stopnia apelacyjnego, a są to kompetencje, pozostające w zgodzie z ustawową pozycją prokuratorów apelacyjnych jako kierowników jednostek tego stopnia i prokuratorów przełożonych w stosunku do prokuratorów prokuratury apelacyjnej, prokuratorów prokuratur okręgowych oraz prokuratorów prokuratur rejonowych na obszarze działania prokuratury apelacyjnej (vide – art.17 ust. 2 b ustawy o prokuraturze).

Nowe brzmienie § 290 regulaminu wynika z potrzeb praktyki, zwłaszcza w sprawach dużej wagi czy o dużym stopniu skomplikowania, w których dogłębna znajomość akt sprawy oraz przebiegu procesu przed sądem jest niezwykle istotna dla prawidłowej realizacji funkcji oskarżycielskiej prokuratora. Reguła ta – w miarę możliwości – powinna mieć odpowiednie zastosowanie w postępowaniu odwoławczym (§ 300).

W zmienionych przepisach regulaminu uwzględniono również wprowadzenie do praktyki prokuratur obowiązku realizacji przepisów dotyczących postępowania przyspieszonego (§ 129 – § 131), rzutujących na organizację i czas pracy p.j.o.p. oraz wymagających określenia zasad współdziałania w tym zakresie z sądami powszechnymi i jednostkami Policji.

Uregulowania wymagały także obowiązki p.j.o.p. jako podmiotu zobowiązanego, przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, do udostępniania informacji o sprawach publicznych (§ 100 – § 105).

Uzupełnienia wymagały także, pominięte w aktualnie obowiązujących przepisach regulaminu, regulacje związane ze stosowaniem przepisów ustawy dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym (Dz. U. z 2007 r. Nr 36, poz. 232).

Generalnie powyższe zmiany wymagały zamieszczenia w regulaminie przepisów dotyczących struktury i zakresu kompetencji poszczególnych biur Prokuratury Krajowej a także zmian dotyczących struktury i zakresu zadań podległych jej jednostek organizacyjnych szczebla apelacyjnego, okręgowego i rejonowego.

Projektowane rozporządzenie będzie oddziaływało na jednostki prokuratury, które będą musiały dostosować swoje funkcjonowanie do wymogów znowelizowanego kodeksu postępowania karnego i ustawy o prokuraturze.

Ocena skutków regulacji

Projekt rozporządzenia konsultowany był z prokuratorami apelacyjnymi, okręgowymi i rejonowymi, a także z przedstawicielami wszystkich biur w Prokuraturze Krajowej. Zgłoszone uwagi i propozycje w zdecydowanej mierze zostały uwzględnione i znalazły swój wyraz w zmienionych przepisach regulaminu.

Wejście w życie rozporządzenia spowoduje skutki finansowe dla budżetu państwa, jednakże wydatki związane z zadaniem wprowadzenia w prokuraturze jednolitej struktury zajmującej się zwalczaniem przestępczości zorganizowanej, obejmującej działające w ramach Prokuratury Krajowej Biuro do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i 11 wydziałów zamiejscowych, zlokalizowanych w miejscowościach będących siedzibami jednostek szczebla apelacyjnego, są uwzględnione w budżecie państwa na rok 2007.

Wejście w życie rozporządzenia nie wpłynie na budżet samorządów terytorialnych, na rynek pracy, na konkurencyjność wewnętrzną i wewnętrzną gospodarkę, przedsiębiorczość funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz sytuację i rozwój regionalny.
Materia projektowanego rozporządzenia leży poza zakresem spraw regulowanych przez prawo Unii Europejskiej.

Źródło: www.ms.gov.pl (uuzasadnienie)

Skomentuj ten artykuł na forum