Wiadomości

Nowe rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności adwokackie - założenia

Opublikowany: cze 16, 13:56

I.Przedmiot i cel regulacji
Projektowane rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości oraz wysokości opłat za niektóre czynności adwokackie niedokonywane przed organami wymiaru sprawiedliwości realizuje delegację ustawową zawartą w art. 16b ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058 z późn. zm.), w brzmieniu nadanym przez ustawę o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw.

Nowelizacja Prawa o adwokaturze, dokonywana wymienioną ustawą, ma na celu zwiększenie dostępności usług prawniczych przy jednoczesnym zachowaniu godziwego poziomu wynagrodzeń uzyskiwanych przez adwokatów.

Założeniem ustawy, wprowadzającym ograniczenie swobody umów, nie było zmniejszanie dochodów prawników, ale takie ich dostosowanie do cech polskiego rynku usług prawnych, które pozwoli na zdecydowane poszerzenie dostępu obywateli do tych usług.

Celem nadrzędnym nowelizacji było usprawnienie i zdecydowane przyspieszenie postępowania przed sądami, a co za tym idzie, zdecydowana poprawa prawnej obsługi społeczeństwa.
Projektowane rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, kształtujące wysokość stawek ostatecznych, stanowi uzupełnienie zasad wynagradzania adwokatów, określonych w ustawie.

II.Obowiązujący stan prawny

W obowiązującym stanie prawnym przepisy Prawa o adwokaturze nie regulują kompleksowo zasad ustalania wynagrodzenia adwokata za świadczona pomoc prawną.
W art. 16 ust. 1 Prawa o adwokaturze, ustawodawca wskazał jedynie, iż opłaty za czynności adwokackie ustala umowa z klientem.

Jednocześnie w ust. 2 i 3 wymienionej jednostki redakcyjnej zawarto delegację do wydania przez Ministra Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Adwokackiej i Krajowej Rady Radców Prawnych, rozporządzenia określającego wysokość opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości, stanowiących podstawę do zasądzenia przez sądy kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich oraz stawki minimalne za czynności adwokackie.

Delegacja ta została wykonana rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Powołane rozporządzenie określa stawki minimalne należne za prowadzenie poszczególnych rodzajów spraw służące do ustalania wynagrodzenia w umowie z klientem, jak również do zasądzania przez sąd wynagrodzenia przysługującego adwokatowi z tytułu świadczonej pomocy prawnej.

Rozporządzenie to wprowadza następujące zasady ustalania wynagrodzenia adwokata:

1.zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy (§ 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia);

2.w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach (§ 2 ust. 3 rozporządzenia);

3.przy ustalaniu w umowie opłaty bierze się pod uwagę rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz wymagany nakład pracy adwokata (§ 3 ust. 1 rozporządzenia);

4.w przypadkach szczególnie uzasadnionych, gdy przemawia za tym sytuacja majątkowa lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, adwokat może ustalić stawkę opłaty niższą niż stawka minimalna, albo zrezygnować z opłaty w całości. Wówczas, sąd może, odpowiednio, zasądzić koszty zastępstwa w wysokości ustalonej przez adwokata (§ 3 ust. 2 i 3 rozporządzenia);

5.wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju (§ 5 rozporządzenia);

6.koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują opłatę w wysokości nie wyższej niż 150% stawek minimalnych, określonych w rozporządzeniu oraz niezbędne, udokumentowane wydatki adwokata (§ 19 rozporządzenia);

7.wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej powinien zawierać oświadczenie, że opłaty nie zostały zapłacone w całości lub w części. W sprawie cywilnej, w której kosztami procesu został obciążony przeciwnik procesowy strony korzystającej z pomocy udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, koszty nieopłaconej pomocy prawnej sąd przyznaje po wykazaniu bezskuteczności ich egzekucji (§ 20 i 21 rozporządzenia).

III.Założenia projektu rozporządzenia

Projektowane rozporządzenie zrywa z dotychczasową zasadą ustalania stawek minimalnych opłat za czynności adwokackie i wprowadza jakościowe nowe pojęcie stawek ostatecznych.
Wprowadzenie stawek ostatecznych spowoduje większą przejrzystość stosunku prawnego klienta z adwokatem, gdyż klient będzie miał możliwość przewidywania kosztów pomocy prawnej, udzielanej mu przez adwokata.

W sprawach, w których nie występuje roszczenie o zasądzenie określonej kwoty pieniężnej, opłata ostateczna przysługiwałaby adwokatowi po zakończeniu postępowania, niezależnie od wyniku sprawy. W sprawach tych projektuje się, że opłata w stawce ostatecznej będzie zależna od koniecznego nakładu pracy adwokata oraz charakteru sprawy. Opłata ta w tym wypadku nie może być wyższa, niż opłata określona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości określającym wysokość stawek ostatecznych.
Zachowano przy tym zasadę podwyższenia umówionego wynagrodzenia o zwrot niezbędnych wydatków poniesionych przez adwokata w danej sprawie.

Ustalona w projekcie rozporządzenia wysokości stawek w ogromnej większości przypadków oscyluje wokół 3-krotnej wysokości dotychczasowej wysokości stawki minimalnej, określanej za taki sam rodzaj sprawy.

Nie zastosowano jednak automatyzmu, albowiem w sprawach, których stopień złożoności lub/i wymagany nakład pracy jest niewysoki, przyjęto niższą wartość stawki ostatecznej, np.: za prowadzenie sprawy w postępowaniu zażaleniowym: obniżono mnożnik z 25 % stawki minimalnej do 5 % stawki ostatecznej, z 50 % do 10 %, z 75 % do 15 %, a więc pięciokrotnie, a przy zastosowaniu reguły podstawowej, wobec trzykrotnego podwyższenia stawek podstawowych, regułą jest trzykrotne obniżanie stawek procentowych.

W szeregu przypadkach zasadę ustalania stawki w wysokości stanowiącej określony ułamek wartości przedmiotu sprawy zastąpiono stawkami kwotowymi. Dotyczy to stawek za prowadzenie spraw:

1.o podział majątku wspólnego między małżonkami (stawkę procentową zastąpiono stawką kwotową 1000 zł – § 6 ust. 1 pkt 9),

2.o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości (stawkę procentową zastąpiono stawką kwotową 1800 zł – § 7 pkt 1),

3.o zniesienie współwłasności (stawkę procentową zastąpiono stawką kwotową 1000 zł, a w wypadku zgodnego wniosku uczestników – 300 zł § 7 pkt 6)

4.o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym (stawkę procentową zastąpiono stawką kwotową 1800 zł – § 7 pkt 8),

5.o dział spadku (stawkę procentową zastąpiono stawką kwotową 1000 zł, a w wypadku zgodnego wniosku uczestników – 300 zł § 8 pkt 3),

6.wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego (stawkę procentową obliczoną od wartości sześciomiesięcznego czynszu zastąpiono stawką kwotową 1400 zł – § 9 pkt 3),

7.egzekucyjnych (stawkę procentową wynosząca 50 % stawki podstawowej w przypadku egzekucji z nieruchomości oraz 25 % – przy egzekucji innego rodzaju, zastąpiono stawką kwotową odpowiednio 1400 zł oraz 500 zł – § 10 pkt 7).

Zmieniono zasady naliczania wynagrodzenia za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym.

Dochowując zasady zwiększenia obowiązujących minimalnych stawek kwotowych, stawki ułamkowe wynagrodzenia za prowadzanie sprawy w tym postępowaniu, jako ułamek wynagrodzenia za prowadzenie sprawy w I instancji, obniżono w postępowaniu apelacyjnym około 3 krotnie: z 50 % stawki minimalnej do 15 % stawki ostatecznej, z 75 % do 20 %, ze 100 % do 30 %, zaś w postępowaniu zażaleniowym – około 5 krotnie: z 25 % stawki minimalnej do 5 % stawki ostatecznej, z 50 % do 10 %, z 75 % do 15 % (§ 12).

W postępowaniu kasacyjnym, w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz przed Trybunałem Konstytucyjnym (§ 12 ust. 4, 5 i 6 rozporządzenia) stawki zmniejszono odpowiednio z 50% stawki minimalnej do 15% stawki ostatecznej, z 75% do 25% i ze 100% do 50 %. Wprowadzono także określone kwotowo stawki maksymalne (2000 zł za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym, jak również za porządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej bądź skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz 900 zł za sam udział w rozprawie w tych sprawach).

Zracjonalizowano zasady ustalania stawki procentowej w sprawach o roszczenia pieniężne. Wynagrodzenie w sprawach o roszczenia pieniężne (§ 5) ustalono w odniesieniu do wysokości uwzględnionego roszczenia (oddalonego powództwa), i tak:

1. przy wartości roszczenia do 10.000 zł – 15 % kwoty uwzględnionego (oddalonego) powództwa, czyli maksymalnie 1500 zł; dotychczas wynagrodzenie minimalne wynosiło do 1200 zł,

2.przy wartości roszczenia do 50.000 zł – 1500 zł + 10 % kwoty
uwzględnionego (oddalonego) powództwa, czyli maksymalnie 5500 zł; dotychczas wynagrodzenie minimalne wynosiło do 2400 zł,

3.przy wartości roszczenia do 200.000 zł – 5500 zł + 8 % kwoty uwzględnionego (oddalonego) powództwa, czyli maksymalnie 17.500 zł; dotychczas wynagrodzenie minimalne wynosiło do 3600 zł,

4.przy wartości roszczenia do 1.000.000 zł – 17.500 zł + 6 % kwoty uwzględnionego (oddalonego) powództwa, czyli maksymalnie 65.500 zł; dotychczas wynagrodzenie minimalne wynosiło do 7200 zł,

5.przy wartości roszczenia powyżej 1.000.000 zł – 65.500 zł + 3 % kwoty uwzględnionego (oddalonego) powództwa; dotychczas brak jest odpowiednika tej stawki.

W ogromnej większości spraw wszystkich kategorii zachowano zasadę kwotowego ustalania wysokości stawki ostatecznej; wysokość stawek ostatecznych kwotowych jak, wskazano wyżej, co do zasady stanowi 3-krotność dotychczasowej stawki minimalnej; przykładowo można wskazać:

1.o rozwód i unieważnienie małżeństwa– 1.000 zł (§ 6 ust. 1 pkt 1), poprzednio 360 zł,
2.o rozgraniczenie -1 000 zł; (§ 7 pkt 2), poprzednio 360 zł,
3.o stwierdzenie nabycia spadku – 180 zł (§ 8 pkt 2), poprzednio 60 zł,
4.o opróżnienie lokalu mieszkalnego – 360 zł (§ 9 pkt 1), poprzednio 120 zł,
5.o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 500 zł (§ 10 ust. 1 pkt 1), poprzednio 180 zł,
6.o nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180 zł (§ 11 ust. 1 pkt. 1), poprzednio 60 zł,
7.za obronę przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym – 1.200 zł (§ 13 ust. 2 pkt 3); ), poprzednio 420 zł,
8.za sporządzenie i wniesienie kasacji w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy – 1 800 zł (§ 13 ust. 3 pkt. 2), poprzednio 600 zł,
9.za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym w sprawie o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary – 500 zł (§ 14 pkt. 1), poprzednio 180 zł,
10.za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego – 1.800 zł (§ 17 ust. 1 pkt 1 lit b/), poprzednio 600 zł.

W zakresie wynagrodzenia adwokata w prawach karnych, w których ze względu na zawiłość sprawy, rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka ostateczna może ulec podwyższeniu od 5 % do 20 % za każdy następny dzień rozprawy (poprzednio stawkę podwyższano o 20 % za każdy następny dzień rozprawy).
Owo rozróżnienie pozwala uwzględnić nakład pracy adwokata na poszczególnych terminach i umożliwia zracjonalizowanie wysokości przyznanego wynagrodzenia za tzw. „terminy puste” (rozprawa odroczona bez przeprowadzenia jakikolwiek czynności dowodowych lub procesowych).

Dotychczasową zasadę pełnego automatyzmu w przyznawaniu wynagrodzenia za kolejne terminy rozpraw zastąpiono zatem zasadą szacowania wynagrodzenia przez sąd, który jako kryterium stosować będzie nakład pracy adwokata.

Jako novum wprowadzono do Rozporządzenia stawki ostateczne za niektóre czynności z zakresu udzielania pomocy prawnej, niewykonywane przed organami wymiaru sprawiedliwości, np. za udzielenie porady lub sporządzenie pisma upominawczego – 100 zł (§ 18 pkt 1).

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje projekt ustawy
Projekt dotyczy adwokatów oraz osób korzystających ze świadczonej przez nich obsługi prawnej.
2. Konsultacje.

Projekt ustawy i rozporządzeń przedstawiony został do zaopiniowania Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Krajowej Radzie Sądownictwa, Pierwszemu Prezesowi Sądu najwyższego, Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, Naczelnej Radzie Adwokackiej i Krajowej Radzie Radców Prawnych, Stowarzyszeniu Sędziów Polskich „Iustitia”, Zrzeszeniu Prawników Polskich oraz Stowarzyszeniu „Fair Play”.

Projekt ustawy został udostępniony także za pośrednictwem Internetu na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Zainteresowania pracami nad przedmiotowym projektem, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), nie zgłoszono.

3. Skutki społeczno – gospodarcze i finansowe projektu ustawy
3.1. Wpływ na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw wraz z projektami aktów wykonawczych wprowadza nowe regulacje dotyczące stawek za czynności adwokatów i radców prawnych.

Obecnie obowiązujące przepisy określają wysokość stawek minimalnych, natomiast nie regulują górnej granicy wynagrodzenia, jakiej może żądać obrońca i pełnomocnik za świadczoną pomoc prawną.

Rozwiązania przyjęte w projektowanych aktach prawnych wprowadzają stawki ostateczne ustalone na poziomie trzykrotnie wyższym od obecnie obowiązujących stawek minimalnych.
Koszt pomocy prawnej udzielanej z urzędu, ponoszony przez Skarb Państwa, będzie stanowić nie więcej niż 1/3 stawki ostatecznej, a zatem zostanie utrzymany na poziomie obecnej stawki minimalnej.

Należy zaznaczyć, iż pomoc prawna udzielana z urzędu w znacznie większym stopniu występuje w sprawach karnych, bowiem w myśl art. 78 – 81 kodeksu postępowania karnego oskarżony musi mieć obrońcę.

Również w przyjętej przez Sejm RP w dniu 18 października 2006 roku zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wprowadzającej – w zakresie dotyczącym kodeksu postępowania karnego – przepisy dotyczące postępowania przyśpieszonego, oskarżonemu zagwarantowano prawo do korzystania z pomocy obrońcy przydzielonego z urzędu.

Zaproponowane w projekcie ustawy rozwiązania nie spowodują zwiększenia wydatków na pomoc prawną z urzędu, gdyż wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego z tytułu obrony lub reprezentacji z urzędu, zgodnie z obowiązującym obecnie przepisami, stanowi nie więcej niż 150 % stawki minimalnej. Według nowych propozycji wynagrodzenie to będzie wynosiło maksymalnie 100% obecnie obowiązującej stawki minimalnej. Wydatki Skarbu Państwa z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej nie ulegną zatem zwiększeniu, a nawet mogą zostać obniżone (nie będzie bowiem możliwości podwyższania stawek ponad określone w ustawie).

Gwarantuje to nowe brzmienie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo o adwokaturze. Zgodnie z tym przepisem wysokość opłaty ponoszonej przez Skarb Państwa nie może wynosić więcej niż 1/3 stawki ostatecznej, a w sprawach cywilnych o roszczenia pieniężne, więcej niż 7 000 zł.

W odniesieniu do opłat o roszczenia pieniężne, należy wskazać, że w niektórych przedziałach wartości przedmiotu sprawy, opłaty ponoszone przez Skarb Państwa będą niższe, a w innych wyższe od aktualnie obowiązujących. Prezentuje to poniższe zestawienie:

Z przedstawionych danych wynika, iż wydatki Skarbu Państwa z tytułu opłacenia pełnomocnika z urzędu wzrosną dla spraw o wartości w przedziale od 31 000 zł do 200 000 zł. W pozostałych przedziałach opłaty spadną lub pozostaną na zbliżonym poziomie do obecnie obowiązujących.

Nie można jednoznacznie ocenić, jak zmieni się w poszczególnych przedziałach wysokość wydatków ponoszonych przez Skarb Państwa w sprawach cywilnych o roszczenia pieniężne, ze względu na brak danych o strukturze wartościowej spraw, w których występuje pełnomocnik z urzędu, jak też, jakie będą tendencje w tym zakresie w latach następnych.

Należy jednak uwzględnić fakt, iż ustanawianie pełnomocnika z urzędu w sprawach cywilnych o roszczenia pieniężne stanowi marginalną część wszystkich spraw, w których pełnomocnik jest ustanawiany. W większości koszty te ponoszą strony. Ponadto Skarb Państwa pokrywać będzie szereg z tych wydatków jedynie tymczasowo, do czasu wydania orzeczenia kończącego sprawę w danej instancji.

W powyższym zakresie projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw, jak też projekty rozporządzeń wykonawczych, nie spowodują zatem w 2007 roku i latach następnych dodatkowych skutków dla budżetu państwa w rozumieniu art. 40 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.).

Wprowadzenie w życie przedmiotowej regulacji nie wpłynie na budżety jednostek samorządu terytorialnego.

3.2. Wpływ na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz sytuację i rozwój regionalny.

Wejście w życie projektowanej ustawy nie będzie miało wpływu na rynek pracy oraz sytuację i rozwój regionalny.

Projektowane uregulowania, precyzyjnie określające kwestię związaną z wysokością wynagrodzenia adwokatów i radców prawnych oraz zakładane zwiększenie efektywności działania pełnomocników procesowych wywołane większym powiązaniem wysokości wynagrodzenia z skutecznością pracy, winny mieć korzystny wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.

4. Wstępna opinia o zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej

Proponowane zmiany nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej. Kwestia sposobu ustalania wynagrodzeń profesjonalnych pełnomocników procesowych nie jest przedmiotem szczególnej regulacji przez tzw. europejskie prawo wtórne (rozporządzenia i dyrektywy). Stosuje się do niej natomiast ogólne zasady przewidziane w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejska, a w szczególności przepisy dotyczące swobody świadczenia usług tj. 49-55 i reguł konkurencji tj. art. 81-89 Traktatu.

Dotychczas przedmiotem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości była interpretacja powyższych przepisów traktatowych pod kątem dopuszczalności ustalania stawek adwokackich w drodze rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości bazującego na projekcie przygotowanym przez organizację samorządu korporacyjnego – sprawa C-35/99 (dotyczyła ona włoskiego systemu prawnego). Trybunał orzekł wówczas, że taki sposób ustalania stawek nie narusza reguł konkurencji ustanowionych w Traktacie.

Poważniejsze wątpliwości zrodziła natomiast przewidziana w prawie włoskim konstrukcja maksymalnych i minimalnych stawek adwokackich, które miały pierwszeństwo przed postanowieniami umowy z klientem. Zagadnienie zgodności takich rozwiązań z przepisami Traktatu stało się przedmiotem dwóch spraw zawisłych przed Trybunałem: C-94/04 i C-202/04. W opinii Rzecznika Generalnego wydanej w tych sprawach włoska stawka maksymalna nie jest sprzeczna z Traktatem, natomiast włoska stawka minimalna ogranicza konkurencję, ponieważ uniemożliwia zaproponowanie klientowi między innymi bardziej korzystnych warunków, przykładowo przez prawnika zagranicznego.
W wyroku z dnia 5 grudnia 2006 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł w obu, wymienionych wyżej, połączonych sprawach, co następuje:

1)Artykuły 10 WE, 81 WE i 82 WE nie sprzeciwiają się wydaniu przez państwo członkowskie przepisu normatywnego, zatwierdzającego na podstawie projektu opracowanego przez izbę zawodową adwokatów ‑ taką jak Consiglio nazionale forense (krajowa rada adwokacka) ‑ stawki ustalające minimalną granicę honorariów dla członków adwokatury, od których nie można zasadniczo czynić odstępstw zarówno w odniesieniu do czynności zastrzeżonych dla tych członków, jak i w odniesieniu do świadczenia usług obejmujących czynności pozasądowe, które mogą być także wykonywane przez każdy inny podmiot gospodarczy, którego nie obowiązują te stawki opłat.
2)Uregulowania zawierające bezwzględny zakaz odstępstwa w drodze umowy od minimalnych honorariów ustalonych przez stawki opłat za czynności adwokackie, takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, które z jednej strony mają charakter sądowy, a z drugiej strony, które są zastrzeżone dla adwokatów, stanowi przewidziane w art. 49 WE ograniczenie swobodnego świadczenia usług. Zadaniem sądu odsyłającego jest zatem zbadanie, czy takie uregulowania w świetle konkretnych zasad ich stosowania odpowiadają rzeczywiście celom ochrony konsumentów i prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, które mogą je uzasadniać, oraz czy nakładane w nich ograniczenia nie wydają się być w świetle tych celów nieproporcjonalne.

Projekt ustawy przewiduje jako zasadę możliwość umownego uregulowania wynagrodzenia pod warunkiem, że nie przekracza ono stawki ostatecznej powiększonej o niezbędne, udokumentowane wydatki adwokata lub radcy prawnego. Rozwiązanie to zgodnie z powyższym wyrokiem nie narusza postanowień traktatowych.

Projekt ustawy i rozporządzenia nie przewiduje natomiast stawki minimalnej w takim kształcie jak prawo włoskie. Adwokat może bowiem pobrać niższą kwotę, niż ustalone na podstawie ustawy stawki. Tym samym projekt nie przewiduje konstrukcji uznanej przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości za niezgodną z prawem europejskim.

Źródło: www.ms.gov.pl (uzasadnienie projektu)

Skomentuj ten artykuł na forum