Wiadomości

Nowe mechanizmy zarządzania jakością powietrza w strefach i aglomeracjach

Opublikowany: gru 27, 08:49

Projekt nowelizacji ustawy wdraża regulacje dyrektywy 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 maja 2008 r. (tzw. dyrektywa CAFE). Chodzi o nowe mechanizmy zarządzania jakością powietrza w strefach i aglomeracjach, normy jakości powietrza oraz obecność pyłu zawieszonego PM2,5. Pył ten jest najgroźniejszą dla życia i zdrowia ludzi mieszaniną bardzo drobnych cząstek stałych i ciekłych. Znajdują się w nim przede wszystkim tlenki siarki, tlenki azotu i amoniak. Może zawierać substancje toksyczne, takie jak metale ciężkie i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, m.in. benzopiren. Jego cząstki są tak drobne, że przenikają z układu oddechowego bezpośrednio do krwi. To właśnie one są współodpowiedzialne za astmę, alergie, zawały serca i przedwczesne zgony.

W projekcie nowelizacji Prawa ochrony środowiska określone zostały m.in.: zasady przeprowadzania oceny jakości powietrza pod kątem m.in.: obecności pyłu PM2,5, sposób obliczania wartości wskaźnika średniego narażenia dla miasta powyżej 100 tys. mieszkańców i aglomeracji, obliczanie wartości krajowego wskaźnika średniego narażenia, określenie pułapu stężenia ekspozycji oraz wyznaczenie krajowego celu redukcji narażenia. Cel ten zostanie określony w rozporządzeniu wydanym przez ministra środowiska.

W projekcie nowelizacji uregulowano ponadto sposób postępowania w przypadku przekroczeń norm jakości powietrza oraz działania na rzecz ochrony środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, oraz przedsięwzięcia zmierzające do osiągnięcia odpowiednich norm jakości powietrza.

Do projektu ustawy wprowadzono takie m.in. definicje jak: krajowy cel redukcji narażenia, krajowy wskaźnik średniego narażenia, obszar tła miejskiego, poziom informowania, pułap stężenia ekspozycji, udział zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych, wskaźnik średniego narażenia dla miasta. Dla stężeń pyłu PM2,5 określono poziomy jego docelowego i dopuszczalnego stężenia (poziomy te zostaną określone w rozporządzeniu ministra środowiska, przygotowanym w porozumieniu z ministrem zdrowia). Krajowy cel redukcji narażenia zostanie określony dla Polski w 2012 r. i będzie realizowany w latach 2012-2020. Podstawą do jego określenia ma być krajowy wskaźnik średniego narażenia, obliczony jako średnia trzyletnia ze stężania pyłu PM2,5 z lat 2009-2011, a w przypadku braku wyników za 2009 rok – jako średnia dwuletnia ze stężeń tego pyłu z lata 2010-2011. Pułap stężenia ekspozycji, jako standard jakości powietrza, w 2015 r., ma wynosić 20 µ/m 3. Podstawą do wyznaczenia obu wymienionych wartości ma być, zgodnie z projektem nowelizacji ustawy, wskaźnik średniego narażenia (AEI).

Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy, do 30 czerwca każdego roku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska obliczy wartości wskaźnika średniego narażenia dla każdej aglomeracji i miasta powyżej 100 tys. mieszkańców za rok poprzedni. Obliczany będzie również krajowy wskaźnik średniego narażenia. Informacje te będą przekazywane do Ministerstwa Środowiska. Począwszy od 2013 r. minister środowiska w obwieszczeniu (w terminie do 30 września każdego roku) przekaże do wiadomości wykaz miast i aglomeracji, w których przekroczono lub nieprzekroczono pułapy stężenia ekspozycji. Minister będzie również zobowiązany do określenia sposobu obliczania wskaźników średniego narażenia oraz sposobu oceny dotrzymania pułapu stężenia ekspozycji zanieczyszczeń powietrza.

Zostanie utworzona sieć pomiarowa pyłu PM2,5. Zadanie to będzie wykonywał Główny Inspektorat Ochrony Środowiska oraz inspektoraty wojewódzkie. Główny Inspektorat będzie wykonywał zadania także związane m.in. z: wdrożeniem monitoringu i oceną jakości powietrza pod kątem obecności pyłu PM2,5, utworzeniem strony internetowej
z informacjami dotyczącymi wszystkich stref, w których dokonywana jest ocena jakości powietrza, oraz możliwością odczytu informacji o jakości powietrza w danej strefie. Wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska będą, oprócz wdrożenia i prowadzenia monitoringu, przygotowywać krótkoterminowe prognozy na poziomie wojewódzkim, gromadzić i przetwarzać dane dotyczące pyłu PM2,5 oraz przygotowywać roczną ocenę jakości powietrza.

Zmianie uległa liczba stref, w których dokonywane będą oceny jakości powietrza. Obszar Polski zostanie podzielony na 46 stref (do tej pory było ich 170). Strefę ma stanowić aglomeracja powyżej 250 tys. mieszkańców, miasto powyżej 100 tys. mieszkańców oraz pozostały obszar województwa, niewchodzący w skład miasta powyżej 100 tys. mieszkańców i aglomeracji. W strefach tych będą dokonywane oceny jakości powietrza z uwzględnieniem obecności wszystkich substancji w nim się znajdujących.

Zmieni się termin dokonywania ocen poziomów substancji w danej strefie za rok poprzedni przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska. Zgodnie z propozycją, będzie to 30 kwietnia każdego roku.

Nowe przepisy określają, że organem właściwym do opracowania projektu programu ochrony powietrza będzie zarząd województwa (do tej pory był to marszałek województwa).

Przyjęto, że dla stref, w których odnotowano przekroczenie dopuszczalne substancji już obowiązujące, będą opracowywane programy ochronne przewidziane do realizacji w możliwie najkrótszym czasie. W programach tych powinny zostać uwzględnione działania ochronne skierowane dla grup ludności wrażliwej – osób starszych czy dzieci.

Projekt przewiduje, że w przypadku przekraczania poziomów dopuszczalnych lub docelowych substancji szkodliwych w powietrzu na znacznym obszarze kraju lub, gdy działania podjęte przez jednostki samorządu terytorialnego nie przyczyniły się do ograniczenia emisji zanieczyszczeń, minister środowiska powinien przygotować krajowy program ochrony powietrza.

Dyrektywa CAFE definiuje i wyznacza kryteria jakości powietrza umożliwiające zapobieganie lub ograniczanie szkodliwego oddziaływania szkodliwych substancji znajdujących się w powietrzu na zdrowie ludzi i środowisko. Zawarte w niej rozwiązania mają służyć ocenie jakości powietrza państw członkowskich, które będą dokonywane na podstawie wspólnych metod i sposobów pomiarowych. Dyrektywa zakłada również wymóg przekazywania społeczeństwu informacji o jakości powietrza.

Źródło: www.premier.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum