Wiadomości
Emerytura i renta z Korei Południowej
Opublikowany: paź 3, 08:48
Postanowienia Umowy między Polską a Koreą Południową o zabezpieczeniu społecznym z 2009 r. dotyczące świadczeń emerytalno-rentowych realizowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Od 1 marca 2010 r. obowiązuje Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Korei (Korea Południowa), podpisana w Warszawie w dniu 25 lutego 2009 r., zwana dalej „Umową” oraz Porozumienie Administracyjne w sprawie stosowania tej umowy podpisane w tym samym dniu.
Teksty Umowy oraz Porozumienia Administracyjnego dostępne są w bazie umów międzynarodowych w serwisie internetowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych (www.msz.gov.pl).
Polsko-koreańska Umowa z 2009 r. ma zastosowanie przy ustalaniu uprawnień, obliczaniu wysokości oraz wypłacie świadczeń emerytalno-rentowych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odniesieniu do:
* osób posiadających okresy ubezpieczenia przebyte na podstawie polskich przepisów prawnych oraz okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie z ustawodawstwem Korei Południowej, niezależnie od miejsca zamieszkania tych osób, oraz * osób zamieszkałych na terytorium Korei Południowej, posiadających okresy ubezpieczenia (okresy składkowe, nieskładkowe) przebyte wyłącznie w Polsce,a także osób pozostałych przy życiu po śmierci ww. ubezpieczonych (renty rodzinne, zasiłki pogrzebowe).
Do góry
OSOBY OBJĘTE POSTANOWIENIAMI UMOWY
Umowa dotyczy uprawnień każdej osoby, która podlega lub podlegała ustawodawstwu jednego lub każdego z państw (Polski i Korei Południowej), jak również innych osób, których prawa pochodzą od takiej osoby (np. członków rodziny).
Umowa obejmuje swym zakresem stosowania, w szczególności:
* osoby, które są lub były ubezpieczone w obu państwach (Polsce i Korei Południowej), bez względu na miejsce zamieszkania takich osób (osoby zamieszkałe w Polsce, w Korei Południowej albo poza terytorium tych państw, np. w Japonii), * osoby, które są lub były ubezpieczone w jednym z tych państw, a zamieszkują w drugim państwie (np. osoba, która pracowała w Polsce, a obecnie mieszka w Korei Południowej), * osoby wywodzące swoje prawa pochodne od ww. osób (np. członkowie rodziny ubiegający się o rentę rodzinną po pracowniku, który podlegał ubezpieczeniom społecznym w Polsce i w Korei Południowej).Umowa dotyczy osób zamieszkałych w Polsce, w Korei Południowej oraz w innych państwach. Miejsce zamieszkania poza Polską i Koreą nie stanowi przeszkody w stosowaniu Umowy np. w zakresie sumowania okresów ubezpieczenia dla celów ustalenia emerytury w którymś z tych państw stron Umowy. Umowa nie daje natomiast podstaw do transferu przyznanych świadczeń emerytalno-rentowych do miejsca zamieszkania w państwie trzecim, czyli poza terytorium Polski i Korei.
Przykład
Wniosek o emeryturę do ZUS zgłosił pan Choi zamieszkały w Japonii, który posiada okresy ubezpieczenia w Polsce oraz w Korei Płd. W jego przypadku przy ustalaniu emerytury na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Płd. ma zastosowanie polsko-koreańska Umowa o zabezpieczeniu społecznym, bowiem fakt zamieszkiwania przez zainteresowanego w Japonii nie stanowi przeszkody do zastosowania postanowień Umowy. Jeżeli emerytura z ZUS zostanie zainteresowanemu przyznana, będzie ona wypłacana na rachunek bankowy zainteresowanego w Polsce albo do rąk osoby upoważnionej do odbioru świadczeń zamieszkałej w Polsce.
Przykład
Wniosek o emeryturę do ZUS zgłosił pan Kowalski zamieszkały w Chinach, który posiada okresy ubezpieczenia w Polsce oraz w Korei Płd. W jego przypadku przy ustalaniu emerytury na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Płd. ma zastosowanie polsko-koreańska Umowa o zabezpieczeniu społecznym, bowiem fakt zamieszkiwania przez zainteresowanego w Chinach nie stanowi przeszkody do zastosowania postanowień Umowy. Jeżeli emerytura z ZUS zostanie zainteresowanemu przyznana, będzie ona wypłacana na rachunek bankowy zainteresowanego w Polsce albo do rąk osoby upoważnionej do odbioru świadczeń zamieszkałej w Polsce.
Umowa ma zastosowanie bez względu na obywatelstwo osób zainteresowanych. Mogą z niej korzystać obywatele polscy, koreańscy oraz osoby nieposiadające obywatelstwa żadnego z tych państw.
Przykład
Wniosek o emeryturę do ZUS zgłosiła pani Huong, będąca obywatelką koreańską, posiadająca okresy ubezpieczenia w Polsce oraz w Korei Płd. W jej przypadku przy ustalaniu emerytury na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Płd. ma zastosowanie polsko-koreańska Umowa o zabezpieczeniu społecznym.
Przykład
Wniosek o emeryturę do ZUS zgłosiła pani Loren, będąca obywatelką włoską, posiadająca okresy ubezpieczenia w Polsce oraz w Korei Płd. W jej przypadku, przy ustalaniu emerytury z ZUS na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Płd., znajdzie zastosowanie polsko-koreańska Umowa, ponieważ nieposiadanie przez zainteresowaną obywatelstwa polskiego, ani koreańskiego nie stanowi przeszkody w zastosowaniu postanowień tej Umowy.
Do góry
JAKICH ŚWIADCZEŃ DOTYCZY UMOWA Z KOREĄ POŁUDNIOWĄ
Umowa dotyczy, po Stronie Polskiej, świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych, udzielanych w ramach:
* powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych, administrowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS); * systemu ubezpieczenia społecznego rolników, administrowanego przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).Zakresem przedmiotowym Umowy objęte są następujące świadczenia pieniężne z ubezpieczeń społecznych realizowane przez ZUS:
* emerytury, w tym emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz emerytury przysługujące z tytułu składek opłaconych do Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE), * renty z tytułu niezdolności do pracy z tzw. ogólnego stanu zdrowia, * renty rodzinne, * zasiłki pogrzebowe.Poza zakresem przedmiotowym Umowy pozostają świadczenia takie jak:
* krótkoterminowe świadczenia udzielane w ramach systemu ubezpieczeń społecznych: świadczenia pieniężne z tytułu choroby i macierzyństwa (w tym zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze) oraz krótkoterminowe świadczenia pieniężne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (w tym zasiłki chorobowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych), * świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w tym jednorazowe odszkodowania oraz renty z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, * świadczenia opieki zdrowotnej, * świadczenia z tytułu bezrobocia, * świadczenia rodzinne, * świadczenia przysługujące z zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych, w tym funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, żołnierzy zawodowych, * uposażenia sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku, * świadczenia na rzecz ofiar wojny lub jej skutków (np. renty inwalidów wojennych i wojskowych, świadczenia kombatanckie), * świadczenia z pomocy społecznej, * emerytury pomostowe, * świadczenia przedemerytalne, * renty socjalne, * nauczycielskie świadczenia kompensacyjne.Po Stronie koreańskiej, w zakresie ustalania i wypłaty, Umową objęte są następujące świadczenia przysługujące w ramach Krajowego Systemu Ubezpieczeń:
* emerytura (Old Age Pension), * renta z tytułu niezdolności do pracy (Disability pension), * renta rodzinna (Survivors pension), * świadczenia zryczałtowane (Lump-sum benefits), w tym świadczenie zryczałtowane (Lump-sum Refund) oraz świadczenie zryczałtowane z tytułu śmierci (Lump-sum death payment).Do góry
ZASADY KOORDYNACJI ŚWIADCZEŃ EMERYTALNO-RENTOWYCH
Z Umowy wynikają następujące zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych:
* ZASADA RÓWNEGO TRAKTOWANIA Zgodnie z tą zasadą, osoby objęte zakresem podmiotowym Umowy, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski albo Korei Południowej, podlegają ustawodawstwu tego państwa i są uprawnione do świadczeń przewidywanych przez to ustawodawstwo na równi z obywatelami tego państwa. Osoba zamieszkała w Korei Południowej, która pracowała w Polsce i w Korei Południowej – bez względu na jej obywatelstwo – ubiegająca się o emeryturę lub rentę w Korei powinna być traktowana przez instytucję koreańską rozpatrującą wniosek o świadczenia, tak samo jak obywatele Korei. Umowa przewiduje, że świadczenia (zwroty) zryczałtowane przysługujące na podstawie ustawodawstwa koreańskiego po spełnieniu określonych warunków (dotyczących np. zaprzestania pracy w Korei i wyjazdu z tego państwa na stałe), na mocy Umowy, na takich samych warunkach jak obywatelom Korei Południowej są przyznawane także obywatelom polskim. Regulacja ta nie obejmuje natomiast osób nieposiadających obywatelstwa polskiego, a objętych Umową, czyli obywateli państw trzecich i bezpaństwowców (osób nieposiadających obywatelstwa żadnego z państw). Polak zamieszkały i zatrudniony w Korei Południowej po przepracowaniu 8 lat w tym państwie postanowił wrócić na stałe do Polski. W związku z wyjazdem chciałby uzyskać zwrot zryczałtowany, który stanowi równowartość kwoty opłaconych i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie społeczne w Korei i jest dokonywany jednorazowo przez instytucję koreańską. Umowa pozwala mu – jako osobie posiadającej obywatelstwo polskie – ubiegać się o zwrot zryczałtowany na takich samych zasadach jak obywatele Korei Płd. Więcej informacji na temat zasad przyznawania przez instytucję koreańską lump-sum refund osobom nieposiadającym obywatelstwa Korei Południowej można znaleźć na stronie internetowej instytucji koreańskiej NPS: http://www.nps.or.kr/ . * ZASADA UWZGLĘDNIANIA (SUMOWANIA) OKRESÓW UBEZPICZENIA Zgodnie z Umową, jeżeli ustawodawstwo Polski lub Korei Południowej uzależnia nabycie, zachowanie lub przywrócenie prawa do świadczeń od przebycia okresów ubezpieczenia, to instytucja właściwa tego państwa uwzględnia w niezbędnym zakresie okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie z ustawodawstwem drugiego państwa – Strony Umowy, tak jakby były okresami ubezpieczenia przebytymi zgodnie ze stosowanym przez nią ustawodawstwem, jeżeli okresy te się nie pokrywają. Jeżeli zatem osoba zainteresowana uzyskaniem świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS nie posiada okresów ubezpieczenia w Polsce (okresów składkowych i nieskładkowych) wystarczających do uzyskania prawa do emerytury lub renty na podstawie tylko tych okresów, uwzględnieniu przez ZUS podlegają także okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie z ustawodawstwem koreańskim, o ile nie pokrywają się z okresami polskimi. ZUS uwzględnia, przy ustalaniu emerytury lub renty, również okresy ubezpieczenia przebyte w Korei Południowej, jeżeli uwzględnienie tych okresów umożliwi przyznanie prawa do świadczenia w Polsce. * ZASADA ZRÓWNANIA FAKTÓW Zgodnie z Umową, fakty, które mają skutek prawny na nabycie, zmniejszenie, zawieszenie lub wysokość świadczeń, które zaistniały na terytorium jednego państwa – Strony Umowy są uwzględniane tak jakby zaistniały na terytorium drugiego państwa – Strony Umowy. Regulacja ta ma znaczenie przy ustalaniu i wypłacie emerytur i rent z obu państw. Jej zastosowanie powoduje, w szczególności, że: o warunek rozwiązania stosunku pracy wymagany dla uzyskania emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czy też np. dla emerytury na podstawie art. 88 ustawy Karta Nauczyciela jest uważany za spełniony dopiero jeżeli osoba zainteresowana rozwiąże stosunek pracy również z pracodawcą koreańskim, o polską regulację w myśl której, jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej z ZUS powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia, stosuje się również w razie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy lub zasiłku chorobowego wypłacanego na podstawie przepisów koreańskich. * ZASADA ZACHOWANIA PRAW NABYTYCH I TRANSFERU ŚWIADCZEŃ Na mocy Umowy, świadczenia przysługujące zgodnie z ustawodawstwem jednego państwa nie podlegają zmniejszeniu, zmianom, zawieszeniu lub wstrzymaniu z tego powodu, że uprawniony ma miejsce zamieszkania na terytorium drugiego państwa – Strony Umowy. Emerytury i renty z ZUS nie mogą zostać zmniejszane, czy też zawieszane tylko z tego względu, że osoba zainteresowana ma miejsce zamieszkania na terytorium Korei Południowej. Przykładowo, zasada zachowania uprawnień ma znaczenie w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o emeryturę lub rentę z ZUS posiada w przebiegu ubezpieczenia okresy, o których mowa w art. 9 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uwzględniane pod warunkiem stałego zamieszkania na obecnym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, takie jak przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia obywateli polskich za granicą – w organizacjach międzynarodowych, zagranicznych instytucjach i w zakładach, do których zostali skierowani w ramach współpracy międzynarodowej lub w których byli zatrudnieni za zgodą właściwych władz polskich; zgoda nie jest wymagana w stosunku do pracowników, którzy wyjechali za granicę przed dniem 9 maja 1945 r. Na mocy Umowy polsko-koreańskiej, brak jest podstaw do odmowy – ze względu na fakt niezamieszkiwania na terytorium Polski – uwzględnienia takich okresów osobie zamieszkałej na terytorium Korei Południowej. Ponadto, świadczenia objęte umową podlegają, na wniosek osoby zainteresowanej, transferowi do jej miejsca zamieszkania w drugim państwie – Stronie Umowy. Transfer świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS odbywa się na wniosek osoby zainteresowanej zamieszkałej w Korei Południowej na jej konto bankowe. Zasada transferu do państwa zamieszkania nie ma zastosowania do polskich świadczeń przyznawanych w szczególnym trybie lub w drodze wyjątku. Zakresem przedmiotowym Umowy nie zostały objęte świadczenia dla ofiar wojny i jej skutków. Oznacza to, że np. w razie pobierania przez osobę uprawnioną emerytury w zbiegu z rentą z tytułu inwalidztwa wojennego, tylko emerytura może być transferowana (na wniosek osoby zainteresowanej) do miejsca zamieszkania na terytorium Korei Południowej, natomiast renta inwalidy wojennego podlega wypłacie w Polsce – zgodnie z dyspozycją świadczeniobiorcy – na rachunek bankowy rencisty w Polsce, bądź do rąk osoby przez niego upoważnionej zamieszkałej w Polsce.Do góry
USTALANIE EMERYTUR I RENT Z ZUS Z ZASTOSOWANIEM UMOWY
Umowa zawiera postanowienia modyfikujące sposób ustalania świadczeń emerytalno-rentowych, wynikający z ustawodawstwa polskiego oraz koreańskiego. Dotyczy to również emerytur i rent ustalanych przez ZUS.
W odniesieniu do osób posiadających okresy ubezpieczenia w Polsce i Korei Południowej, emerytury i renty ustalane są w każdym z tych państw na podstawie wewnętrznych przepisów krajowych obowiązujących w danym państwie, z uwzględnieniem postanowień Umowy.
W świetle postanowień Umowy, zainteresowany posiadający okresy ubezpieczenia w Polsce i w Korei Południowej może uzyskać prawo do emerytury lub renty z obydwu tych państw, o ile spełni warunki wymagane do nabycia uprawnień do świadczeń przewidziane w ustawodawstwie krajowym każdego z ww. państw.
Instytucja ubezpieczeniowa każdego z państw ustala emerytury i renty przysługujące na podstawie stosowanych przepisów prawnych oraz wypłaca je osobom uprawnionym.
Informacje na temat warunków nabycia prawa do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej można uzyskać w serwisie ZUS na stronie http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=4 .
Informacje na temat warunków nabycia prawa do świadczeń na podstawie koreańskich przepisów prawnych można uzyskać na stronie http://www.nps.or.kr/ .
Informacje na temat zastosowania Umowy polsko-koreańskiej o zabezpieczeniu społecznym przy ustalaniu świadczeń przysługujących z systemu koreańskiego można znaleźć na stronie instytucji koreańskiej National Pension Service (NPS): http://www.nps.or.kr/ .
Uwzględnianie koreańskich okresów ubezpieczenia przy ustalaniu emerytur i rent przez ZUS
Ustalanie emerytur i rent przez ZUS na podstawie Umowy odbywa się z zastosowaniem zasady uwzględniania okresów ubezpieczenia przebytych w obu państwach – Stronach Umowy.
Jeżeli ustawodawstwo polskie lub koreańskie uzależnia nabycie prawa do emerytury lub renty od posiadania okresów ubezpieczenia, uwzględnieniu podlegają, o ile to konieczne, wszystkie okresy ubezpieczenia przebyte w obu państwach, jeśli okresy te nie pokrywają się w czasie.
Jeżeli zatem posiadany przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę z ZUS okres ubezpieczenia w Polsce (składkowy, nieskładkowy) jest niewystarczający do nabycia prawa do polskiego świadczenia, wówczas uwzględnieniu podlegają również okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie z ustawodawstwem południowokoreańskim.
Żeby stwierdzić, czy polski okres ubezpieczenia jest wystarczający do nabycia prawa do polskiej emerytury lub renty, czy też nie jest wystarczający – należy wziąć pod uwagę polskie okresy składkowe i nieskładkowe (cały polski staż emerytalno-rentowy), przy czym należy pamiętać, że przy ustalaniu prawa do emerytury i renty z ZUS oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych polskich okresów składkowych. Dopiero, jeśli okaże się, że łączny staż w Polsce (łączny wymiar okresów składkowych i nieskładkowych oraz ewentualnie posiadanych okresów „rolnych”) jest krótszy niż wymagany, zastosowana zostaje zasada sumowania polskich i koreańskich okresów ubezpieczenia.
Przykład
Wniosek o emeryturę zgłosiła do ZUS Pani Lee urodzona przed 1949 r., posiadająca następujący staż w Polsce:
- okresy składkowe wynoszące 9 lat,
- okresy nieskładkowe wynoszące 5 lat (studia wyższe).
Ponadto, wnioskodawczyni posiada okresy ubezpieczenia w Korei Południowej wynoszące łącznie 10 lat.
Polskie okresy nieskładkowe podlegają, zgodnie z krajowymi przepisami obowiązującymi w Polsce, uwzględnieniu w wymiarze nie dłuższym niż 1/3 wymiaru udowodnionych polskich okresów składkowych. W tym przypadku uwzględnione zostanie maksymalnie 3 lata okresów nieskładkowych (1/3 × 9 = 3).
Zainteresowana posiada zatem w Polsce łączny staż w wymiarze 12 lat (w tym okresy nieskładkowe po ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych) oraz okresy ubezpieczenia w Korei w wymiarze 10 lat.
W Polsce osoba ubezpieczona urodzona przed 1.01.1949 r. nabywa prawo do emerytury z tzw. dotychczasowego systemu, w którym prawo do emerytury uzależnione jest od udowodnienia minimalnej długości okresów składkowych i nieskładkowych. Dla kobiety ten minimalny staż uprawniający do emerytury wynosi 15 dla emerytury nieobjętej gwarancją wypłaty minimalnego świadczenia, natomiast dla emerytury objętej gwarancją wypłaty minimalnego świadczenia staż ten wynosi 20 lat. Dla uzyskania emerytury z ZUS konieczne jest także osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego, wynoszącego w Polsce dla kobiet 60 lat.
Polskie okresy ubezpieczenia przebyte przez zainteresowaną wynoszą 12 lat i nie są wystarczające do nabycia przez nią prawa do polskiej emerytury, bowiem – jako osoba urodzona przed 1949 r. – powinna ona udowodnić okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 15 lat.
Uwzględnienie koreańskich okresów ubezpieczenia pozwala zainteresowanej spełnić warunek posiadania wymaganej długości okresów ubezpieczenia (składkowych i nieskładkowych), przewidziany w polskiej ustawie emerytalnej, bowiem łączna długość jej okresów ubezpieczenia w Polsce i Korei Południowej wynosi 22 lata.
Przykład
Pan Kwiatkowski zgłosił do ZUS wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że niezdolność do pracy powstała u niego w wieku 45 lat. Zainteresowany legitymuje się okresami ubezpieczenia w Polsce wynoszącymi 10 lat oraz okresami ubezpieczenia przebytymi ostatnio w Korei Południowej wynoszącymi 15 lat.
Dla nabycia przez niego prawa do renty konieczne jest posiadanie co najmniej 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku lub przed datą powstania niezdolności do pracy.
Zainteresowany ma co prawda 5-letni okres ubezpieczenia w Polsce, ale nie przypada on w ostatnim dziesięcioleciu.
Na podstawie Umowy uwzględnione zostaną jednak jego koreańskie okresy ubezpieczenia przebyte ostatnio przed datą zgłoszenia wniosku. W wyniku zastosowania Umowy, ZUS uzna, że Pan Kwiatkowski spełnia warunek posiadania wymaganego 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w ostatnim 10-leciu, biorąc pod uwagę koreańskie okresy ubezpieczenia.
Przykład
Wniosek o emeryturę zgłosiła do ZUS Pani Nowak, urodzona przed 1.01.1949 r., legitymująca się następującym stażem ubezpieczeniowym:
1) w Polsce:
- okresy składkowe – w wymiarze 18 lat,
- okresy nieskładkowe – w wymiarze 5 lat (studia wyższe),
2) w Korei Południowej – okresy ubezpieczenia w wymiarze 6 lat.
Zainteresowana posiada w Polsce okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze wystarczającym do nabycia prawa do emerytury. W tym przypadku nie ma potrzeby sumowania polskich i koreańskich okresów ubezpieczenia dla celów przyznania prawa do świadczenia w Polsce.
Należy zauważyć, że po stronie polskiej zasada uwzględniania okresów ubezpieczenia ma zastosowanie tylko do świadczeń, do których prawo uzależnione jest od przebycia określonej długości okresów ubezpieczenia (składkowych i nieskładkowych). Dotyczy to emerytur nabywanych w tzw. dotychczasowym systemie, przewidzianym dla ubezpieczonych urodzonych przed 1.01.1949 r. (i niektórych osób ur. po 31.12.1948 r., którym przysługują emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny wynoszący w przypadku kobiet 60 lat a w przypadku mężczyzn 65 lat) oraz w odniesieniu do rent z tytułu niezdolności do pracy, jak również rent rodzinnych ustalanych po śmierci osób uprawnionych do ww. świadczeń.
W odniesieniu do ubezpieczonych nabywających prawo do emerytury w tzw. nowym systemie, przewidzianym dla osób ur. po 31.12.1948 r. polskie przepisy nie przewidują, jako warunku nabycia prawa do emerytury, posiadania minimalnej długości okresów ubezpieczenia (składkowych i nieskładkowych). W związku z tym, przy ustalaniu prawa do emerytury w nowym systemie nie znajduje zastosowania zasada uwzględniania okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Południowej.
Uwzględnianie okresów ubezpieczenia przebytych w państwie „trzecim” przy ustalaniu emerytur i rent przez ZUS
Zgodnie z Umową, jeżeli po zsumowaniu okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Południowej, osoba nie ma prawa do świadczenia, prawo tej osoby do świadczenia ustala się poprzez zsumowanie tych okresów oraz okresów przebytych pod działaniem ustawodawstwa państwa trzeciego, z którym zarówno Polskę jak i Koreę Południową łączy prawny instrument w zakresie zabezpieczenia społecznego, przewidujący sumowanie okresów. Instrumentem tym jest zarówno umowa dwustronna o zabezpieczeniu społecznym, jak i rozporządzenia Unii Europejskiej dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Należy zauważyć, że chodzi przy tym wyłącznie o takie akty normatywne, które przewidują sumowanie okresów.
W przypadku zatem, gdy po uwzględnieniu – dla celów przyznania prawa do emerytury lub renty z ZUS – okresów ubezpieczenia przebytych zgodnie z przepisami polskimi i okresów przebytych zgodnie z przepisami koreańskimi, osoba zainteresowana nadal nie spełnia warunków nabycia prawa do świadczenia, ZUS uwzględnia także okresy ubezpieczenia tej osoby przebyte w państwie, z którym zarówno Polska, jak i Korea Południowa związane są przepisami międzynarodowymi przewidującymi sumowanie okresów dla celów przyznawania świadczeń emerytalno-rentowych.
Według stanu na dzień 1.10.2010r. aktualna lista państw powinna przedstawiać się następująco:
Australia, Belgia, Bułgaria, Czechy, Francja, Irlandia, Kanada, Niemcy, Rumunia, Węgry, USA.
Osoby, które posiadają w ww. państwach okresy ubezpieczenia lub zamieszkania mające znaczenie dla uprawnień emerytalno-rentowych w tych państwach, mogą mieć uwzględnione te okresy dla celów przyznania emerytury lub renty przez ZUS, jeżeli okresy ubezpieczenia przebyte łącznie w Polsce i Korei Południowej są niewystarczające do nabycia prawa do emerytury lub renty z ZUS.
Informacje na temat umów o zabezpieczeniu społecznym zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami a realizowanych przez ZUS można znaleźć w serwisie www.zus.pl, a teksty poszczególnych umów znaleźć w serwisie polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych: www.msz.gov.pl .
Natomiast informację na temat państw, z którymi Korea Południowa zawarła umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym, można znaleźć na stronie instytucji koreańskiej National Pension Service (NPS) http://www.nps.or.kr/ .
Przykład
Pani Wong (urodzona przed 1.01.1949 r.), zgłosiła wniosek o emeryturę do ZUS. Zainteresowana udowodniła okresy ubezpieczenia w Polsce wynoszące 9 lat, okresy ubezpieczenia w Korei Południowej wynoszące 4 lata i okresy ubezpieczenia w USA wynoszące 8 lat. Polskie okresy ubezpieczenia nie są wystarczające do nabycia przez nią prawa do emerytury z ZUS, bowiem – jako osoba urodzona przed 1949 r. – powinna ona udowodnić okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 15 lat. W takim przypadku ZUS uwzględnia dla celów przyznania prawa do emerytury także koreańskie okresy ubezpieczenia.
Po zsumowaniu okresów polskich i koreańskich zainteresowana nadal nie spełnia powyższego warunku stażowego, ponieważ łączny staż emerytalny przebyty w Polsce i w Korei Południowej wynosi 13 lat. W dalszej kolejności, na mocy Umowy polsko-koreańskiej, ZUS uwzględni więc okresy ubezpieczenia zainteresowanej przebyte w USA, ponieważ:
- Koreę Południową łączy z USA umowa międzynarodowa o zabezpieczeniu społecznym przewidująca sumowanie okresów
oraz
- Polskę łączy z USA umowa międzynarodowa o zabezpieczeniu społecznym przewidująca sumowanie okresów.
Po uwzględnieniu okresów polskich, koreańskich i amerykańskich zainteresowana spełnia warunek posiadania wymaganej długości okresów, przewidziany w polskiej ustawie emerytalnej do nabycia prawa do emerytury, bowiem łączna długość jej okresów ubezpieczenia przebytych w ww. trzech państwach wynosi 21 lat.
Potwierdzenia okresów ubezpieczenia dla celów sumowania okresów przez ZUS oraz przez NPS na podstawie Umowy dokonuje instytucja tego państwa, w którym okres został przebyty. Instytucje polska i koreańska potwierdzają sobie okresy ubezpieczenia w ramach bezpośredniej współpracy, przy czym zaświadczenia potwierdzające okresy są wystawiane na uzgodnionych dwustronnie formularzach łącznikowych – przeznaczonych dla instytucji (nie wystawia się ich klientom).
Należy również zwrócić uwagę, że Koreański Krajowy System Ubezpieczeń Społecznych powstał w 1988 r. Od tej daty ubezpieczenie w Korei ma wpływ na uprawnienia do świadczeń emerytalno-rentowych. Instytucja koreańska nie ma podstaw do przyznawania świadczeń za okresy ubezpieczenia sprzed daty powstania systemu. W związku tym, na mocy Umowy polsko-koreańskiej wprowadzono regulację, z której wynika, że instytucja koreańska NPS nie uwzględnia okresów ubezpieczenia przebytych w drugim państwie – Stronie Umowy przypadających przed datą powstania koreańskiego systemu – czyli przed 1988 r. Oznacza to, że instytucja koreańska przy ustalaniu prawa o emerytury lub renty z systemu koreańskiego, uwzględni tylko te okresy ubezpieczenia potwierdzone przez polską instytucję (ZUS, KRUS), które przypadają począwszy od 01.01.1988 r.
Obliczanie emerytur i rent z ZUS z zastosowaniem Umowy
Emerytura lub renta z ZUS ustalona z uwzględnieniem zsumowanych okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i Korei Południowej albo zsumowanych okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce, Korei Południowej oraz państwie trzecim, z którym Polskę i Koreę łączą instrumenty w zakresie zabezpieczenia społecznego przewidujące sumowanie okresów (jeżeli łączny wymiar okresów polskich i koreańskich nie jest wystarczający do nabycia prawa do świadczenia) obliczana jest na podstawie Umowy dwuetapowo:
1. najpierw ZUS oblicza teoretyczną (pełną) kwotę polskiego świadczenia, jaka przysługiwałaby zainteresowanemu, gdyby wszystkie okresy ubezpieczenia: polskie i koreańskie albo w odpowiednim przypadku wszystkie: polskie, koreańskie i przebyte w państwie trzecim – zostały przebyte w Polsce, 2. następnie ZUS oblicza rzeczywistą (częściową) kwotę polskiego świadczenia w oparciu o proporcję okresów ubezpieczenia przebytych na podstawie polskich przepisów prawnych do sumy wszystkich okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Południowej albo w odpowiednim przypadku – przebytych w Polsce, Korei Południowej oraz w państwie trzecim (tzw. świadczenie proporcjonalne).Rzeczywista (częściowa, proporcjonalna) kwota świadczenia stanowi kwotę emerytury lub renty należnej osobie zainteresowanej.
Przykład
ZUS ustalając prawo do emerytury dla Pani Bielińskiej (urodzonej przed 1.01.1949 r.) uwzględnił okresy jej ubezpieczenia w Korei Południowej, ponieważ polskie okresy ubezpieczenia były niewystarczające do nabycia prawa do tego świadczenia. Zainteresowana legitymuje się okresami ubezpieczenia w Polsce w wymiarze 10 lat oraz w Korei Południowej w wymiarze 12 lat.
Wysokość emerytury z Polski obliczana jest w takim przypadku przez ZUS dwuetapowo:
Zakładając, że teoretyczna kwota emerytury dla zainteresowanej wyniosłaby 2200 zł, kwota rzeczywista (częściowa) emerytury wyniosłaby:
2200 zł x 10 lat/22 lata = 1000 zł
Zainteresowanej zostanie ustalona polska emerytura częściowa w wysokości 1000 zł.
W omawianym przypadku również instytucja koreańska obowiązana jest do ustalenia emerytury zgodnie z przepisami obowiązującymi w Korei Południowej, z uwzględnieniem regulacji zawartych w Umowie. W efekcie, w przypadku spełnienia warunków do uzyskania emerytury z Korei, będzie ona mogła pobierać równocześnie dwa świadczenia emerytalne: z Polski oraz z Korei Południowej.
Przykład
Pani Choi, posiadającej 15-letni okres ubezpieczenia w Polsce i 10-letni okres ubezpieczenia w Korei Południowej, przysługuje, po uwzględnieniu okresów koreańskich, prawo do emerytury w obniżonym wieku na podstawie art. 184 polskiej ustawy emerytalnej.
W związku z tym, że wiek emerytalny uprawniający do tej emerytury (55 lat) zainteresowana osiągnęła w 2010 r., wysokość tej emerytury obliczana zostanie jako suma:
Jeżeli osoba zainteresowana posiada okresy ubezpieczenia w Polsce (składkowe i nieskładkowe po ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych) wystarczające do nabycia prawa do polskiej emerytury lub renty bez uwzględnienia okresów ubezpieczenia przebytych zgodnie z przepisami koreańskimi, wówczas ZUS ustala prawo do świadczenia i oblicza jego wysokość na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych tylko w Polsce, chyba że kwota emerytury lub renty ustalonej z tytułu zsumowanych okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i Korei Południowej, a obliczonej z zastosowaniem proporcji okresów ubezpieczenia w Polsce do sumy okresów polskich i koreańskich, byłaby korzystniejsza dla danej osoby.
Oznacza to, że w odniesieniu do osoby posiadającej okresy ubezpieczenia w Polsce i w Korei Południowej, w przypadku której do nabycia prawa do świadczenia nie było konieczne uwzględnienie okresów koreańskich, ZUS oblicza wysokość świadczenia w dwóch wariantach:
* w jednym – w oparciu o tylko polskie okresy ubezpieczenia (wariant krajowy świadczenia), * w drugim – w oparciu o zsumowane polskie i koreańskie okresy ubezpieczenia, z zastosowaniem wyliczenia proporcjonalnego, opisanego wcześniej (wariant proporcjonalny świadczenia),a następnie dokonuje porównania kwot uzyskanych w obu wariantach, w celu przyznania świadczenia w wysokości korzystniejszej dla osoby zainteresowanej.
Przykład
Pan Lisiecki urodzony przed 1.01.1949 r. uzyskał prawo do emerytury z ZUS w oparciu o polskie okresy ubezpieczenia wynoszące 35 lat.
Zainteresowany dodatkowo posiada okresy ubezpieczenia w Korei Południowej w wymiarze 5 lat.
W związku z tym, że okresy ubezpieczenia przebyte przez zainteresowanego tylko w Polsce są wystarczające do nabycia prawa do polskiej emerytury, ZUS oblicza emeryturę w następujących wariantach:
Następnie ZUS sprawdza, który wariant emerytury jest korzystniejszy dla Pana Lisieckiego i w konsekwencji przyzna mu świadczenie korzystniejsze, bądź przez niego wybrane.
Powyższe dwuwariantowe ustalanie świadczenia dotyczy również – w określonych stanach faktycznych – osób ubiegających się o emerytury z tzw. nowego systemu (emerytura, do której prawo nie zależy od udowodnienia określonej długości okresów ubezpieczenia), które osiągnęły wiek emerytalny w latach: 2009-2013. Osobom takim nie będącym członkami jednego z działających w Polsce otwartych funduszy emerytalnych, zgodnie z polską ustawą emerytalną, emeryturę oblicza się jako procent emerytury obliczonej na starych zasadach i procent emerytury obliczonej na nowych zasadach. Emerytura ta nazywana jest emeryturę mieszaną. Np. osobom urodzonym po 31.12.1948 r., które wiek emerytalny osiągnęły w 2010 r. emerytura wyliczana jest jako: 70% emerytury obliczonej na starych zasadach i 30% emerytury obliczonej na nowych zasadach. Kwota części emerytury przysługującej na nowych zasadach jest oparta na wysokości środków zgromadzonych na koncie emerytalnym w ZUS. Ponieważ jednak w części emerytury obliczonej na starych zasadach długość okresów ubezpieczenia wpływa na wysokość świadczenia, ZUS w takich przypadkach oblicza osobom posiadającym, oprócz polskich okresów ubezpieczenia, również koreańskie okresy ubezpieczenia, emeryturę w dwóch wariantach:
* krajowym – na podstawie wyłącznie polskich okresów ubezpieczenia, oraz * proporcjonalnym – na podstawie zsumowanych okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Korei Południowej, przy czym proporcjonalne obliczenie kwoty świadczenia dotyczy części emerytury liczonej na dotychczasowych zasadach (uzależnionej od długości okresów ubezpieczenia),a następnie przyznaje świadczenie w wysokości korzystniejszej.
Przykład
ZUS ustala emeryturę Pani Huong (urodzonej w 1950 r.) posiadającej okresy ubezpieczenia w Polsce wynoszące 10 lat i okresy ubezpieczenia w Korei Południowej wynoszące 20 lat. Zainteresowanej, jako ubezpieczonej urodzonej po 31.12.1948 r., przysługuje w Polsce emerytura bez względu na długość okresów ubezpieczenia.
Dla nabycia prawa do tej emerytury nie ma więc konieczności uwzględniania koreańskich okresów ubezpieczenia.
W związku z tym, że zainteresowana osiągnęła wiek emerytalny uprawniający do emerytury w 2010 r. i nie jest członkiem OFE (nie pobrała również wcześniejszej emerytury), wysokość tej emerytury obliczana jest jako suma:
W omawianym przypadku wysokość emerytury obliczana jest w dwóch wariantach: Wariant 1 – krajowy (emerytura pełna) – emerytura obliczana jest w oparciu o wyłącznie polskie okresy ubezpieczenia, bez uwzględniania koreańskich okresów ubezpieczenia;
Wariant 2 – proporcjonalny – emerytura obliczana jest następująco:
Renta rodzinna z ZUS przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.
Przy ustalaniu renty rodzinnej, zasada uwzględniania okresów ubezpieczenia i obliczania wysokości świadczenia w oparciu o proporcję polskich okresów ubezpieczenia do sumy okresów polskich i koreańskich, znajduje więc zastosowanie w odniesieniu do okresów ubezpieczenia zgodnie z postanowieniami Umowy przebytych do dnia zgonu przez ubezpieczonego, po którym ustalane jest prawo do renty rodzinnej.
Przykład
Pani Lee zgłosiła do ZUS wniosek o rentę rodzinną z tytułu śmierci 50-letniego męża, który posiadał okresy ubezpieczenia w Polsce w wymiarze 4 lat i okresy ubezpieczenia w Korei Południowej w wymiarze 26 lat.
Badając, czy zmarły w chwili zgonu spełniał warunki do uzyskania własnego świadczenia, ZUS stwierdził, że polskie okresy ubezpieczenia zmarłego nie są wystarczające do ustalenia mu renty z tytułu niezdolności do pracy. W związku z tym konieczne jest uwzględnienie przez ZUS również koreańskich okresów ubezpieczenia zmarłego, co pozwala ustalić, że na dzień zgonu spełniał on warunki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Wysokość renty rodzinnej przysługującej Pani Lee jest w takim przypadku obliczana przez ZUS dwuetapowo:
Okresy ubezpieczenia krótsze niż 12 miesięcy
Zgodnie z Umową, ZUS może zastosować wynikającą z Umowy zasadę sumowania okresów ubezpieczenia w celu przyznania prawa do emerytury lub renty tylko wtedy, jeżeli okres ubezpieczenia w Polsce posiadany przez osobę zainteresowaną uzyskaniem świadczeń wynosi co najmniej 12 miesięcy.
Przykład
Wniosek o emeryturę zgłosiła Pani Seong urodzona przed 1.01.1949r., posiadająca okresy ubezpieczenia w Polsce wynoszące 9 miesięcy oraz w Korei Południowej wynoszące 25 lat.
Zainteresowana posiada w Polsce okresy ubezpieczenia w wymiarze krótszym niż 12 miesięcy, z tytułu których to okresów polskie przepisy nie przewidują możliwości nabycia przez nią prawa do emerytury. Wobec tego, zgodnie z umową polsko-koreańską, ZUS nie ma podstaw do uwzględnienia jej koreańskiego okresu ubezpieczenia dla przyznania prawa do emerytury.
Następnie kobieta „dopracowała” 3 miesiące, a zatem jej łączny staż ubezpieczeniowy w Polsce wyniósł 12 miesięcy, po czym ponownie wystąpiła do ZUS z wnioskiem o emeryturę. W takim przypadku, skoro jej okres ubezpieczenia w Polsce wynosi co najmniej 12 miesięcy, ZUS przy ustalaniu prawa do emerytury zastosuje zasadę sumowania okresów, a w konsekwencji przyzna zainteresowanej prawo do emerytury, ponieważ jej łączne okresy ubezpieczenia przebyte w Polsce i w Korei Południowej wynoszą 26 lat, a minimalny okres składkowy i nieskładkowy uprawniający do emerytury z ZUS kobietę urodzoną przed 1.01.1949 r. wynosi 15 lat.
Emerytura obliczona zostanie w wysokości częściowej w oparciu o proporcję polskich okresów ubezpieczenia wynoszących 1 rok (12 miesięcy) w stosunku do łącznego okresu ubezpieczenia w Polsce i w Korei Południowej wynoszącego 26 lat.
Umowa przewiduje również, że także instytucja koreańska stosuje zasadę sumowania tylko w przypadku, gdy w Korei Południowej przebyty został minimalny okres ubezpieczenia wynoszący co najmniej 12 miesięcy.
Ustalanie niezdolności do pracy dla celów świadczeń z ZUS
Zgodnie z polskimi przepisami za niezdolną do pracy uznaje się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu.
Wyróżnia się przy tym:
* całkowitą niezdolność do pracy, stwierdzaną u osoby, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, albo * częściową niezdolność do pracy, stwierdzaną u osoby, która utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.U osoby, która wskutek naruszenia sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, stwierdza się niezdolność do samodzielnej egzystencji.
W przypadku, gdy uzyskanie świadczenia z ZUS zależy od stwierdzenia całkowitej albo częściowej niezdolności do pracy, oceny niezdolności do pracy, jej stopnia, ustalenia daty powstania niezdolności, trwałości lub jej przewidywanego okresu oraz innych okoliczności związanych z niezdolnością do pracy mających wpływ na prawo do renty dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS (a w razie zgłoszenia sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS – komisja lekarska ZUS) także wówczas, gdy osoba ubiegająca się o to świadczenie mieszka na stałe na terytorium Korei Południowej. W takich przypadkach lekarz orzecznik ZUS dokonuje oceny niezdolności do pracy na podstawie opinii lekarskiej sporządzonej przez odpowiednią instytucję (lekarza) w Korei lub na podstawie dokumentacji dostarczonej przez osobę ubiegającą się o rentę.
W przypadku ubiegania się przez osobę zamieszkałą w Korei Południowej o świadczenie z ZUS uzależnione od niezdolności do pracy, dla celów dokonania przez lekarza orzecznika ZUS oceny niezdolności do pracy do wniosku należy dołączyć posiadaną dokumentację medyczną oraz wypełniony przez lekarza prowadzącego w Korei Południowej formularz opinii lekarskiej KR-PL 5A „Opinia lekarska”.
Na wniosek ZUS, instytucja koreańska może zorganizować badania lekarskie osoby ubiegającej się o świadczenia z ZUS lub kontrolne badania osoby pobierającej świadczenia emerytalno-rentowe, zamieszkałej na terytorium Korei Południowej. Wyniki badań przekazywane są do ZUS, w celu oceny niezdolności do pracy i podjęcia decyzji odnośnie prawa do polskiej emerytury lub renty.
Świadczenia emerytalno-rentowe z ZUS uzależnione od niezdolności do pracy ustalane są wyłącznie w oparciu o orzeczenia lekarzy orzeczników ZUS oraz komisji lekarskich ZUS. ZUS nie jest związany ustaleniami dotyczącymi inwalidztwa, dokonanymi dla potrzeb przyznania świadczeń przez instytucję koreańską.
Przyznawanie polskiego zasiłku pogrzebowego i koreańskiego zryczałtowanego świadczenia z tytułu śmierci
ZUS dokonuje ustalenia uprawnień do zasiłku pogrzebowego wynikającego z polskich przepisów oraz jego wypłaty stosując w tym zakresie wewnętrzne przepisy prawne. Na wniosek osoby zainteresowanej zasiłek pogrzebowy może zostać jej wypłacony na rachunek bankowy w Korei.
Pobranie koreańskiego zryczałtowanego świadczenia z tytułu śmierci nie stanowi przeszkody do wypłaty polskiego zasiłku pogrzebowego.
Informacje na temat zasiłku pogrzebowego ustalanego przez ZUS, na podstawie polskich przepisów prawnych, można znaleźć w serwisie www.zus.pl.
Instytucja koreańska NPS ustala prawo do koreańskiego zryczałtowanego świadczenia z tytułu zgonu w oparciu o koreańskie przepisy prawne.
Informacje na temat zasad przyznawania tego świadczenia można znaleźć (w języku angielskim) na stronie internetowej instytucji koreańskiej: http://www.nps.or.kr .
Do góry
PODSTAWA WYMIARU EMERYTUR I RENT DLA OSÓB POSIADAJĄCYCH OKRESY UBEZPIECZENIA W KOREI POŁUDNIOWEJ
Podstawę wymiaru emerytury z ZUS przyznawanej na dotychczasowych, tzw. starych zasadach (dotyczy osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. oraz niektórych osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r.) lub renty z tytułu niezdolności do pracy – dla osoby posiadającej, oprócz polskich okresów ubezpieczenia, również koreańskie okresy ubezpieczenia – stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (przed dniem 1 stycznia 1999 r. – na ubezpieczenie społeczne), na podstawie polskich przepisów prawnych z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany zgłosił wniosek o emeryturę lub rentę.
Przy ustalaniu wymienionych 10 lat kalendarzowych pomija się pełne lata kalendarzowe okresów ubezpieczenia przebytych w Korei Południowej. Brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia zarobków osiągniętych w czasie ubezpieczenia w Korei.
Jeżeli w okresie 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok złożenia wniosku o emeryturę lub rentę zainteresowany nie był ubezpieczony w Polsce, podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne na podstawie polskich przepisów prawnych, z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany przystąpił po raz pierwszy do koreańskiego systemu ubezpieczenia.
Na wniosek osoby zainteresowanej podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowić może także przeciętna podstawa wymiaru składki na podstawie polskich przepisów prawnych, z okresu 20 lat kalendarzowych, przypadających przed rokiem złożenia wniosku o emeryturę lub rentę, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu w Polsce.
Podstawę wymiaru renty rodzinnej po osobach, które w chwili śmierci miały ustalone prawo do emerytury na starych zasadach lub renty z tytułu niezdolności do pracy, bądź spełniały warunki do uzyskania tych świadczeń, stanowi podstawa wymiaru świadczenia, które przysługiwało bądź mogłoby przysługiwać zmarłemu.
Do góry
PODSTAWA OBLICZENIA NOWEJ EMERYTURY Z ZUS
Nowa emerytura – dotycząca osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. – stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę. Tablice trwania życia – uwzględniające średnie dalsze trwanie życia, wspólne dla kobiet i mężczyzn, wyrażone w miesiącach dla wieku ubezpieczonego – ogłasza corocznie Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim, w formie komunikatu.
Podstawę obliczenia nowej emerytury stanowi kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego. Przy wyliczaniu tej kwoty, nie bierze się tu pod uwagę okresu ubezpieczenia w Korei Południowej, zarobków osiągniętych w czasie ubezpieczenia w Korei Południowej, ani składek opłaconych do systemu koreańskiego.
Podstawę obliczenia renty rodzinnej po osobie, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do nowej emerytury lub spełniała warunki do uzyskania tego świadczenia, stanowi podstawa obliczenia świadczenia, które przysługiwało lub przysługiwałoby zmarłemu.
Koreańskie okresy ubezpieczenia ani składki i zarobki osiągnięte w czasie tego ubezpieczenia nie są uwzględniane przy ustalaniu podstawy obliczenia nowej emerytury oraz renty rodzinnej po osobach, które w chwili śmierci miały ustalone prawo do nowej emerytury lub spełniały warunki do uzyskania tej emerytury.
Do góry
ZMNIEJSZENIE LUB ZAWIESZENIE ŚWIADCZEŃ Z ZUS Z TYTUŁU PRZYCHODU OSIĄGANEGO W KOREI POŁUDNIOWEJ
W odniesieniu do osób, które pracują w Korei Południowej (osiągają przychód), a których polskie świadczenia emerytalno-rentowe, zgodnie z polskimi przepisami emerytalno-rentowymi, podlegają zmniejszeniu lub zawieszeniu z powodu uzyskiwania przychodu w określonej wysokości, wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie tych świadczeń mają również przychody osiągane z tytułu pracy lub innej działalności wykonywanej w Korei.
Świadczeniobiorcy tacy obowiązani są do informowania ZUS o zarobkach i innych przychodach osiąganych z tytułu działalności.
Wysokość tych przychodów może mieć wpływ na kwotę przysługującego świadczenia z ZUS.
Jeżeli wysokość zagranicznych (i polskich) przychodów przekracza:
* 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w Polsce a nie więcej niż 130% miesięcznego wynagrodzenia – świadczenie ulega zmniejszeniu, * 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w Polsce – prawo do świadczenia ulega zawieszeniu.Informację o podjęciu przez emeryta-rencistę w Korei Południowej działalności z tytułu której osiągany ma być przychód mający wpływ na prawo do świadczeń, świadczeniobiorca zobowiązany jest niezwłocznie przekazać do jednostki ZUS wypłacającej świadczenia, wraz z oświadczeniem wskazującym na to, czy przychód ten spowoduje zmniejszenie wysokości pobieranego świadczenia, zawieszenie prawa do świadczenia, czy też pozostanie bez wpływu na pobierane świadczenie.
Po zakończeniu każdego roku kalendarzowego, w terminie do końca lutego następującego po roku podlegającym rozliczeniu, świadczeniobiorca zobowiązany jest przekazać do ZUS zaświadczenia dotyczące wysokości przychodu osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym, w celu dokonania rozliczenia.
Emeryci i renciści ZUS obowiązani są informować jednostkę ZUS wypłacającą świadczenie o osiąganiu przychodu i jego wysokości – zarówno z działalności prowadzonej w Polsce, jak i za granicą.
Ww. przepisów dotyczących zmniejszania lub zawieszania świadczeń nie stosuje się do emerytów, którzy ukończyli 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni).
Ww. działalność obejmuje, w szczególności, zatrudnienie lub prowadzenie działalności na własny rachunek.
W odniesieniu do osób pobierających rentę szkoleniową z tytułu niezdolności do pracy (w związku z orzeczeniem o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie), osiąganie jakiegokolwiek przychodu z tytułu działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do ubezpieczenia, w tym również za granicą, powoduje ustanie prawa do renty, bez względu na wysokość tego przychodu.
Informacje dotyczące zasad zmniejszania i zawieszania emerytur i rent z ZUS można uzyskać w serwisie internetowym ZUS.
Do góry
WPŁYW KOREAŃSKICH ŚWIADCZEŃ NA PRAWO I WYSOKOŚĆ EMERYTURY LUB RENTY Z ZUS
Jeżeli osoba, której ustalono prawo do emerytury lub renty z ZUS pobiera również emeryturę lub rentę z koreańskiego systemu ubezpieczeń społecznych, to fakt pobierania świadczenia zagranicznego nie powoduje zmniejszenia kwoty polskiego świadczenia, ani zawieszenia prawa do emerytury lub renty z ZUS.
Do góry
PRZELICZANIE NA WNIOSEK OSÓB ZAINTERESOWANYCH EMERYTUR-RENT Z ZUS PRZYZNANYCH PRZED DNIEM WEJŚCIA W ŻYCIE UMOWY
Umowa nie stanowi podstawy do żadnych roszczeń o wypłatę świadczenia za jakikolwiek okres poprzedzający datę wejścia w życie tej Umowy, ani do jednorazowego świadczenia z tytułu śmierci, jeżeli dana osoba zmarła przed datą jej wejścia w życie.
Jednakże, świadczenia emerytalno-rentowe przyznane przed dniem wejścia w życie Umowy mogą być na wniosek osoby zainteresowanej ustalone ponownie, zgodnie z postanowieniami Umowy, jeżeli jest to korzystniejsze dla wnioskodawcy.
Przeliczenie świadczenia z ZUS następuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek. Jeżeli, w wyniku załatwienia wniosku okaże się, że wysokość świadczenia po przeliczeniu jest wyższa niż wysokość świadczenia poprzednio pobieranego, osobie zainteresowanej będzie wypłacane to korzystniejsze świadczenie. Natomiast, w przypadku, gdyby w wyniku przeliczenia na podstawie Umowy wysokość świadczenia uległa obniżeniu, osobie zainteresowanej wypłaca się świadczenie w poprzednio obliczonej bez zastosowania Umowy, wyższej, wysokości.
Przykład
Pani Kowalska (urodzona przed 1949 r.) pobiera ustaloną w 2003 r. emeryturę z ZUS. W okresie 20-lecia przypadającego przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę, tj. w latach 1983-2002 była ona ubezpieczona w Polsce tylko przez 5 lat (1983-1987), natomiast z pozostałych latach tego okresu była ubezpieczona w Korei Południowej (1988-2002). ZUS zgodnie z obowiązującymi przepisami ustalił jej podstawę wymiaru emerytury z lat 1983-1992, przy czym przy ustalaniu średniej arytmetycznej uwzględniono okres 10 lat, za lata 1988-1992 przyjmując kwoty zerowe .
Po wejściu w życie Umowy polsko-koreańskiej o zabezpieczeniu społecznym, Pani Kowalska złożyła w dniu 15.03.2010 r. do ZUS wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem okresów koreańskich. Posiadanie okresów koreańskich spowoduje, że ZUS ponownie ustali podstawę wymiaru emerytury, z zastosowaniem art. 18 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przewidującego pomijanie pełnych lat kalendarzowych okresów ubezpieczenia za granicą w państwach, z którymi Polskę łączą umowy o zabezpieczeniu społecznym (od 1 marca 2010r. do takich państwach należy Korea Południowa) przy ustalaniu 10-letniego okresu w okresie wymaganego 20-lecia, z którego ustalana jest podstawa wymiaru świadczenia. W omawianym przypadku skutkuje to tym, że okres 20-lecia z którego ustalana jest ponownie podstawa wymiaru emerytury zainteresowanej podlega skróceniu o okres pełnych lat ubezpieczenia w Korei Południowej, czyli o 15 lat.
Ponownie ustalona podstawa wymiaru emerytury Pani Kowalskiej zostanie zatem obliczona z lat 1983-1987, przy czym przy ustalaniu średniej arytmetycznej ZUS uwzględni okres 5 lat (suma wskaźników podstaw wymiaru z poszczególnych pięciu lat zostanie podzielona przez 5 a nie przez 10, jak przy ustalaniu podstawy poprzednio w 2003 r.).
Do góry
ZGŁASZANIE WNIOSKU O ŚWIADCZENIA EMERYTALNO-RENTOWE Z ZASTOSOWANIEM UMOWY POLSKO-KOREAŃSKIEJ
Podstawowe zasady dotyczące zgłaszania wniosków o świadczenia
Zgodnie z Umową, jeżeli osoba złoży pisemny wniosek o świadczenia do instytucji właściwej jednego państwa – Strony Umowy, zgodnie z przepisami tego państwa, wniosek ten stanowi również podstawę do ubiegania się o odpowiednie świadczenia zgodnie z ustawodawstwem drugiego państwa – Strony Umowy, o ile w chwili złożenia wniosku ta osoba:
* wystąpi o uznanie wniosku za wniosek o świadczenie zgodnie z przepisami drugiego państwa, albo * przedstawi informacje wskazujące na fakt, że okresy ubezpieczenia zostały przebyte zgodnie z ustawodawstwem drugiego państwa, chyba że osoba ta wnosi wyraźnie o to, żeby wniosek był ograniczony do świadczeń przysługujących zgodnie z przepisami tylko jednego państwa – Strony Umowy.Nie ma więc potrzeby składania dwóch odrębnych wniosków – do instytucji polskiej i koreańskiej, gdyż złożenie jednego wniosku powoduje automatyczne wszczęcie postępowania emerytalno-rentowego w obu państwach.
Data zgłoszenia wniosku w jednym państwie jest w takim przypadku wiążąca także dla instytucji drugiego państwa – Strony Umowy.
W odniesieniu do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które ukończyły 60 lat, będących członkiem otwartego funduszu emerytalnego, zgłoszenie wniosku o polską emeryturę z ZUS, powoduje równoczesne ustalenie przez ZUS prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (I filar) oraz prawa do okresowej emerytury kapitałowej przysługującej w oparciu o środki zgromadzone w otwartym funduszu emerytalnym (II filar). Dotyczy to także sytuacji, gdy wniosek o polską emeryturę jest zgłaszany za pośrednictwem instytucji koreańskiej NPS.
Bardzo ważne jest podanie we wniosku o świadczenia ustalane przez ZUS identyfikatorów numerycznych, a mianowicie: posiadanych numerów PESEL i NIP, a w razie gdyby danej osobie nie nadano tych numerów lub jednego z nich – serii i numeru dowodu osobistego lub paszportu (dotyczy także paszportu zagranicznego).
Należy pamiętać, że na gruncie polsko-koreańskiej umowy, wniosek lub dokument nie może być odrzucony przez władze właściwe, instytucję łącznikową lub instytucję właściwą Polski lub Korei Południowej wyłącznie dlatego, że został on sporządzony w urzędowym języku drugiego państwa – Strony Umowy. Osoba ubiegająca się o świadczenia koreańskie może zatem wniosek o świadczenia kierowany do instytucji koreańskiej NPS sporządzić także w języku polskim.
Analogiczna ochrona przysługuje osobom zamieszkałym w Korei Południowej zgłaszającym wniosek o świadczenia objęte Umową do ZUS lub KRUS w języku koreańskim.
Osoba zainteresowana wniosek o emeryturę-rentę na gruncie Umowy może zgłosić:
* w Polsce – do polskiej instytucji właściwej, tj. odpowiednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli ostatnio w Polsce była ubezpieczona w ZUS, albo do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, jeżeli ostatnio w Polsce była ubezpieczona w KRUS; * w Korei Południowej – do koreańskiej instytucji właściwej, tj. do National Pension Service (NPS).W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych funkcję właściwej instytucji do rozpatrywania wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe z zastosowaniem Umowy – we współpracy z instytucją koreańską – pełni:
I Oddział ZUS w Łodzi
Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych
ul. Zamenhofa 2
90 – 431 Łódź
Tel. + 48 42 638 29 67, +48 42 638 24 80
W Korei Południowej funkcję instytucji właściwej do rozpatrywania wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe z zastosowaniem Umowy – we współpracy z instytucjami polskimi (ZUS i KRUS) – pełni:
National Pension Service (NPS) International Center
9th Floor Youngpoong Building
Cheonggyecheon-ro, Jongno-gu
Seoul 110-752
REPUBLIC OF KOREA
Wnioski o świadczenia emerytalno-rentowe osób zamieszkałych w Polsce
Osoba zamieszkała w Polsce wniosek o emeryturę lub rentę z ZUS oraz o odpowiednią emeryturę lub rentę koreańską, może zgłosić do I Oddziału ZUS w Łodzi. Można go złożyć bezpośrednio w I Oddziale ZUS w Łodzi, bądź też za pośrednictwem terenowej jednostki ZUS właściwej we względu na miejsce zamieszkania. W tym ostatnim przypadku jednostka ZUS, po skompletowaniu wniosku, przekazuje go do I Oddziału ZUS w Łodzi w celu rozpatrzenia uprawnień do świadczeń emerytalno-rentowych.
Osoba zamieszkała w Polsce, ubiegająca się w ZUS o świadczenia polskie i świadczenia koreańskie, powinna wypełnić dla celów ustalenia polskich świadczeń – wniosek na odpowiednim formularzu przewidzianym przez ZUS:
* ZUS Rp-1E „Wniosek o emeryturę”, * ZUS Rp-1R „Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy”, * ZUS Rp-2 „Wniosek o rentę rodzinną”.Do wniosku należy dołączyć wypełniony formularz ZUS Rp-6 oraz dokumenty uzasadniające prawo do polskich świadczeń i obliczenie ich wysokości (m.in. legitymacje ubezpieczeniowe, świadectwa pracy, zaświadczenia ZUS Rp-7, wyciągi z aktów stanu cywilnego, odpowiednią dokumentację medyczną).
Wraz ze stosownym wnioskiem o świadczenie polskie należy wypełnić i przedłożyć w ZUS przedłożyć formularz PL-KR 5 „Wniosek o świadczenia koreańskie na podstawie Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Republiką Korei a Rzecząpospolitą Polską”.
W przypadku ubiegania się o koreańskie świadczenie związane z niezdolnością do pracy do wniosku należy załączyć wypełniony przez lekarza prowadzącego leczenie w Polsce raport medyczny PL-KR 5A „Raport medyczny”.
Osoba ubiegająca się o koreańskie świadczenie uzależnione od niezdolności do pracy, do wniosku powinna załączyć również posiadaną dokumentację medyczną.
Formularze wymienionych wniosków dostępne są w placówkach oraz na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych www.zus.pl .
Po wszczęciu postępowania w ZUS wniosek, w zakresie dotyczącym świadczeń koreańskich, przekazywany jest przez I Oddział ZUS w Łodzi do koreańskiej instytucji właściwej NPS w celu rozpatrzenia.
Data zgłoszenia wniosku o świadczenia w ZUS jest wiążąca dla instytucji koreańskiej.
Nie ma przeszkód, aby osoba zamieszkała w Polsce zgłosiła wniosek o świadczenia polskie i koreańskie w instytucji koreańskiej NPS. W takiej sytuacji wniosek, w zakresie uprawnień do świadczeń koreańskich, zostanie rozpatrzony przez NPS, natomiast w zakresie świadczeń przysługujących na podstawie przepisów polskich – zostanie przekazany do rozpatrzenia do właściwej polskiej instytucji, tj. odpowiednio ZUS (I Oddział w Łodzi) albo do KRUS.
Osoba zamieszkała w Polsce, posiadająca wyłącznie koreańskie okresy ubezpieczenia, wniosek o świadczenia koreańskie przekazuje bezpośrednio do instytucji koreańskiej NPS. Wniosek taki można jednakże zgłosić także za pośrednictwem ZUS (I Oddział w Łodzi), który przekaże go do instytucji właściwej w Korei Południowej.
Przykład
Pani Kwiatkowska zamieszkała w Krakowie, posiadająca okresy ubezpieczenia w Polsce oraz w Korei Południowej, zgłosiła wniosek o emeryturę w Oddziale ZUS w Krakowie.
W związku z tym, że zainteresowana była ubezpieczona przez kilka lat także w Korei Południowej, o czym poinformowała ZUS, jej wniosek (po skompletowaniu), Oddział ZUS w Krakowie przekazał do I Oddziału ZUS w Łodzi, tj. do jednostki ZUS wyznaczonej do rozpatrywania wniosków emeyrtalno-rentowych na podstawie Umowy polsko-koreańskiej.
I Oddział w Łodzi podejmie postępowanie w celu ustalenia emerytury przysługującej na podstawie polskich przepisów, z uwzględnieniem postanowień Umowy.
Ponadto ZUS przekaże wniosek do instytucji koreańskiej NPS, w celu rozpatrzenia uprawnień do emerytury przysługującej na podstawie przepisów koreańskich. Data zgłoszenia wniosku o świadczenie w Oddziale ZUS w Krakowie jest wiążąca dla instytucji koreańskiej.
Każda z instytucji: ZUS i NPS równolegle rozpatrzy uprawnienia do emerytury i ustali świadczenia zgodnie ze stosowanymi przepisami, z zastosowaniem w odpowiednim przypadku postanowień Umowy. Następnie instytucje te o swojej decyzji poinformują osobę zainteresowaną i uzgodnią z nią – w razie przyznania emerytury – formę jej wypłaty.
Wnioski o świadczenia emerytalno-rentowe osób zamieszkałych w Korei Południowej
Osoba zamieszkała w Korei Południowej, posiadająca okresy ubezpieczenia przebyte w Polsce i w Korei Południowej, wniosek o emeryturę lub rentę składa we właściwej koreańskiej instytucji ubezpieczeń społecznych, tj. w:
National Pension Service (NPS) International Center
9th Floor Youngpoong Building
Cheonggyecheon-ro, Jongno-gu
Seoul 110-752
REPUBLIC OF KOREA
Do wniosku o emeryturę lub rentę z ZUS należy dołączyć dokumenty uzasadniające prawo do polskich świadczeń i obliczenie ich wysokości (m.in. legitymacje ubezpieczeniowe, świadectwa pracy, zaświadczenia ZUS Rp-7, wyciągi z aktów stanu cywilnego, odpowiednią dokumentację medyczną).
Dołączenie do – składnych wraz z wnioskiem – zagranicznych dokumentów sporządzonych w języku koreańskim, ich tłumaczenia na język polski nie jest wymagane, jednak dostarczenie tłumaczenia na język polski lub angielski znacznie ułatwi i przyspieszy rozpatrzenie przez ZUS wniosku o świadczenia.
Okresy zatrudnienia w Polsce powinny być udokumentowane zaświadczeniami pracodawców, świadectwami pracy lub legitymacją ubezpieczeniową zawierającą wpisy o zatrudnieniu, dokonywane w trakcie zatrudnienia albo dokonane niezwłocznie po rozwiązaniu stosunku pracy.
Zaświadczenie potwierdzające okres zatrudnienia w Polsce może wystawić:
* pracodawca w oparciu o posiadane akta osobowe pracownika, * prawny następca pracodawcy na podstawie przejętych akt osobowych pracownika, * jednostka przechowująca dokumenty zlikwidowanego zakładu pracy (organ założycielski, organ nadrzędny, archiwum lub firma przechowalnicza).Szczegółowe informacje na temat środków dowodowych dostępne są na stronie internetowej www.zus.pl.
Dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzeń osiąganych czasie zatrudnienia w Polsce – dla celów ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS – jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na formularzu ZUS Rp-7 lub legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca odpowiednie wpisy o okresach zatrudnienia i osiąganych wynagrodzeniach. Zaświadczenie ZUS Rp-7 powinno być wystawione przez pracodawcę lub prawnego następcę pracodawcy na podstawie dokumentacji płacowej. Jeżeli dokumentacja taka nie istnieje, zaświadczenie o wysokości osiągniętych wynagrodzeń może być wydane na podstawie danych zawartych w aktach osobowych pracownika, np. w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz w innych pismach, określających wynagrodzenie danej osoby. Jeżeli zainteresowany nie ma możliwości uzyskania wymaganych zaświadczeń, możliwe jest przyjęcie kopii dokumentacji płacowej sporządzonej przez archiwum lub uwierzytelnionej kopii sporządzonej przez inne instytucje przechowujące dokumentację danego zakładu pracy bądź firmę przechowalniczą.
W przypadku zgłaszania w instytucji koreańskiej wniosku o świadczenie z ZUS uzależnione od niezdolności do pracy, do wniosku takiego należy także załączyć posiadaną dokumentację medyczną oraz wypełniony przez lekarza prowadzącego w Korei Południowej formularz KR-PL 5A „Opinia lekarska”.
Do wniosku KR-PL 7 „Wniosek o wypłatę polskiego zasiłku pogrzebowego” należy załączyć:
* odpis skrócony aktu zgonu, * oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, * dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty zawierający wymagane dane), * oświadczenie o niepobraniu zasiłku pogrzebowego z innego tytułu.Dołączenie do ww. dokumentów ich tłumaczenia z języka koreańskiego na język polski lub angielski nie jest wymagane.
Informacje na temat polskiego zasiłku pogrzebowego są dostępne na stronie: http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=439
Formularze wniosków są dostępne na stronie internetowej ZUS www.zus.pl, a także na stronie internetowej instytucji koreańskiej NPS http://www.nps.or.kr/ .
Po wszczęciu postępowania w instytucji koreańskiej NPS, wniosek o świadczenie polskie przekazywany jest w celu rozpatrzenia do polskiej instytucji właściwej, tj. odpowiednio do ZUS lub KRUS, w zależności od tego, któremu systemowi w Polsce zainteresowany podlegał ostatnio w Polsce.
Data zgłoszenia wniosku o świadczenia w instytucji koreańskiej NPS jest wiążąca dla ZUS i KRUS.
Osoba zamieszkała w Korei Południowej może również, w świetle Umowy, zgłosić wniosek o świadczenia polskie i koreańskie w Polsce w jednostce ZUS. W takiej sytuacji wniosek, w zakresie uprawnień do świadczeń polskich, jest rozpatrywany przez ZUS I Oddział w Łodzi), natomiast w zakresie świadczeń przysługujących na podstawie przepisów koreańskich jest przekazywany do rozpatrzenia instytucji koreańskiej NPS (chyba, że osoba zainteresowana wyraźnie zażąda ograniczenia wniosku o emeryturę do świadczeń polskich).
Osoba zamieszkała w Korei Południowej, posiadająca wyłącznie polskie okresy ubezpieczenia, wniosek o świadczenia polskie składa bezpośrednio w instytucji polskiej. Wniosek taki można zgłosić także za pośrednictwem instytucji koreańskiej NPS, która przekaże go odpowiedniej instytucji w Polsce, tj. ZUS albo KRUS.
Przykład
Pan Nowak, zamieszkały w Korei Południowej i posiadający okresy ubezpieczenia w tym państwie oraz w Polsce, zgłosił wniosek o emeryturę w instytucji koreańskiej NPS. Ostatnio w Polsce podlegał on – jako pracownik – ubezpieczeniom społecznym w ramach systemu powszechnego administrowanego przez ZUS.
Instytucja koreańska, na podstawie wniosku, podejmuje postępowanie w celu rozpatrzenia uprawnień do emerytury na podstawie przepisów koreańskich, z uwzględnieniem postanowień Umowy i o ile to konieczne – z uwzględnieniem wynikającej z tej Umowy zasady sumowania okresów ubezpieczenia.
Ponadto, w związku z tym, że zainteresowany posiada także polskie okresy ubezpieczenia, NPS przekaże wniosek o emeryturę – po skompletowaniu – do I Oddziału ZUS w Łodzi, tj. do jednostki ZUS wyznaczonej do rozpatrywania wniosków emerytalno-rentowych na podstawie Umowy polsko-koreańskiej.
I Oddział ZUS w Łodzi podejmie, na podstawie otrzymanego wniosku, postępowanie w celu ustalenia emerytury przysługującej na podstawie polskich przepisów prawnych, z uwzględnieniem postanowień Umowy.
Data zgłoszenia wniosku w instytucji koreańskiej jest wiążąca dla ZUS.
Każda z instytucji równolegle rozpatrzy uprawnienia do emerytury i ustali świadczenie zgodnie ze stosowanymi przepisami, z zastosowaniem w odpowiednim przypadku postanowień Umowy, o czym poinformuje Pana Nowaka.
Wnioski o świadczenia emerytalno-rentowe osób zamieszkałych w państwie trzecim
Osoba zainteresowana zamieszkała w państwie trzecim (poza terytorium Polski i Korei Południowej) wniosek o emeryturę lub rentę z tytułu okresów ubezpieczenia przebytych w każdym z tych państw zgłasza w polskiej albo koreańskiej instytucji właściwej, w zależności od tego, w którym państwie ostatnio podlegała ubezpieczeniom społecznym.
Zainteresowany może również zgłosić wniosek do instytucji drugiego państwa, co nie stanowi przeszkody do jego rozpatrzenia i wszczęcia postępowania przez właściwe instytucje obu krajów dotyczące ustalenia emerytury lub renty.
Zgłoszenie wniosku w instytucji danego państwa-Strony Umowy dokonywane jest na zasadach opisanych w poprzednich punktach. Jeśli więc wniosek kierowany jest do ZUS, wówczas obowiązują zasady jego zgłaszania wynikające z polskich przepisów prawnych.
W celu uzyskania informacji w sprawach świadczeń emerytalno-rentowych podlegających koordynacji unijnej i bilateralnej, uruchomiona została elektroniczna usługa umożliwiającą klientom ZUS składanie zapytań dotyczących tego obszaru pod linkiem: e-inspektorat.zus.pl
Usługa umożliwia składanie przez klientów zapytań i uzyskanie odpowiedzi z ZUS dotyczących świadczeń emerytalno-rentowych podlegających koordynacji unijnej i bilateralnej na podstawie umów międzynarodowych i zabezpieczeniu społecznym. Przed zadaniem pytania do należy dokonać rejestracji w systemie, podając imię, nazwisko, adres i inne dane kontaktowe.
Przy pomocy powyższego systemu zapytań możliwe jest również kontaktowanie się z jednostką realizującą umowy międzynarodowe ZUS w sprawach toczących się w tej jednostce (należy podać numer sprawy, nr świadczenia lub inne informacje umożliwiające identyfikację sprawy).
Do góry
WYPŁATA EMERYTUR I RENT Z ZUS ORAZ ICH TRANSFER DO KOREI POŁUDNIOWEJ
Osoba uprawniona do świadczeń z ZUS objętych Umową, zamieszkała w Korei Południowej, może otrzymywać swoje świadczenie, zgodnie z dyspozycją złożoną w ZUS:
* w Polsce (na rachunek bankowy emeryta lub rencisty albo do rąk osoby upoważnionej przez emeryta lub rencistę zamieszkałej w Polsce), albo * w Korei Południowej (na rachunek bankowy emeryta lub rencisty w banku w Korei), przy czym osobom uprawnionym do polskich świadczeń posiadającym miejsce zamieszkania na terytorium Korei świadczenia wypłacane są bez pośrednictwa koreańskiej instytucji ubezpieczeniowej.Wypłaty i transferu świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS osobom zamieszkałym w Korei Południowej dokonuje I Oddział ZUS w Łodzi.
Emerytury-renty ZUS są przekazywane (transferowane) przez I Oddział ZUS w Łodzi na rachunki bankowe świadczeniobiorców w bankach koreańskich w dolarach amerykańskich USD.
Rachunek musi być prowadzony na nazwisko osoby będącej świadczeniobiorcą, co powinno zostać poświadczone przez bank.
Wypłata polskich emerytur i rent odbywa się w cyklach miesięcznych, w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego ZUS jako termin płatności świadczeń. Jeżeli polskie emerytury lub renty zostały ustalone w kwotach niższych od najniższej emerytury, ich wypłata może odbywać się w cyklach innych niż miesięczne (np. kwartalnie).
Za dzień wypłaty polskich świadczeń emerytalno-rentowych, przekazywanych za granicę do Korei Południowej, uważa się dzień przekazania przez ZUS należności do banku pośredniczącego w wypłacie świadczeń.
W przypadku powzięcia przez emeryta lub rencistę zamieszkałego w Polsce zamiaru wyjazdu na stałe do Korei Południowej, należy zawiadomić o tym jednostkę ZUS wypłacającą dotychczas świadczenie. Emeryt-rencista powinien przekazać tej jednostce dyspozycję co do sposobu dalszej wypłaty świadczenia. Po wyjeździe dalsza wypłata emerytury lub renty z ZUS może być, na wniosek świadczeniobiorcy, dokonywana na jego rachunek bankowy w Polsce lub przekazywana do rąk osoby upoważnionej przez niego do odbioru świadczenia, zamieszkałej w Polsce albo transferowana na rachunek bankowy w USD w Korei Południowej.
Wniosek o transfer emerytury lub renty do Korei Południowej można złożyć bądź w I Oddziale w Łodzi, bądź w innym oddziale ZUS, który przyznał lub wypłacał dotychczas świadczenie w Polsce. W tym drugim przypadku obsługa wypłaty emerytury lub renty przekazywana jest do I Oddziału w Łodzi – Wydziału Realizacji Umów Międzynarodowych. Dalszą obsługą świadczenia zajmuje się w takich przypadkach I Oddział ZUS w Łodzi.
Wniosek o transfer polskiego świadczenia do Korei Południowej można złożyć także będąc już w Korei Południowej – za pośrednictwem instytucji koreańskiej NPS, która przekaże go do ZUS.
Emerytura lub renta przekazywana jest świadczeniobiorcy zamieszkałemu w Korei Południowej bez potrącenia przez ZUS składki na ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia, ponieważ emeryci i renciści ZUS zamieszkali w Korei nie są objęci ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce.
Przykład
Pani Kowalska, po otrzymaniu decyzji Oddziału ZUS w Olsztynie przyznającej jej emeryturę, podjęła decyzję o wyjeździe na stałe do rodziny do Korei Południowej.
Niezwłocznie po wyjeździe poinformowała ZUS w Olsztynie o zmianie miejsca zamieszkania. W związku z tym, ZUS dokona wyrejestrowania jej z ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ, jako osoby niezamieszkałej w Polsce i zaprzestanie potrącania z jej emerytury składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Pani Kowalska poprosiła także o wypłacanie jej polskiej emerytury na rachunek w banku koreańskim. W związku z tym, Oddział ZUS w Olsztynie przekazał wniosek o transfer emerytury wraz z aktami rentowymi Pani Kowalskiej do I Oddziału ZUS w Łodzi, tj. jednostki wyznaczonej do transferu polskich świadczeń emerytalno-rentowych osobom uprawnionym zamieszkałym w Korei Południowej, która to jednostka podejmie dalszą wypłatę emerytury na rachunek emerytki w banku koreańskim.
Do góry
OBOWIĄZKI INFORMACYJNE WOBEC ZUS EMERYTÓW LUB RENCISTÓW ZUS ZAMIESZKAŁYCH W KOREI POŁUDNIOWEJ
Emeryci lub renciści ZUS mają obowiązek informować jednostkę ZUS wypłacającą świadczenie o każdej okoliczności, która ma wpływ na uprawnienia do emerytury lub renty albo ich wypłatę. Do okoliczności tych należą w szczególności: zmiany w zakresie danych personalnych (np. imienia, nazwiska) i adresowych, zmiana państwa zamieszkania, zmiana numeru rachunku bankowego, podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, osiąganie przychodu mającego wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury lub renty (dotyczy to przychodu zarówno z działalności wykonywanej w Polsce, jak i za granicą).
Emeryci oraz renciści ZUS są zobowiązani – na żądanie organu rentowego – do potwierdzania własnoręcznym podpisem istnienia dalszego prawa do pobierania świadczenia. Jednostka ZUS wypłacająca emeryturę lub rentę osobom zamieszkałym w Korei Południowej przesyła okresowo świadczeniobiorcom, do wypełnienia i odesłania do ZUS, formularz ZUS-Rp3a Poświadczenie życia i zamieszkania. Formularz ten powinien zostać wypełniony i własnoręcznie podpisany przez emeryta lub rencistę, a w przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających lub utrudniających złożenie własnoręcznego podpisu – przez osobę sprawującą faktycznie opiekę nad tym świadczeniobiorcą. Własnoręczne złożenie podpisu przez daną osobę w obu przypadkach powinno zostać potwierdzone przez właściwy urząd lub osobę do tego upoważnioną w państwie zamieszkania wymienionych osób, albo przez upoważnioną osobę w polskiej placówce dyplomatycznej lub konsularnej.
Przykład
I Oddział ZUS w Łodzi transferuje Pani Nowak, zamieszkałej w Korei Południowej, przysługującą jej emeryturę na rachunek bankowy w banku koreańskim.
I Oddział ZUS w Łodzi przesyła jej także co roku formularz Poświadczenia życia i zamieszkania, w celu kontroli istnienia prawa do pobierania świadczeń z ZUS wynikającej z polskich przepisów prawnych. Formularz ten, po wypełnieniu i urzędowym poświadczeniu podpisu, należy odesłać do ZUS. Jego nieodesłanie może skutkować wstrzymaniem wypłaty emerytury. Poświadczenie podpisu można uzyskać np. w polskiej placówce dyplomatycznej lub konsularnej, czy w instytucji NPS oraz z uprawnionych do dokonywania takich poświadczeń koreańskich instytucjach.
Do góry
DEFINICJE POJĘĆ UŻYWANYCH W UMOWIE POLSKO-KOREAŃSKIEJ
W Umowie zostały zdefiniowane niektóre pojęcia, takie jak:
* „ustawodawstwo” – oznacza ustawy i inne przepisy prawne obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej i w Republice Korei dotyczące świadczeń z ubezpieczenia społecznego, objętych zakresem przedmiotowym Umowy. Polskie przepisy prawne w zakresie świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego realizowanych przez ZUS obejmują przepisy: o ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych, o ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz przepisy wykonawcze do ww. ustaw; * „instytucja właściwa” – oznacza instytucję właściwą do stosowania ustawodawstwa; instytucje właściwe w obu krajach zostały wyznaczone w Porozumieniu Administracyjnym do Umowy; * „okres ubezpieczenia” – oznacza okres składkowy, uznany i przebyty zgodnie z ustawodawstwem Umawiającej się Strony, a także okres uznany za okres równorzędny okresowi składkowemu zgodnie z tym ustawodawstwem; * „miejsce zamieszkania” – oznacza miejsce stałego zamieszkania; * „miejsce pobytu” – oznacza miejsce czasowego pobytu;Inne określenia, które nie zostały zdefiniowane w Umowie, mają takie znaczenie, jakie zostało im nadane w ustawodawstwie wewnętrznym stosowanym przez każde z państw – Stron Umowy.
Do góry
WZORY FORMULARZY WYKORZYSTYWANYCH PRZEZ KLIENTÓW ZUS PRZY STOSOWANIU UMOWY Z KOREĄ POŁUDNIOWĄ
Przy załatwianiu wniosków emerytalno-rentowych na podstawie Umowy wprowadzone zostały następujące wzory formularzy do stosowania przez klientów ZUS:
Wzory formularzy wniosków o polskie świadczenia do wypełnienia przez osoby ubiegające się o polskie świadczenia z zastosowaniem Umowy zamieszkałe w Korei Południowej lub w państwie trzecim:
KR-PL 5 - „Wniosek o polską emeryturę-rentę z tytułu niezdolności do pracy”
Plik do pobrania w wersji polsko-koreańskiej
KR-PL 6 - „Wniosek o polską rentę rodzinną”
Plik do pobrania w wersji polsko-koreańskiej
KR-PL 7 - „Wniosek o wypłatę polskiego zasiłku pogrzebowego”
Plik do pobrania w wersji polsko-koreańskiej
KR-PL 5A - „Opinia lekarska”
Plik do pobrania w wersji polsko-koreańskiej
Formularz ten należy dołączyć do wniosku o polskie świadczenie uzależnione od niezdolności do pracy.
Wzór formularza wniosku o koreańskie świadczenia do wypełnienia przez osoby ubiegające się o koreańskie świadczenia z zastosowaniem Umowy zamieszkałe w Polsce:
PL-KR 5 - „Wniosek o świadczenia koreańskie na podstawie Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Republiką Korei a Rzecząpospolitą Polską”
Plik do pobrania w wersji polsko-koreańskiej
PL-KR 5A - „Raport medyczny” – formularz ten powinien wypełnić lekarz prowadzący w Polsce. Należy go następnie dołączyć do wniosku o świadczenie z Korei PL-KR 5.
Plik do pobrania w wersji polsko-koreańskiej
Do góry
GDZIE UZYSKAĆ DALSZE INFORMACJE
Gdzie w Polsce można uzyskać informacje dotyczące Umowy
Ogólne informacje na temat zastosowania postanowień Umowy w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS można uzyskać w Departamencie Rent Zagranicznych w Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Departament Rent Zagranicznych
ul. Senatorska 10
00-082 Warszawa
tel. +48 22 826 05 53, +48 22 826 07 63
Departament ten wykonuje w ramach ZUS zadania instytucji łącznikowej, współpracującej z koreańską instytucją łącznikową.
Szczegółowe informacje dotyczące ustalania przez ZUS świadczeń emerytalno-rentowych z zastosowaniem Umowy można uzyskać w I Oddziale ZUS w Łodzi Wydziale Realizacji Umów Międzynarodowych:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział ZUS w Łodzi
ul. Zamenhofa 2
90 – 431 Łódź
tel.: +48 42 638 29 67, +48 42 638 24 80
Jednostka ta wykonuje w ramach ZUS funkcję właściwej instytucji do załatwiania – we współpracy z koreańską instytucją właściwą – wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe podlegające koordynacji na podstawie Umowy.
I Oddział ZUS w Łodzi w ramach realizacji zadań instytucji właściwej związanych z załatwianiem indywidualnych wniosków emerytalno-rentowych podlegających koordynacji na podstawie Umowy wykonuje w szczególności następujące zadania:
* ustala prawo i oblicza wysokość polskich świadczeń emerytalno-rentowych (wydaje decyzje w sprawie polskich świadczeń), * kompletuje dokumentację niezbędną do ustalenia prawa i obliczenia wysokości koreańskich świadczeń emerytalno-rentowych dla osób zamieszkałych w Polsce (lub w państwie trzecim) oraz przekazuje skompletowane wnioski do załatwienia do właściwej instytucji koreańskiej NPS, * ustala w formie decyzji kapitał początkowy osobom zainteresowanym zamieszkałym w Korei Południowej, * dokonuje wypłaty polskich świadczeń emerytalno-rentowych osobom uprawnionym zamieszkałym w Polsce, w Korei Południowej lub w państwie trzecim oraz, na wniosek osób uprawnionych, transferuje polskie świadczenia na ich rachunki bankowe w Korei Południowej.W zakresie świadczeń przysługujących z systemu ubezpieczenia społecznego rolników odpowiednie informacje dotyczące zastosowania Umowy można uzyskać w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Gdzie w Korei Południowej można uzyskać informacje dotyczące Umowy
Informacje dotyczące koreańskiego systemu ubezpieczeń społecznych oraz świadczeń należnych z tego systemu można uzyskać w instytucji koreańskiej:
National Pension Service (NPS) International Center
9th Floor Youngpoong Building
Cheonggyecheon-ro, Jongno-gu
Seoul 110-752
REPUBLIC OF KOREA
Instytucja ta wykonuje po Stronie koreańskiej zadania instytucji łącznikowej, współpracującej z ZUS oraz KRUS oraz instytucji właściwej do załatwiania – we współpracy z polskimi instytucjami – wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe podlegające koordynacji na podstawie Umowy.
Informacje na temat świadczeń koreańskich przyznawanych z zastosowaniem Umowy można uzyskać również na stronie internetowej: http://www.nps.or.kr .
Źródło: www.zus.pl
Szukaj w serwisie
Wzory pozwów, wniosków, umów i innych pism
Sprawy cywilne
Wiadomości i porady prawne
Konkordat między Rzeczpospolita Polską a Stolicą Apostolską
Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół katolicki są — każde w swej dziedzinie — niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.
Porada prawna - Prenumerata RSS
Zaprenumeruj aktualności i porady