Wiadomości

Dostęp do skrzynek pocztowych

Opublikowany: wrz 3, 14:45

Komunikat Prezesa UKE w sprawie umieszczania przesyłek pocztowych w skrzynkach oddawczych przez operatorów innych niż Poczta Polska.

W związku z zakończeniem kontroli postępowania z przesyłkami pocztowymi umieszczanymi w skrzynkach oddawczych przez operatorów innych niż Poczta Polska (postępowanie wyjaśniające zostało przeprowadzone w Państwowym Przedsiębiorstwie Użyteczności Publicznej Poczta Polska, dalej Poczcie Polskiej oraz u niepublicznych operatorów pocztowych) Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej przedstawia następujące stanowisko.

Jak wynika z uzyskanych w wyniku kontroli danych, umieszczanie przesyłek w skrzynkach oddawczych „starego typu” przez innych niż Poczta Polska operatorów nie jest zjawiskiem występującym na dużą skalę. Tym niemniej, Prezes UKE zauważa, że jest to sprawa bardzo poważna, w szczególności, że w związku z podejmowaniem tego rodzaju czynności istnieje możliwość naruszenia prawa własności, tajemnicy pocztowej oraz ochrony danych osobowych.

W trakcie kontroli ustalono, iż postępowanie pracowników Poczty Polskiej, polegające na wyjmowaniu „obcych” przesyłek ze skrzynek i traktowaniu ich jako nieopłacone zostało uregulowane wewnętrzną „Procedurą postępowania z przesyłkami i drukami bezadresowymi nadanymi za pośrednictwem innych operatorów, a znalezionymi w nadawczych lub oddawczych skrzynkach pocztowych będących własnością Poczty Polskiej”.

Obowiązująca ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U. Nr 130, poz. 1188 z późn. zm.), zwana dalej Prawem pocztowym lub Ustawą, stanowi że właściciele lub współwłaściciele nieruchomości są obowiązani do umieszczania oddawczych skrzynek pocztowych. Ponadto Poczta Polska ma prawo instalowania i użytkowania, na terenach wiejskich lub obszarach o rozproszonej zabudowie, własnych skrzynek pocztowych, po uzgodnieniu z właściwym wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), na warunkach uzgodnionych z właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomości (art. 37 Prawa pocztowego). Ponadto rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 września 2003 r. (Dz.U. Nr 177, poz. 1731, z późn. zm.) w sprawie oddawczych skrzynek pocztowych stanowi, że skrzynki lub ich zestawy powinny być umieszczane w miejscu dostępnym dla adresatów i operatorów (§ 6 rozporządzenia). Podkreślić należy ponadto, iż miejscem dostępu do skrzynek pocztowych „nowego typu” jest otwór wrzutowy.

W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, że dostęp do skrzynek montowanych w sposób określony w art. 37 Prawa pocztowego i spełniających wymogi określone w ww. rozporządzeniu jest zapewniony dla wszystkich operatorów pocztowych funkcjonujących na polskim rynku.

Natomiast w odniesieniu do skrzynek pocztowych oddawczych montowanych przed wejściem w życie Ustawy tj. do dnia 24 sierpnia 2003 r., stosuje się art. 90 Prawa pocztowego, który nakłada na właścicieli lub współwłaściciel nieruchomości obowiązek wymiany, w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie Ustawy (tj. do 24 sierpnia 2008 r.), oddawczych skrzynek pocztowych, jeżeli nie spełniają one wymagań wynikających z Prawa pocztowego. Ponadto, jeżeli skrzynki podlegające wymianie zostały zainstalowane przez operatora publicznego, to o terminie ich wymiany właściciel lub współwłaściciele nieruchomości powiadamiają operatora publicznego.

Wyjaśnić należy, iż poprzednio obowiązująca ustawa z dnia 23 listopada 1990 r. o łączności (Dz. U. z 1995 r. Nr 117, poz. 564, z późn. zm.) w art. 56 stanowiła, że Poczcie Polskiej przysługuje prawo bezpłatnego umieszczania na nieruchomościach skrzynek pocztowych, skrzynek do doręczania korespondencji i automatów do pocztowej obsługi klientów. Szczegóły uregulowane były w rozporządzeniu Ministra Łączności z dnia 13 listopada 1995 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzynki do doręczania korespondencji, oraz zasad zakładania i użytkowania tych skrzynek (Dz. U. z 1996r. Nr 1 poz. 6).

Z § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia 13 listopada 1995r. wynika, że w budynku o mniej niż 3 lokalach mieszkalnych skrzynkę pocztową umieszcza właściciel lub administrator budynku. Natomiast w budynkach o co najmniej 3 lokalach mieszkalnych skrzynki może umieszczać podmiot wykonujący usługi pocztowe o charakterze powszechnym, stanowią one wówczas jego własność (§ 1 ust. 3 rozporządzenia). Z kolei z § 1 ust. 4 rozporządzenia wynika, że właściciel lub administrator nieruchomości, gdzie są co najmniej 3 lokale mieszkalne, może umieścić własne skrzynki, jeśli ich umiejscowienie odpowiada warunkom technicznym określonym w rozporządzeniu. W tym przypadku wszystkie koszty związane ze skrzynkami obciążają właściciela lub administratora.

Powyższy przepis rozporządzenia umożliwiał zatem operatorowi publicznemu umieszczanie własnych skrzynek oddawczych w budynkach o co najmniej 3 lokalach mieszkalnych, jednakże nie nakładał takiego obowiązku. Przepis ten wskazywał również, że administrator lub właściciel budynku o mniej niż 3 lokalach winni byli umieszczać skrzynki oddawcze, a także przepis ten nie uniemożliwiał administratorom lub właścicielom instalowania własnych skrzynek, jeśli nieruchomość miała więcej niż 3 lokale.

Na podstawie ww. przepisów należy wskazać, że właścicielem skrzynek oddawczych „starego typu” mogą być:

• właściciel lub administrator budynku o mniej niż 3 lokalach mieszkalnych;
• operator publiczny, jeżeli umieścił w budynkach o co najmniej 3 lokalach mieszkalnych skrzynki oddawcze;
• właściciel lub administrator nieruchomości o co najmniej 3 lokalach mieszkalnych, którzy umieścili własne skrzynki oddawcze zgodne z warunkami technicznymi określonymi w rozporządzeniu.

Powyższe potwierdza § 5 rozporządzenia z dnia 13 listopada 1995r., zgodnie z którym, klucz do przegródki w skrzynce, użytkownik lokalu mieszkalnego otrzymuje od właściciela skrzynki, to jest podmiotu świadczącego usługi pocztowe o charakterze powszechnym, administratora lub właściciela nieruchomości.

W tym miejscu należy podkreślić, iż Prezes UKE nie jest organem właściwym do rozstrzygania w kwestiach właścicielskich praw do oddawczych skrzynek pocztowych. Przesądzanie w tego rodzaju sprawach, w tym o ewentualnym naruszaniu praw w zakresie naruszania własności oddawczych skrzynek pocztowych, nie leży w sferze kompetencji Prezesa UKE, a jako właściwe wskazać należy sądy i organy ścigania.

Jednakże Prezes UKE posiadający ustawowe kompetencje regulacyjne i kontrolne na rynku pocztowym jest organem uprawnionym do kontroli przestrzegania przepisów, decyzji oraz postanowień z zakresu działalności pocztowej. Tym samym, Prezes UKE sprawuje także kontrolę przestrzegania tajemnicy pocztowej, o której mowa w art. 39 ust. 1 Prawa pocztowego.

Stosownie do art. 39 ust 1 Prawa pocztowego, tajemnica pocztowa obejmuje informacje przekazywane w przesyłkach, informacje dotyczące realizacji przekazów pocztowych, dane dotyczące podmiotów korzystających z usług pocztowych oraz dane dotyczące faktu i okoliczności świadczenia usług pocztowych lub korzystania z tych usług.

Niewątpliwie informacje, które można pozyskać w oparciu o przesyłki pocztowe znajdujące się w skrzynce oddawczej stanowią informacje wymienione w art. 39 ust. 1 Prawa Pocztowego, co oznacza, że są objęte tajemnicą pocztową.

W związku z powyższym, należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy Poczta Polska z całą pewnością nie jest właścicielem korespondencji umieszczanej w oddawczych skrzynkach pocztowych, gdyż nie jest ona ani nadawcą przesyłki ani też korespondencja nie jest zaadresowana i przeznaczona dla operatora publicznego, zajmowanie przez pracowników Poczty Polskiej przesyłek skierowanych do użytkowników poszczególnych skrzynek pocztowych, a dostarczonych przez prywatnych operatorów pocztowych, może powodować naruszenie tajemnicy pocztowej. Bez wątpienia pracownik Poczty Polskiej uniemożliwia ww. działaniem zapoznanie się z korespondencją osobie uprawnionej (adresatowi przesyłki). Poczta Polska nie jest uprawniona do takiego działania, gdyż – jak wspomniano wyżej – nie jest właścicielem korespondencji, a ewentualnie tylko skrzynki.

Równocześnie należy stwierdzić, iż umieszczanie przez operatorów przesyłek w skrzynkach oddawczych starego typu może prowadzić do naruszania przez niepublicznych operatorów pocztowych obowiązku zachowania tajemnicy pocztowej.

Stosownie do art. 65 ust. 1 Ustawy, w przypadku naruszenia przepisów, decyzji lub postanowień dotyczących działalności pocztowej, Prezes UKE ma prawo w drodze decyzji określić zakres naruszeń oraz wyznaczyć operatorowi termin usunięcia nieprawidłowości. Wobec tego, w przypadku naruszenia obowiązku zachowania tajemnicy pocztowej w związku z umieszczaniem przez niepublicznych operatorów pocztowych przesyłek pocztowych w skrzynkach oddawczych starego typu wydana zostanie decyzja w trybie art. 65 Ustawy.

W świetle powyższego, Poczta Polska, jako właściciel części oddawczych skrzynek pocztowych, które zostały zainstalowane przed wejściem w życie Ustawy, w przypadku naruszania przez prywatnych operatorów pocztowych własności tych skrzynek, ma prawo dochodzenia swoich praw na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Jednakże operatorzy pocztowi winni powstrzymać się od działań, które w jakikolwiek sposób naruszają prawo własności osób trzecich lub też mogą naruszyć prawa konsumentów (nadawców i odbiorców przesyłek znajdujących się w skrzynkach oddawczych).

Ponadto, Prezes UKE wskazuje na konieczność rozważenia przez operatorów polubownego rozstrzygnięcia sporów poprzez podjęcie mediacji przez niezależnego mediatora w sprawie zasad dostępu do publicznej sieci pocztowej (w tym w zakresie ustalenia warunków udostępnienia oddawczych skrzynek pocztowych), zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.

Mając powyższe na uwadze, podkreślić należy, iż Prezes UKE jako organ regulacyjny w zakresie rynku pocztowego będzie nadal zgodnie z uprawnieniami monitorował działania wszystkich operatorów i wyciągał ewentualne prawne konsekwencje naruszania przepisów z zakresu działalności pocztowej, w tym także tajemnicy pocztowej.

Skomentuj ten artykuł na forum