Wiadomości

Cofnięcie a odstąpienie od aktu oskarżenia

Opublikowany: lut 24, 11:26

Nie należy mylić pojęć: „odstępowanie od aktu oskarżenia” czy „odstępowanie od sankcji” a „cofanie skargi” czy „cofanie aktu oskarżenia”. Nie ma takiej instytucji „cofanie aktu oskarżenia”. Jest tylko instytucja „odstąpienia od aktu oskarżenia”. I tak oskarżyciel prywatny czy publiczny może odstąpić od aktu oskarżenia, ale cofnąć nie może.

W tym zakresie są ważne cztery przepisy: art. 14 § 2 kpk, art. 431 § 1 kpk, art. 496 § 1 kpk, art. 497 § 1 kpk. Te przepisy regulują odstępowanie od oskarżenia przez oskarżyciela publicznego i prywatnego, a także problem cofania ale skargi odwoławczej, np. oskarżamy i dochodzimy do wniosku, że musimy odstąpić od oskarżenia ( oskarżyciel nie musi się usprawiedliwiać przed sądem dlaczego). Sąd nie ma prawa pytać dlaczego. Odstąpienie nie wiąże sądu, a więc sąd może w dalszym ciągu prowadzić sprawę, może uniewinnić czy skazać, może umorzyć z jakichkolwiek powodów poza jednym – brakiem skargi uprawnionego, bo skarga uprawnionego oskarżyciela jest cały czas. Jeśli bowiem coś cofamy to coś unicestwiamy. A w ustawie jest mowa o „odstąpieniu od oskarżenia”. Oznacza to więc, że ta skarga ciągle istnieje, jako taka jest, a prokurator tylko nie popiera tego oskarżenia.

Różnica między odstąpieniem oskarżyciela publicznego a prywatnego jest taka, że przy odstąpieniu oskarżyciela publicznego sąd nie jest związany tym odstąpieniem. Jeśli natomiast odstępuje oskarżyciel prywatny to sąd jest związany i musi umorzyć. Jeśli oskarżyciel prywatny odstąpi od oskarżenia przed rozprawą to sąd umarza i musi umorzyć.

Cofa się skargę odwoławczą, a więc apelację, zażalenie. Konsekwencją skargi odwoławczej jest pozostawienie tej apelacji czy zażalenia bez rozpoznani, bo jeśli cofnie to unicestwia – nie ma czegoś więc nie ma do czego się ustosunkować, więc pozostawia się bez rozpoznania.

Dlaczego uprawnienia do dysponowania aktem oskarżenia przez oskarżyciela publicznego są w pewnym stopniu ograniczone w przeciwieństwie do oskarżyciela prywatnego ?

Akt oskarżenia jest skarga publiczną i w chwili wniesienia do sądu skarga publiczna staje się własnością publiczną, a więc własnością sądu. Gdy jest własnością sądu to prokurator nie ma już swobodnego dysponowania – stąd ustawodawca odebrał mu to prawo swobodnego cofania aktu oskarżenia.

Akt oskarżenia prywatny nie staje się własnością publiczną z chwilą wniesienia do sądu. Pozostaje on nadal „własnością” oskarżyciela prywatnego i wprawdzie ten nie może go cofnąć to jeżeli jednak podejmie decyzję o odstąpieniu to sąd jest tym związany.

Skomentuj ten artykuł na forum