Wiadomości

Zbieranie danych osobowych przez organy kontroli skarbowej niezgodne z konstytucją

Opublikowany: cze 18, 09:09

17 czerwca 2008 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący kontroli skarbowej, sygn. K 8/04.

Stan faktyczny i prawny sprawy: W toku kontroli skarbowej upoważnieni pracownicy mogą żądać od wszystkich organów i służb przekazywania wszelkich przetworzonych przez operatorów posiadanych informacji. Tymczasem już samo zwrócenie się o przekazanie przetworzonych danych o podatniku podlega ochronie informacji niejawnych. Ustawa nie zawiera zastrzeżenia, że żądania te nie mogą przekraczać zakresu informacji niezbędnych dla prowadzonej sprawy oraz powinny zawierać uzasadnienie oraz podlegać kontroli. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich takie uprawnienie nie może naruszać prawa do ochrony życia prywatnego, a także konstytucyjnego zakazu pozyskiwania i gromadzenia informacji o obywatelach w zakresie przekraczającym ilość niezbędna w demokratycznym państwie prawnym. Ponadto nietykalność mieszkania, przeszukanie mieszkania lub pojazdu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony. Zdaniem Rzecznika stanowienie w ustawie o kontroli skarbowej rozszerzonych kryteriów dopuszczających naruszenie konstytucyjnych wolności praw człowieka i obywatela narusza te prawa i wolności. Służby kontroli skarbowej są upoważnione do udostępniania informacji uzyskiwanych w czasie czynności operacyjno-rozpoznawczych a także z podsłuchu sieci telekomunikacyjnej m.in. organom celnym i podatkowym, sądowi lub prokuratorowi w związku z toczącym się postępowaniem, organom, służbom i instytucjom państwowym uprawnionym do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, organom i instytucjom państw obcych. Biorąc pod uwagę, że organy kontroli skarbowej mogą podejmować czynności operacyjno-rozpoznawcze dla celów prewencyjnych w zasadzie wobec każdego podejrzewanego przez siebie, to obywatele mogą się tym czuć “osaczeni”. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji, niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 7b ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej jest niezgodny z art. 51 ust. 2 Konstytucji oraz art. 36e ust. 2 pkt 4 tej ustawy nie jest niezgodny z art. 51 ust. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny podtrzymał pogląd wyrażony w wyroku K 4/04, że uzyskiwanie informacji o osobach jest dopuszczalne, ale tylko w określonych okolicznościach z zachowaniem szczególnych warunków. Kwestionowany przepis (7b) ustawy o kontroli skarbowej stanowi, że organy kontroli skarbowej mogą zbierać i przetwarzać informacje – w tym dane osobowe – w celu realizacji ustawowych zadań kontroli skarbowej. Z uwagi na szeroki zakres przedmiotowy i podmiotowy kontroli skarbowej, ogólne odesłanie do ustawowych zadań nie spełnia przesłanki precyzyjności, wymaganej w sytuacji ingerencji organów państwa w sferę konstytucyjnie gwarantowanych praw i wolności. Brak jest również określenia związku, jaki ma zachodzić pomiędzy konkretnym typem danych zbieranych przez organy kontroli skarbowej od administratorów baz danych, a celem konkretnych czynności podejmowanych w odniesieniu do określonej osoby. Ponadto kwestionowany przepis jest odczytywany jako zobowiązujący administratorów danych do ich udostępnienia pracownikowi jednostki organizacyjnej kontroli skarbowej. Nie stwarza natomiast podstaw do odmowy udzielenia określonych informacji. Nie spełnia zatem roli gwarancyjnej z punktu widzenia dostępności do danych osobowych kontrolowanych podmiotów. W konsekwencji jest niezgodny z konstytucją.

Źródło: www.trybunal.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum