Wiadomości

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce - podstawowe informacje i procedury

Opublikowany: paź 22, 14:18

Poniższy opis procedur opracowano wg stanu prawnego na 20 lipca 2007 r.

Podstawy prawne

1) Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.). W szczególności art. 2 i 87-90
2) Ustawa z 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 128, poz. 1175 z późn. zm.) W szczególności art. 25 – 32
3) Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej:

  • z 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. Nr 141, poz. 1002 z późn. zm.);
  • z 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca zatrudnionego przy realizacji usługi eksportowej świadczonej przez pracodawcę zagranicznego w RP (Dz. U. Nr 141, poz. 1003 z późn. zm.);
  • z 21 lipca 2006 r. w sprawie określenia przypadków, w których przyrzeczenie i zezwolenie na pracę cudzoziemca wydawane jest bez względu na sytuację na lokalnym rynku pracy i kryteria wydawania przyrzeczeń i zezwoleń na pracę cudzoziemców (Dz. U. Nr 141, poz. 1004);
  • z 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 156, poz. 1116 i z 2007 r., Nr 120, poz. 824);
  • z 10 stycznia 2007 r. uchylające rozporządzenie w sprawie zakresu ograniczeń w sferze wykonywania pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 7, poz. 54).

Wojewódzkie kryteria wydawania przyrzeczeń i zezwoleń na pracę cudzoziemców.

Najważniejsze zasady

  • Cudzoziemiec to osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego (art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).
  • Zezwolenie dotyczy wykonywania pracy przez cudzoziemca. Wykonywanie pracy to (art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) zatrudnienie (co to jest – zob. art. 2 ust. 1 pkt 43), wykonywanie innej pracy zarobkowej (zob. art. 2 ust. 1 pkt 11) lub pełnienie funkcji w zarządach osób prawnych, które uzyskały wpis do rejestru przedsiębiorców (KRS) lub są spółkami kapitałowymi w organizacji.

Wykonywanie pracy może mieć więc m.in. takie formy:

a) zatrudnienie/inna umowa z podmiotem polskim;
b) delegowanie do Polski przez pracodawcę zagranicznego w celu świadczenia usługi;
c) delegowanie w celu innym niż świadczenie usługi, powyżej 30 dni w roku;
d) pełnienie funkcji w zarządzie podmiotu gospodarczego w Polsce.

Generalną zasadą jest, że cudzoziemiec, aby wykonywać pracę, powinien mieć zezwolenie wydane przez wojewodę. Szereg kategorii cudzoziemców jest z tego obowiązku zwolnionych (art. 87 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Są to m.in.:
a) obywatele państw UE, innych państw EOG, Szwajcarii i członkowie ich rodzin;
b) osoby posiadające zezwolenie na osiedlenie się;
c) osoby posiadające zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE w RP;
d) osoby posiadające status rezydenta długoterminowego WE w innym państwie UE, które uzyskują zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w związku m.in. z zamiarem pracy/działalności gospodarczej (art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy o cudzoziemcach);
e) uchodźcy, osoby korzystające z ochrony czasowej lub posiadające zgodę na pobyt tolerowany;
f) osoby zwolnione na podstawie odrębnych przepisów (przede wszystkim Rozporządzenia MPiPS z 30 sierpnia 2006 r. ws. wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę);
g) naukowcy – osoby posiadające odpowiedni tytuł pobytowy (zgodnie z art. 53 ust. 1 pkt 17 – 18 ustawy o cudzoziemcach).

  • O zezwolenie występuje pracodawca – polski lub zagraniczny (w przypadku delegowania), a nie sam pracownik.
  • Procedura uzyskania zezwolenia ma dwa etapy – najpierw wydawane jest przyrzeczenie, a potem – właściwe zezwolenie. Dopiero zezwolenie daje prawo do podjęcia wykonywania pracy.

Przebieg procedury uzyskania zezwolenia na pracę w Polsce (wariant modelowy)

odniesienia prawne:

Rozporządzenie MPiPS z 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. Nr 141, poz. 1002 z późn. zm.), dalej “Rozporządzenie”; Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.), dalej “Ustawa”.

  • Pracodawca podejmuje działania na rzecz pozyskania pracownika polskiego (zgłoszenie wolnego miejsca pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy, ogłoszenia prasowe, Internet) i z UE za pośrednictwem EURES (Rozporządzenie, §3 pkt 1 i 2).
  • Pracodawca składa do wojewody wniosek (wraz z załącznikami) o wydanie zezwolenia (Załącznik do Rozporządzenia).
  • Wojewoda rozpatruje wniosek uwzględniając m.in. sytuację na lokalnym rynku pracy (Ustawa, art. 88 ust. 7 i Rozporządzenie, §3 pkt 6) – w tym celu m.in. zwraca się do starosty o informację (Rozporządzenie, §3) – tzw. “test rynku pracy” (może być zastąpiony testem przydatności ekonomicznej podmiotu – Rozporządzenie, §3 pkt 6 i §4 pkt 4).
  • Wojewoda wydaje pracodawcy przyrzeczenie.
  • Pracodawca wysyła przyrzeczenie kandydatowi do pracy, który składa w urzędzie konsularnym właściwym ze względu na miejsce swojego zamieszkania wniosek o wizę w celu wykonywania pracy. Załącznikiem do wniosku wizowego jest przyrzeczenie wydane przez wojewodę (Ustawa o cudzoziemcach, art. 26 i 32).
  • Cudzoziemiec przybywa do Polski, dokonuje czynności zmierzających do uzyskania odpowiedniej decyzji pobytowej (np. zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony).
  • Po uzyskaniu przez cudzoziemca odpowiedniej decyzji pobytowej pracodawca pisemnie informuje wojewodę o dacie, z którą zamierza powierzyć wykonywanie pracy. Wojewoda wydaje zezwolenie maksymalnie na okres ważności decyzji pobytowej (Ustawa, art. 88 ust. 8).
  • Pracodawca odbiera zezwolenie i zawiera z cudzoziemcem – pracownikiem umowę na okres nie dłuższy niż określony w zezwoleniu (Ustawa, art. 88 ust. 10).

Najbardziej istotne wyjątki od obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę

Podstawa prawna: Rozporządzenie MPiPS z 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 156, poz. 1116 i z 2007 r., Nr 120, poz. 824):

  • Nauczyciele języków obcych w placówkach systemu oświaty, obywatele USA, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, nauczający swojego języka ojczystego (§2 pkt 4);
  • Wygłaszający okazjonalnie wykłady, referaty lub prezentacje o szczególnej wartości naukowej lub artystycznej, jeśli zachowują miejsce stałego pobytu za granicą (§2 pkt 9) – uwaga: do 30 dni w roku, liczone jako długość pobytu;
  • Studenci studiów dziennych odbywanych w RP – od lipca do września (§2 pkt 12);
  • Studenci wykonujący pracę w ramach staży, na które kierują organizacje będące członkami międzynarodowych zrzeszeń studentów (§2 pkt 13);
  • Studenci w ramach współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich zagranicznych partnerów (§2 pkt 14)
  • Studenci i uczniowie w ramach praktyk zawodowych, przewidzianych programem nauczania – pod określonymi warunkami (§2 pkt 28 i 29)
  • Delegowani przez pracodawcę zagranicznego (pod warunkiem zachowania stałego miejsca pobytu za granicą i okresu pobytu w Polsce nieprzekraczającego 3 miesięcy w roku kalendarzowym w celu (§2 pkt 16):

a) montażu, konserwacji lub naprawy urządzeń lub innego sprzętu, jeśli pracodawca zagraniczny jest jego producentem, oraz przeszkolenia pracowników polskich w obsłudze tych urządzeń,
b) odbioru zamówionego sprzętu, urządzeń itp. wykonanych przez przedsiębiorcę polskiego,
c) montażu, demontażu stoisk targowych i opieki nad nimi;

  • Delegowani przez pracodawcę z UE w celu świadczenia usługi (§2 pkt 19);
  • Członkowie zarządów, jeśli przebywają w Polsce na podstawie wizy pobytowej w celu wykonywania pracy w ciągu roku nie więcej niż 90 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy (§2 pkt 18);
  • Wykonujący pracę jako pracownicy naukowi w podmiotach, o których mowa w przepisach o jednostkach badawczo – rozwojowych (§2 pkt 24);
  • Obywatele państw graniczących z Polską, posiadający oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, zarejestrowane w PUP – do 3 miesięcy w ciągu 6 miesięcy (§2 pkt 27).

UWAGA! Brak konieczności uzyskania zezwolenia nie oznacza, że nie ma konieczności uzyskania wizy z prawem do pracy. Cudzoziemiec składający wniosek o wizę załącza wówczas pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy w Polsce (zob. Ustawa o cudzoziemcach, art. 32).

Potencjalne problemy

  • Zatrudnienie nielegalne lub inne złamanie przepisów może oznaczać roczną karencję w udzielaniu zezwoleń na pracę dla danego pracodawcy i dla cudzoziemca, który złamał przepisy – w zakresie uzyskania zezwolenia.
  • Umowa powinna ściśle odpowiadać zezwoleniu – m.in. co do czasu, na który jest zawarta, stanowiska, miejsca wykonywania pracy.
  • Zmiana miejsca wykonywania pracy wymaga niezwłocznego poinformowania wojewody.
  • W przypadku przedłużania się procedur po uzyskaniu przyrzeczenia, należy poinformować wojewodę.

Źródła informacji

  • Urzędy Wojewódzkie (Wydziały Spraw Społecznych)
  • Mazowsze: Wojewódzki Urząd Pracy (http://wup.mazowsze.pl/index.php?id=cudzoziemcy/cudzoziemcy)
  • Departament Migracji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Źródło: www.polacy.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum

Szukaj w serwisie

Wzory pozwów, wniosków, umów i innych pism

Wiadomości i porady prawne

Konkordat między Rzeczpospolita Polską a Stolicą Apostolską

Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół katolicki są — każde w swej dziedzinie — niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.

Czytaj dalej


Więcej

Porada prawna - Prenumerata RSS

Zaprenumeruj aktualności i porady

Archiwum wiadomości