Wiadomości
Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce - podstawowe informacje i procedury
Opublikowany: paź 22, 14:18
Poniższy opis procedur opracowano wg stanu prawnego na 20 lipca 2007 r.
Podstawy prawne
1) Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.). W szczególności art. 2 i 87-90
2) Ustawa z 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 128, poz. 1175 z późn. zm.) W szczególności art. 25 – 32
3) Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej:
- z 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. Nr 141, poz. 1002 z późn. zm.);
- z 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca zatrudnionego przy realizacji usługi eksportowej świadczonej przez pracodawcę zagranicznego w RP (Dz. U. Nr 141, poz. 1003 z późn. zm.);
- z 21 lipca 2006 r. w sprawie określenia przypadków, w których przyrzeczenie i zezwolenie na pracę cudzoziemca wydawane jest bez względu na sytuację na lokalnym rynku pracy i kryteria wydawania przyrzeczeń i zezwoleń na pracę cudzoziemców (Dz. U. Nr 141, poz. 1004);
- z 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 156, poz. 1116 i z 2007 r., Nr 120, poz. 824);
- z 10 stycznia 2007 r. uchylające rozporządzenie w sprawie zakresu ograniczeń w sferze wykonywania pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 7, poz. 54).
Wojewódzkie kryteria wydawania przyrzeczeń i zezwoleń na pracę cudzoziemców.
Najważniejsze zasady
- Cudzoziemiec to osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego (art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).
- Zezwolenie dotyczy wykonywania pracy przez cudzoziemca. Wykonywanie pracy to (art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) zatrudnienie (co to jest – zob. art. 2 ust. 1 pkt 43), wykonywanie innej pracy zarobkowej (zob. art. 2 ust. 1 pkt 11) lub pełnienie funkcji w zarządach osób prawnych, które uzyskały wpis do rejestru przedsiębiorców (KRS) lub są spółkami kapitałowymi w organizacji.
Wykonywanie pracy może mieć więc m.in. takie formy:
a) zatrudnienie/inna umowa z podmiotem polskim;
b) delegowanie do Polski przez pracodawcę zagranicznego w celu świadczenia usługi;
c) delegowanie w celu innym niż świadczenie usługi, powyżej 30 dni w roku;
d) pełnienie funkcji w zarządzie podmiotu gospodarczego w Polsce.
Generalną zasadą jest, że cudzoziemiec, aby wykonywać pracę, powinien mieć zezwolenie wydane przez wojewodę. Szereg kategorii cudzoziemców jest z tego obowiązku zwolnionych (art. 87 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Są to m.in.:
a) obywatele państw UE, innych państw EOG, Szwajcarii i członkowie ich rodzin;
b) osoby posiadające zezwolenie na osiedlenie się;
c) osoby posiadające zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE w RP;
d) osoby posiadające status rezydenta długoterminowego WE w innym państwie UE, które uzyskują zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w związku m.in. z zamiarem pracy/działalności gospodarczej (art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy o cudzoziemcach);
e) uchodźcy, osoby korzystające z ochrony czasowej lub posiadające zgodę na pobyt tolerowany;
f) osoby zwolnione na podstawie odrębnych przepisów (przede wszystkim Rozporządzenia MPiPS z 30 sierpnia 2006 r. ws. wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę);
g) naukowcy – osoby posiadające odpowiedni tytuł pobytowy (zgodnie z art. 53 ust. 1 pkt 17 – 18 ustawy o cudzoziemcach).
- O zezwolenie występuje pracodawca – polski lub zagraniczny (w przypadku delegowania), a nie sam pracownik.
- Procedura uzyskania zezwolenia ma dwa etapy – najpierw wydawane jest przyrzeczenie, a potem – właściwe zezwolenie. Dopiero zezwolenie daje prawo do podjęcia wykonywania pracy.
Przebieg procedury uzyskania zezwolenia na pracę w Polsce (wariant modelowy)
odniesienia prawne:
Rozporządzenie MPiPS z 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. Nr 141, poz. 1002 z późn. zm.), dalej “Rozporządzenie”; Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.), dalej “Ustawa”.
- Pracodawca podejmuje działania na rzecz pozyskania pracownika polskiego (zgłoszenie wolnego miejsca pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy, ogłoszenia prasowe, Internet) i z UE za pośrednictwem EURES (Rozporządzenie, §3 pkt 1 i 2).
- Pracodawca składa do wojewody wniosek (wraz z załącznikami) o wydanie zezwolenia (Załącznik do Rozporządzenia).
- Wojewoda rozpatruje wniosek uwzględniając m.in. sytuację na lokalnym rynku pracy (Ustawa, art. 88 ust. 7 i Rozporządzenie, §3 pkt 6) – w tym celu m.in. zwraca się do starosty o informację (Rozporządzenie, §3) – tzw. “test rynku pracy” (może być zastąpiony testem przydatności ekonomicznej podmiotu – Rozporządzenie, §3 pkt 6 i §4 pkt 4).
- Wojewoda wydaje pracodawcy przyrzeczenie.
- Pracodawca wysyła przyrzeczenie kandydatowi do pracy, który składa w urzędzie konsularnym właściwym ze względu na miejsce swojego zamieszkania wniosek o wizę w celu wykonywania pracy. Załącznikiem do wniosku wizowego jest przyrzeczenie wydane przez wojewodę (Ustawa o cudzoziemcach, art. 26 i 32).
- Cudzoziemiec przybywa do Polski, dokonuje czynności zmierzających do uzyskania odpowiedniej decyzji pobytowej (np. zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony).
- Po uzyskaniu przez cudzoziemca odpowiedniej decyzji pobytowej pracodawca pisemnie informuje wojewodę o dacie, z którą zamierza powierzyć wykonywanie pracy. Wojewoda wydaje zezwolenie maksymalnie na okres ważności decyzji pobytowej (Ustawa, art. 88 ust. 8).
- Pracodawca odbiera zezwolenie i zawiera z cudzoziemcem – pracownikiem umowę na okres nie dłuższy niż określony w zezwoleniu (Ustawa, art. 88 ust. 10).
Najbardziej istotne wyjątki od obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę
Podstawa prawna: Rozporządzenie MPiPS z 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 156, poz. 1116 i z 2007 r., Nr 120, poz. 824):
- Nauczyciele języków obcych w placówkach systemu oświaty, obywatele USA, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, nauczający swojego języka ojczystego (§2 pkt 4);
- Wygłaszający okazjonalnie wykłady, referaty lub prezentacje o szczególnej wartości naukowej lub artystycznej, jeśli zachowują miejsce stałego pobytu za granicą (§2 pkt 9) – uwaga: do 30 dni w roku, liczone jako długość pobytu;
- Studenci studiów dziennych odbywanych w RP – od lipca do września (§2 pkt 12);
- Studenci wykonujący pracę w ramach staży, na które kierują organizacje będące członkami międzynarodowych zrzeszeń studentów (§2 pkt 13);
- Studenci w ramach współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich zagranicznych partnerów (§2 pkt 14)
- Studenci i uczniowie w ramach praktyk zawodowych, przewidzianych programem nauczania – pod określonymi warunkami (§2 pkt 28 i 29)
- Delegowani przez pracodawcę zagranicznego (pod warunkiem zachowania stałego miejsca pobytu za granicą i okresu pobytu w Polsce nieprzekraczającego 3 miesięcy w roku kalendarzowym w celu (§2 pkt 16):
a) montażu, konserwacji lub naprawy urządzeń lub innego sprzętu, jeśli pracodawca zagraniczny jest jego producentem, oraz przeszkolenia pracowników polskich w obsłudze tych urządzeń,
b) odbioru zamówionego sprzętu, urządzeń itp. wykonanych przez przedsiębiorcę polskiego,
c) montażu, demontażu stoisk targowych i opieki nad nimi;
- Delegowani przez pracodawcę z UE w celu świadczenia usługi (§2 pkt 19);
- Członkowie zarządów, jeśli przebywają w Polsce na podstawie wizy pobytowej w celu wykonywania pracy w ciągu roku nie więcej niż 90 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy (§2 pkt 18);
- Wykonujący pracę jako pracownicy naukowi w podmiotach, o których mowa w przepisach o jednostkach badawczo – rozwojowych (§2 pkt 24);
- Obywatele państw graniczących z Polską, posiadający oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, zarejestrowane w PUP – do 3 miesięcy w ciągu 6 miesięcy (§2 pkt 27).
UWAGA! Brak konieczności uzyskania zezwolenia nie oznacza, że nie ma konieczności uzyskania wizy z prawem do pracy. Cudzoziemiec składający wniosek o wizę załącza wówczas pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy w Polsce (zob. Ustawa o cudzoziemcach, art. 32).
Potencjalne problemy
- Zatrudnienie nielegalne lub inne złamanie przepisów może oznaczać roczną karencję w udzielaniu zezwoleń na pracę dla danego pracodawcy i dla cudzoziemca, który złamał przepisy – w zakresie uzyskania zezwolenia.
- Umowa powinna ściśle odpowiadać zezwoleniu – m.in. co do czasu, na który jest zawarta, stanowiska, miejsca wykonywania pracy.
- Zmiana miejsca wykonywania pracy wymaga niezwłocznego poinformowania wojewody.
- W przypadku przedłużania się procedur po uzyskaniu przyrzeczenia, należy poinformować wojewodę.
Źródła informacji
- Urzędy Wojewódzkie (Wydziały Spraw Społecznych)
- Mazowsze: Wojewódzki Urząd Pracy (http://wup.mazowsze.pl/index.php?id=cudzoziemcy/cudzoziemcy)
- Departament Migracji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
Źródło: www.polacy.gov.pl
Szukaj w serwisie
Wzory pozwów, wniosków, umów i innych pism
Sprawy cywilne
Wiadomości i porady prawne
Konkordat między Rzeczpospolita Polską a Stolicą Apostolską
Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół katolicki są — każde w swej dziedzinie — niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.
Porada prawna - Prenumerata RSS
Zaprenumeruj aktualności i porady