Wiadomości

Zabójstwo a problem ustalenia zamiaru.

Opublikowany: gru 14, 04:40

Zabójstwo jest zbrodnią określoną w art. 148 Kodeksu karnego. Przestępstwo to może być popełnione tylko umyślnie. Oznacza to, że sprawca musi działać w zamiarze jego popełnienia. Zamiar dzielimy na:

  • bezpośredni, gdy sprawca chce popełnić zabójstwo, czyli ma świadomość, pewność, że efektem jego zachowania w sposób konieczny będzie skutek w postaci śmierci człowieka,
  • wynikowy, gdy sprawca, co prawda nie chce popełnienia zabójstwa, ale przewiduje możliwość jego popełnienia i na to się godzi, czyli jest to sytuacja, gdy nie ma on pewności wystąpienia skutku w postaci śmierci człowieka, ale na to się godzi

Rozróżnienie, z którym zamiarem mamy do czynienia w konkretnym przypadku często jest bardzo trudne. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego do tego typu ustaleń konieczne jest wzięcie pod uwagę okoliczności całego zdarzenia, którego skutkiem jest śmierć człowieka. A mianowicie:

  • rodzaj użytego narzędzia
  • sposób jego użycia
  • siłę uderzeń
  • miejsca na ciele ofiary gdzie sprawca godził, np. uderzenia młotkiem w głowę ofiary, powtarzające się, zadane z dużą siłą przemawiają za zamiarem bezpośrednim
  • agresywność, natężenie akcji
  • ponawianie akcji, np. sytuacja, gdy sprawca zadaje kilka ciosów, ofiara pada, ale po chwili rusza się a sprawca znów przystępuje do zadawania ciosów, wskazuje na zamiar bezpośredni
  • budowę ciała pokrzywdzonego/sprawcy, ich usytuowanie względem siebie podczas czynu
  • zachowanie pokrzywdzonego/sprawcy przed, w trakcie i po dokonaniu czynu, np. niekiedy sądy ustalały zamiar na tej podstawie, że sprawca po dokonaniu czynu zacierał ślady (z. bezpośredni), wzywał pomocy (z. wynikowy)
  • motywy działania i osobowość sprawcy

Przy badaniu zamiaru należy brać pod uwagę wcześniejsze wzajemne relacje między sprawcą a jego ofiarą. Przy czym złe stosunki między np. sąsiadami nie oznaczają, iż zabójstwo dokonano z zamiarem bezpośrednim tym bardziej, jeśli dochodziło między nimi do częstych nieporozumień i nie kończyły się one tragicznie. Trzeba badać, co sprawca mówił innym o ofierze. Może to wskazywać, że chciał pozbawić ją życia lub uczynić fizyczną krzywdę.

Należy uznać, iż:

  • zrzucanie z wysokości nieprzytomnego człowieka np. pijanego, lub wcześniej skatowanego wskazuje raczej na zamiar bezpośredni
  • nie można przyjmować, że błahy powód konfliktu między sprawcą a ofiarą skutkuje wykluczeniem przyjęcia zamiaru bezpośredniego
  • zabójstwo spowodowane obawą przed rozpoznaniem raczej wskazuje na zamiar bezpośredni
  • niekiedy jeden śmiertelny cios wystarczy, aby przyjąć zamiar bezpośredni
  • zachowanie sprawcy po popełnieniu czynu, np. wypowiedziane słowa „zdychaj” i pozostawienie wcześniej zranionego bez pomocy wskazują na zamiar bezpośredni

Dla odpowiedzialności za przestępstwo umyślne w zasadzie jest obojętne czy sprawca popełnił je z zamiarem bezpośrednim czy ewentualnym. Okoliczność ta może jednak wpływać na wymiar orzeczonej kary i zastosowanych środków.

Skomentuj ten artykuł na forum

Szukaj w serwisie

Wzory pozwów, wniosków, umów i innych pism

Wiadomości i porady prawne

Konkordat między Rzeczpospolita Polską a Stolicą Apostolską

Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół katolicki są — każde w swej dziedzinie — niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.

Czytaj dalej


Więcej

Porada prawna - Prenumerata RSS

Zaprenumeruj aktualności i porady

Archiwum wiadomości