Wiadomości

Wymogi formalne skargi kasacyjnej - brak wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania

Opublikowany: lip 1, 08:33

1 lipca 2008 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Elżbiety Ch. dotyczącą wymogów formalnych skargi kasacyjnej, sygn. SK 40/07.

Stan faktyczny i prawny:

Pełnomocnik skarżącej wniósł do Sądu Najwyższego – Izba Pracy skargę kasacyjną od wyroku sądu apelacyjnego – sądu pracy i ubezpieczeń. Sąd Najwyższy odrzucił ją z powodu braku formalnego tj. braku wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania. Kwestionowane przepisy nakazują odrzucenie skargi kasacyjnej m.in. w przypadku, gdy nie zawiera określonych elementów. Wśród nich znajduje się wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie. Zdaniem skarżącej nasuwa się pytanie, czy da się wskazać racjonalny pożytek, jaki dokonanie takiej czynności będzie miało dla postępowania sądu. W tej sytuacji wydaje się, że odrzucenie skargi kasacyjnej z uwagi na brak wniosku i uzasadnienia jest rozwiązaniem nieadekwatnie krzywdzącym dla strony wnoszącej o kasację. Zdaniem skarżącej przepis wprowadza niedopuszczalne ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw tj.sankcję z tytułu niedopełnienia wymogów formalnych. Wprowadzenie nadmiernych, nieuzasadnionych w stosunku do celu regulacji wymogów formalnych prowadzi do naruszenia prawa do sądu.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

  • art. 3984 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji.
  • art. 3986 § 2 i 3 w związku z art. 3984 § 1 pkt 3 powyższej ustawy w zakresie, w jakim przewiduje odrzucenie – bez wezwania do usunięcia braków – skargi kasacyjnej niespełniającej wymagań określonych w art. 3984 § 1 pkt 3 powołanej ustawy, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji.

Kwestionowany art. 3986 § 2 i 3 k.p,.c., przewiduje – w stosunku do skargi konstytucyjnej, która nie spełnia wymagań formalnych, bo brak w niej sformułowania “wniosku o przyjęcie kasacji do rozpoznania i jego uzasadnienie” – sankcję w postaci odrzucenia skargi, bez uprzedniego wezwania do uzupełnienia braków formalnych. Trybunał stwierdził nieproporcjonalne naruszenia prawa do sądu, a zarzut naruszenia konstytucyjnego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji) został powiązany z zarzutem naruszenia art. 2 Konstytucji, przez niewłaściwe ukształtowanie procedury sądowej.

Trybunał zwrócił uwagę, że zważywszy na skutki niedochowania wymagań skargi kasacyjnej, analogiczne unormowanie (odrzucenie bez wezwania) obowiązywało w odniesieniu do apelacji. (art. 3701 k.p.c.). W wyroku z 20 maja 2008 r., sygn. P 18/07, Trybunał Konstytucyjny uznał niekonstytucyjność tego przepisu jako naruszającego prawo do sądu. Między apelacją i skargą kasacyjną istnieją zasadnicze różnice i naruszenia prawa do sądu wynikające z nadmiernego formalizmu odnoszącego się do apelacji, mają większa wagę. Jednakże odmienność apelacji i kasacji nie wyklucza krytycznej oceny kwestionowanego przepisu. Zasadny jest bowiem zarzut, że w tym wypadku naruszenie prawa do sądu wynika z nieodpowiedniego (nierzetelnego) ukształtowania procedury. Zasada sprawiedliwości proceduralnej (rzetelności proceduralnej) dotyczy bowiem wszystkich etapów postępowania sądowego (także w wypadku nadzwyczajnego środka, jakim jest kasacja). W wypadku normy, przewidującej odrzucenie kasacji, gdy sąd dopatruje się braku w postaci nie wskazania, że strona wnosi kasację w celu jej rozpoznania, bez wezwania do uzupełnienia tego braku, trudno odnaleźć dostatecznie ważkie racje, które usprawiedliwiałyby radykalizm i dotkliwość odrzucenia. Powszechnie uważa się, że restrykcyjna regulacja służy szybkości postępowania sądowego. Wezwanie do uzupełnienia braku jest czynnością, której zrutynizowanie jest możliwe dzięki wykorzystaniu pracy i czasu personelu pomocniczego, działającego pod nadzorem sądu. Ponadto wezwanie do uzupełnienia odwleka decyzję o formalnym potraktowaniu środka o niewielki okres (tydzień), a jednocześnie eliminuje zarzewie sporów i minimalizuje zażalenia – których rozpatrzenie (niezależnie od wyniku) trwa o wiele dłużej niż termin wskazany do usunięcia braków. Dodatkowo wezwanie do uzupełnienia umożliwia dialog między sądem i adwokaturą, sprzyjający wykształceniu właściwej praktyki i informacji sprzyjającej wyrobieniu takiej praktyki po stronie pełnomocników stron, a tym samym sprzyja prewencyjnie zapobieganiu błędom.

Kasację sporządza (przymus adwokacki) fachowy prawnik. Strona reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika działa w zaufaniu do jego umiejętności – także co do sporządzenia skargi kasacyjnej. Nieodwracalne, negatywne skutki ewentualnych braków w tym zakresie ma ponosić sama strona, a znikoma rekompensatą jest tu ubieganie się o odszkodowanie od fachowego prawnika, który sporządzał skargę.

Wyrok ma charakter zakresowy. Oznacza wyeliminowanie niekonstytucyjnej normy, (mieszczącej się w ramach ogólniejszych przepisów art. 3986 § 2 i 3 k.p.c.), nakazującej sądowi drugiej instancji i Sądowi Najwyższemu odrzucenie kasacji – bez wezwania do uzupełnienia braku formalnego. Wyrok w niniejszej sprawie dotyczy tylko jednego z braków formalnych, wyrażającego się w braku sformułowania wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej (kasacji) do rozpoznania (o czym mowa w art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c.). W innych wypadkach odrzucenia kasacji z powodu braków formalnych, w dalszym ciągu można kasację odrzucać, zgodnie z art. 3986 § 2 i 3 k.p.c., bez wzywania do uzupełnienia braku formalnego.

Źródło: www.trybunal.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum

Szukaj w serwisie

Wzory pozwów, wniosków, umów i innych pism

Wiadomości i porady prawne

Konkordat między Rzeczpospolita Polską a Stolicą Apostolską

Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół katolicki są — każde w swej dziedzinie — niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.

Czytaj dalej


Więcej

Porada prawna - Prenumerata RSS

Zaprenumeruj aktualności i porady

Archiwum wiadomości