Wiadomości

Woda geotermalna - jak prowadzić działalność w zakresie jej wydobycia?

Opublikowany: mar 5, 08:57

1. Możliwości wykorzystania wód termalnych w Polsce
Informacje odnośnie możliwości wykorzystania wód termalnych w Polsce zostały zaprezentowane w publikacji wykonanej na zamówienie Ministra Środowiska ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pt.: „Atlas Zasobów Geotermalnych na Niżu Polskim”. Publikacja ta prezentuje warunki występowania wód termalnych w utworach formacji paleozoicznej i mezozoicznej na obszarze Niżu Polski, wskazując perspektywiczne rejony ich występowania.

http://www.mos.gov.pl/kategoria/290_atlasy_geotermalne/

Inne użyteczne informacje:

Wody termalne Niżu Polskiego – informacje na temat możliwości eksploatacji wód termalnych w Polsce.

http://www.pgi.gov.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1739&Itemid=597

Geotermia – gorący temat
http://www.pgi.gov.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=481&Itemid=597

Informacje dotyczące wód leczniczych, termalnych i solanek
http://mineralne.pgi.gov.pl/

2. Regulacje prawne dotyczące wód termalnych

Wodami termalnymi są wody podziemne, które na wypływie z ujęcia mają temperaturę co najmniej 20°C (z wyjątkiem wód odprowadzanych z odwadniania czynnych zakładów górniczych i odwadniania nieczynnych wyrobisk) ze złóż występujących we wszystkich jednostkach geologicznych.

http://www.mos.gov.pl/g2/kategoriaPliki/2009_04 /rozporzadzenie_2006.32.220.pdf

Koncesję na poszukiwanie, rozpoznawanie lub wydobywanie wód termalnych może uzyskać wyłącznie przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 4 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Zasady i warunki poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania wód termalnych określa ustawa z dnia 4 lutego 1994 r.- Prawo geologiczne i górnicze (dalej jako Pgig).

http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_0 /7774ffd325d285508d232b24b2dd49a5.pdf

W myśl przytoczonej ustawy działalność gospodarczą w zakresie m.in. poszukiwania, rozpoznawania lub wydobywania wód termalnych wymaga uzyskania koncesji, której udziela minister właściwy do spraw środowiska.

W ramach realizacji polityki Ministra Środowiska na rzecz rozwoju geotermii w Polsce przedsiębiorcy zostali zwolnieni z opłat eksploatacyjnych za wydobywanie wód termalnych (stawka opłaty eksploatacyjnej wynosi obecnie 0 zł) oraz opłat za informację geologiczną, wykorzystywaną do celów projektowych (w ramach działalności poszukiwawczo – rozpoznawczej).

W przypadku wydobywania wód termalnych wynagrodzenie za udostępnienie informacji geologicznej, do której prawo przysługuje Skarbowi Państwa, generalnie wynosi 5 % jej wartości, ale w okresie od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. wynagrodzenie za korzystanie z informacji geologicznej wynosi tylko 1% jej wartości. Ulga ta jest efektem realizacji polityki Ministra Środowiska sprzyjającej rozwojowi geotermii w Polsce i wprowadzona została z myślą o przedsiębiorcach zainteresowanych inwestowaniem w geotermię.

Opłaty:

· Opłata skarbowa za wydanie koncesji wynosi 616,00 zł., za każdy rodzaj działalności
objętej koncesją. http://www.mos.gov.pl/artykul/195_geologia/87_informacja_dot_oplaty_skarbowej_z miana_nr_konta.html
· Opłata za poszukiwanie i rozpoznawanie wód termalnych za 1 km2 wynosi 544,40 zł. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/f4ad564d98a38927e81e22fc771199f0.pdf
· Opłata za wydobywanie (opłata eksploatacyjna) wód termalnych wynosi 0,00 zł. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/599b5d1e1d4dd4e584a3499a7f07b5d7.pdf
· Wynagrodzenie za ustanowienie użytkowania górniczego (uug).
W celu prowadzenia działalności koncesyjnej należy zawrzeć ze Skarbem Państwa umowę o ustanowienie użytkowania górniczego, w której określane jest wynagrodzenie uiszczane na rzecz Skarbu Państwa.

Zasady naliczania wynagrodzenia za uug dla wód termalnych:
o Poszukiwanie i rozpoznawanie:

Stawka wynagrodzenia na 2010 r.- 544,40 zł za 1 km2 powierzchni terenu objętej koncesją. Wysokość wynagrodzenie zależy od wielkości powierzchni obszaru objętego koncesją i okresu czasu na jaki koncesja ma być udzielona.

Minimalna kwota wynagrodzenia dla wód termalnych wynosi 1000 zł.

o Wydobywanie:

Wynagrodzenie zależy od wielkości ustalonych zasobów przemysłowych oraz okresu czasu na jaki koncesja ma być udzielona, a także od wielkości wskaźnik wykorzystania zasobów przemysłowych (określonego w projekcie zagospodarowania złoża).

Postępowanie w celu prowadzenia działalności polegającej na eksploatacji wód termalnych przedstawia się następująco:

1. Uzyskanie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie wód termalnych.

W celu uzyskania koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie wód termalnych należy:

a) sporządzić projekt prac geologicznych dotyczący tego przedsięwzięcia;
http://www.mos.gov.pl/kategoria/287_rozporzadzenia/
b) złożyć do odpowiedniego organu administracji geologicznej (Minister Środowiska) wniosek o udzielenie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie wód termalnych wraz z załącznikami;

Wniosek o udzielenie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie powinien zawierać:

· oznaczenie wnioskodawcy, jego siedziby i adresu,
· określenie numeru w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej,
· określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja,
· określenie prawa wnioskodawcy do terenu (przestrzeni), w ramach którego projektowana działalność ma być wykonywana, lub prawa, o ustanowienie którego ubiega się wnioskodawca,
· określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności,
· określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem,

Dane objęte wnioskiem należy uzupełnić dowodami ich istnienia, w szczególności przez dołączenie załączników graficznych, sporządzonych zgodnie z wymaganiami dotyczącymi map górniczych.

Do wniosku koncesyjnego dołącza się projekt prac geologicznych.
Organ koncesyjny może zobowiązać wnioskodawcę do przedstawienia danych określających stan prawny nieruchomości objętych wpływami zamierzonej działalności, a w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym – danych z ewidencji gruntów i budynków. Organ koncesyjny może również żądać złożenia kopii wniosku koncesyjnego wraz z załącznikami.

Do wniosku koncesyjnego należy dołączyć również:

- dowody posiadania przez przedsiębiorcę odpowiednich środków finansowych w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem jak np.: opinia bankowa, zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS, zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach z Urzędu Skarbowego, bilans finansowy lub inne dokumenty potwierdzające, że przedsiębiorca jest w stanie sfinansować projektowane prace i prowadzić działalność, na którą udzielona zostanie koncesja; – mapę obszaru badań z zaznaczonymi granicami projektowanego obszaru koncesyjnego i wyznaczającymi je punktami, z podaniem współrzędnych tych punktów (w układzie współrzędnych zgodnym z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych Dz. U. z 2000 r. Nr 70, poz. 821) wraz z podaniem wielkości jego powierzchni; mapa powinna zostać sporządzona zgodnie z wymaganiami dotyczącymi map górniczych;

- aktualny wypis z Krajowego Rejestru Sądowego lub Ewidencji Działalności Gospodarczej, uwzględniający w części dotyczącej przedmiotu działalności przedsiębiorcy działalność na którą ma być udzielona koncesja, tj. poszukiwanie i rozpoznawanie kopalin jakimi są wody termalne; – wniosek o ustanowienie użytkowania górniczego w celu poszukiwania i rozpoznawania złoża kopaliny; – dowód uiszczenia opłaty skarbowej, która w przypadku udzielania koncesji na działalność regulowaną prawem geologicznym i górniczym wynosi 616 zł (za każdy rodzaj działalności). Beneficjantem tej opłaty jest organ podatkowy właściwy miejscowo, którym w przypadku Ministerstwa Środowiska jest Burmistrz Dzielnicy Ochota m. st. Warszawy – nr konta: 95 1030 1508 0000 0005 5002 4055

(wpłaty z tytułu opłaty skarbowej);

http://www.mos.gov.pl/artykul/195_geologia/87_informacja_dot_oplaty_skarbowej_zmiana_nr_konta.html

Prace geologiczne mogą być wykonywane, dozorowane i kierowane tylko przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje
http://www.mos.gov.pl/g2/kategoriaPliki/2009_04/rozp_kwalifikacje.pdf
c) wnieść stosowną opłatę skarbową za wydanie koncesji;
http://www.mos.gov.pl/artykul/195_geologia/87_informacja_dot_oplaty_skarbowej_zmiana_nr_konta.html
d) wnieść opłatę za poszukiwanie i rozpoznawanie wód termalnych w obrębie danego
obszaru kraju ustaloną w koncesji. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/f4ad564d98a38927e81e22fc771199f0.pdf
e) uiścić wynagrodzenie za ustanowienie użytkowania górniczego ustalone w umowie

2. Wykonanie zaprojektowanych prac i sporządzenie dokumentacji geologicznej

Po uzyskaniu koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie wód termalnych i wniesieniu stosownych opłat należy wykonać zaplanowane prace, przedstawione w projekcie prac geologicznych.

3. Przyjęcie dokumentacji geologicznej

Po wykonaniu prac geologicznych ich wyniki należy przedstawić w odpowiedniej dokumentacji geologicznej
http://www.mos.gov.pl/g2/kategoriaPliki/2009_04/05.201.1673.pdf

Sporządzoną dokumentację geologiczną należy przedłożyć odpowiedniemu organowi administracji geologicznej (Ministrowi Środowiska) w celu jej weryfikacji i przyjęcia.

4. Uzyskanie koncesji na wydobywanie wód termalnych
W celu uzyskania koncesji na wydobywanie wód termalnych należy:

a) złożyć do odpowiedniego organu administracji geologicznej (Minister Środowiska) wniosek o udzielenie koncesji na wydobywanie wód termalnych wraz z załącznikami

Wniosek o udzielenie koncesji na wydobywanie powinien zawierać:

· oznaczenie wnioskodawcy, jego siedziby i adresu,
· określenie numeru w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej,
· określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja,
· określenie prawa wnioskodawcy do terenu (przestrzeni), w ramach którego projektowana działalność ma być wykonywana, lub prawa, o ustanowienie którego ubiega się wnioskodawca,
· określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności,
· określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem,
· określenie złoża kopaliny lub jego części, która ma być przedmiotem wydobycia,
· określenie wielkości i sposobu zamierzonego wydobycia kopaliny,
· określenie stopnia zamierzonego wykorzystania zasobów złoża, w tym kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych, jak również środki umożliwiające osiągnięcie tego celu,
· projektowane położenie obszaru górniczego i terenu górniczego oraz ich granic.

Do wniosku należy dołączyć:

· dowód istnienia prawa przysługującego wnioskodawcy do wykorzystania dokumentacji geologicznej w celu ubiegania się o koncesję,
· projekt zagospodarowania złoża, zaopiniowany przez właściwy organ nadzoru górniczego,
· decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia.

Jeżeli w związku z wydobywaniem kopaliny ze złoża przewiduje się wtłaczanie wód termalnych do górotworu należy dołączyć przyjętą dokumentację hydrogeologiczną określającą warunki hydrogeologiczne w związku z wtłaczaniem wód do górotworu.

Organ koncesyjny może także żądać przedłożenia dokumentacji geologicznej sporządzonej w celu ubiegania się o koncesję.
b) wnieść stosowną opłatę skarbową za wydanie koncesji,
http://www.mos.gov.pl/artykul/195_geologii/87_informacja_dot_oplaty_skarbowej_zmiana_nr_konta.html

c) uiścić wynagrodzenie za ustanowienie użytkowania górniczego ustalone w umowie.

3. Publikacje dotyczące tematyki wód termalnych
Na zamówienie Ministra Środowiska wykonywane są opracowania naukowe, finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Poniżej zestawienie publikacji wykonanych na zamówienie Ministra Środowiska dotyczących problematyki wód termalnych:

1) Studium pt: „Ocena możliwości wykorzystania istniejących odwiertów w Polsce Południowej i Południowo Zachodniej dla odzysku energii geotermalnej” – 1996 r.
2) „Studium możliwości inwestycyjnych nad wykorzystaniem energii geotermalnej w zbiornikach dolnojurajskim i dolnokredowym w synklinorium mogileńsko – łódzkim na Niżu Polskim” – 1996 r.,
3) „Dokumentacja hydrogeologiczna wód termalnych niecki podhalańskiej” – 1997 r.,
4) „Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów eksploatacyjnych ujęcia wód termalnych z utworów jury dolnej w Skierniewicach” – 1998 r.,
5) „Studium możliwości inwestycyjnych nad wykorzystaniem energii geotermalnej w zbiorniku mezozoicznym w niecce szczecińskiej i północnej części monoklinyprzedsudeckiej” – 1998 r.,
6) „Modele geotermalne formacji mezozoicznej na obszarze niecki warszawskiej konstruowane z wykorzystaniem systemu Landmark i studium technicznoekonomiczne” – 1999 r.,
7) Zasady i metodyka dokumentowania zasobów wód termalnych i energii geotermalnej oraz sposoby odprowadzania wód zużytych” – 1997 r.,
8) „Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim – formacje mezozoiku i formacje paleozoiku” – 2006 r.,

http://www.mos.gov.pl/kategoria/290_atlasy_geotermalne/
9) „Opracowanie i testy zintegrowanej metodyki prac sejsmo-magnetotellurycznych w aspekcie rozpoznania przestrzennego wgłębnej budowy geologicznej dla wskazaniaoptymalnej lokalizacji otworów geotermalnych” – 2009 r.;

http://www.mos.gov.pl/artykul/279_publikacj/8855_opracowanie_i_testy_zintegrowanej_metodyki_prac_sejsmo_magnetotellurycznych_w_aspekcie_rozpoznania_przestrzennego_wglebnej_budowy_geologicznej_dla_wskazania_optymalnej_lokalizacji_otworow_geotermalnych.html

W trakcie realizacji są następujące opracowania, które po zakończeniu będą dostępne w Centralnym Archiwum Geologicznym:
1) Dodatek do dokumentacji hydrogeologicznej zasobów wód termalnych niecki podhalańskiej, z uwzględnieniem transgranicznego przepływu wód,
2) Opracowanie wytycznych projektowych poprawy chłonności skał zbiornikowych w związku z zatłaczaniem wód termalnych w polskich zakładach geotermalnych,
3) Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich,
4) Rozpoznanie i wytypowanie struktur skalnych dla potrzeb zamkniętych systemów geotermalnych (hot dry rocks),
5) Prowadzenie Banku Danych Wód Podziemnych Zaliczonych do Kopalin (solanki, wody lecznicze i termalne),
6) Wyznaczanie granic obszaru i terenu górniczego dla złóż wód uznanych za kopaliny – poradnik metodyczny

4. Możliwości uzyskania dofinansowania przedsięwzięć z zakresu geotermii

Przedsięwzięcia związane z eksploatacja wód termalnych (poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie) wiążą się z dużymi kosztami. Obecnie w Polsce jest kilka źródeł wspierających finansowanie inwestycji z zakresu odnawialnych źródeł energii, są to:

1. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Możliwości dofinansowania wykonania otworu geotermalnego, a także budowy zakładu geotermalnego istnieją w oparciu o środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Informacja o konkursie: http://www.nfosigw.gov.pl/nabor-wnioskow/art,9,nabor-wnioskow-w-ramach-programuenergetyczne-wykorzystanie-zasobow-geotermalnych.html

http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/geologia/energetycznewykorzystanie- zasobow-geotermalnych/

Wysokość pomocy na dofinansowanie odwiertów geotermalnych ustalana jest w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy publicznej na przedsięwzięcia związane z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych. Wymienione rozporządzenie obowiązuje do dnia 31 grudnia 2013 r. W myśl jego zapisów „pomoc” może być udzielana na przedsięwzięcia polegające na poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż wód termalnych, w szczególności na projektowanie, wykonywanie i dokumentowanie prac geologicznych Pomoc może być udzielana w formie:

1) dotacji,
2) pożyczek preferencyjnych,
3) preferencyjnych kredytów bankowych,
4) dopłat do oprocentowania preferencyjnych pożyczek lub preferencyjnych kredytów bankowych,
5) częściowych umorzeń pożyczek preferencyjnych.

Do kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą zalicza się koszty poniesione na:

1) przygotowanie terenu budowy, w tym dróg technologicznych
2) roboty budowlano-montażowe, w tym montaż urządzeń, instalacji, wyposażenia i sprzętu
3) wykonanie lub rekonstrukcję otworu wraz z pracami technologicznym
4) transport i zagospodarowanie urobku
5) badania geologiczne i hydrogeologiczne, w tym badania geofizyczne pompowania, badania laboratoryjne
6) usługi niezbędne do realizacji przedsięwzięcia, w tym dozór i nadzór
7) roboty demontażowe i rozbiórkowe oraz rekultywacyjne terenu
8) wykonanie dokumentacji geologicznej lub hydrogeologicznej
Intensywność pomocy – liczona jest jako stosunek ekwiwalentu dotacji brutto do kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą i nie może przekraczać 50 % (dla dużego przedsiębiorcy)

Intensywność pomocy podwyższa się o:

1) 10 punktów procentowych – w przypadku średniego przedsiębiorcy
2) 20 punktów procentowych – w przypadku mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy

2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko,
Celem Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na lata 2007-2013 jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. POIiŚ stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w nich celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

W zakresie odnawialnych źródeł energii, w tym geotermii znajdują się działania: 9.4 i 9.6 (Priorytet IX – Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna) oraz działanie 10.3 (Priorytet X – Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii). Instytucją zarządzającą tymi priorytetami jest Instytut Paliw i Energii Odnawialnej.

Beneficjentami w przypadku działań 9.4 i 9.6 mogą być m.in. jednostki samorządu terytorialnego, natomiast działanie 10.3 dotyczy wyłącznie przedsiębiorców.

3. 16 Regionalnych Programów Operacyjnych,

W ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych na finansowanie przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii przewidziano środki o wartości 0,5-1,5% ogólnej puli w poszczególnych województwach. Szczegółowe informacje dotyczące Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013 zostały umieszczone na stronach internetowych województw.

4. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest instrumentem realizacji polityki Unii Europejskiej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich (PROW). Dokument określa cele, priorytety oraz zasady, na podstawie których będą wspierane działania dotyczące tej problematyki. Zakres pomocy obejmuje m.in. wytwarzanie lub dystrybucję energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności wiatru, wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy. W zakres ten wchodzą koszty inwestycyjne, w szczególności: zakup materiałów i wykonanie prac budowlano-montażowych, zakup niezbędnego wyposażenia.

Beneficjentem mogą być gminy lub jednostki powołane przez gminy. Wysokość wsparciamoże wynieść maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 3.000.000 zł dla jednej gminy (na odnawialne źródła energii) w okresie realizacji programu. Bliższe informacje można uzyskać w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

5. Koncesje udzielone przez Ministra Środowiska
Informacje dotyczące koncesji

http://www.mos.gov.pl/kategoria/259_koncesje_geologiczne/
Aktualne zestawienie koncesji na wydobywanie wód termalnych, solanek i kopalin leczniczych w Polsce http://www.mos.gov.pl/g2/big/2010_02/095051884aad38ab7daeb15f21adf900.pdf

Aktualne zestawienie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie wód termalnych, solanek i kopalin leczniczych w Polscehttp://www.mos.gov.pl/g2/big/2010 /542ba70071d2338da2b26dd689040005.pdf

Źródło: www.mos.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum