Wiadomości

Wnisienie apelacji przez samą stronę reprezentowaną przez profesjonalistę

Opublikowany: wrz 4, 06:36

“Czy rygor określony w art. 1302 § 3 k.p.c., w brzmieniu ustalonym przez ustawę z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398), ma zastosowanie w sytuacji gdy apelację wnosi osobiście strona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika ?”

Rygor określony w art. 1302 § 3 k.p.c. nie ma zastosowania w sytuacji, gdy apelację wnosi sama strona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika.

W dniu 8 maja 2006 r. powód Krzysztof K., reprezentowany przez radcę prawnego, złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie wyroku Sądu Rejonowego w S. z dnia 5 maja 2007 r. Apelację od tego wyroku wniósł osobiście powód. Pełnomocnik powoda został wezwany do uiszczenia opłaty od apelacji. Powód opłatę tę uiścił w terminie. Jednakże została ona odrzucona postanowieniem z dnia 6 lipca 2006 r. Sąd Rejonowy w S. odrzucając apelację powoda powołał się na treść art. 1302 § 3 k.p.c. Zażalenie na to postanowienie wniósł osobiście powód, podnosząc, że w postępowaniu apelacyjnym występuje samodzielnie i wypowiedział pełnomocnictwo udzielone radcy prawnemu. Sąd Rejonowy w S. zażalenie to uwzględnił i przedstawił apelację powoda Sądowi Okręgowemu w S., który rozpoznając apelację powziął wątpliwość, czy rygor określony w art. 1302 § 3 k.p.c. ma zastosowanie w sytuacji, gdy apelację wnosi osobiście strona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Powyższe zagadnienie prawne wyraził w pytaniu skierowanym do Sądu Najwyższego na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zagadnienie prawne przedstawione Sądowi Najwyższemu powstało na tle wykładni art. 1302 § 3 k.p.c., wprowadzonego ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 – dalej u.o.k.s.c). Według tego przepisu sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty środki odwoławcze lub środki zaskarżenia wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego. Uzasadnienie postanowienia z dnia 17 listopada 2006 r. wskazuje, że wątpliwości Sądu Okręgowego dotyczą możliwości obejścia rygoru związanego z opłacaniem środków zaskarżenia ustanowionego w art. 1302 § 3 k.p.c., poprzez ich podpisywanie osobiście przez stronę, która jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Stanowisko Sądu Okręgowego oznacza zatem, że w jego ocenie wykładnia językowa nakazuje stosowanie rygoru z art. 1302 § 3 k.p.c. w przypadku środków odwoławczych środków zaskarżenia wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników. Wobec treści tego przepisu ocena ta jest w pełni uzasadniona. Rozstrzygnięcie przedstawionego Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego jest zatem w pierwszym rzędzie związane z wyjaśnieniem pojęcia „wniesienia” jednego z pism, o których mowa w art. 1302 § 3. Należy uwzględnić, że wniesienie środka odwoławczego lub środka zaskarżenia jest czynnością procesową, a cechy tej jest pozbawione samo sporządzenie takiego pisma. Nakazuje to przyjąć, że dla oceny kto „wnosi” pismo nie jest istotne jego autorstwo, lecz oznaczenie osoby wnoszącego pismo, które określa podpis wnoszącego pismo. Daje temu wyraz także art. 126 § 1 pkt 4 k.p.c. poprzez określenie wymogu podpisywania pism procesowych. Brak zatem podstaw by np. apelacja podpisana przez samą stronę miała być traktowana jako wniesiona przez pełnomocnika strony, tylko z tego powodu, że pełnomocnik został przez nią ustanowiony. Kwestia ta była już przedmiotem oceny Sądu Najwyższego na tle art. 17 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 24, poz. 110 ze zm.), który był odpowiednikiem obowiązującego art. 1302 § 3 k.p.c. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 10 stycznia 2002 r. (I CKN 73/01, niepublik.) Sąd Najwyższy stwierdził, że apelacja podlegająca opłacie w wysokości stałej, wniesiona osobiście przez stronę reprezentowaną przez adwokata, nie może być odrzucona na podstawie tego przepisu, gdyż określony w nim rygor ma zastosowanie do pism wnoszonych przez adwokatów lub radców prawnych. Sąd Najwyższy podkreślił, że jego stosowanie nie jest uzależnione od tego, czy strona jest reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, ale od tego, czy pismo zostało wniesione przez adwokata lub radcę prawnego, a osobiste wniesienie apelacji przez stronę nie może być utożsamiane z wniesieniem danego środka przez zawodowego pełnomocnika. Powyższy pogląd zachowuje aktualność także na tle art. 1302 § 3 k.p.c. Treść tego przepisu poprzez określenie kręgu podmiotów, do których regulacja jest adresowana, wskazuje jednoznacznie, że kryterium decydującym o ich oznaczeniu były kwalifikacje zawodowe podmiotów wnoszących pismo podlegające opłacie sądowej. Posiadanie przez te osoby specjalnych kwalifikacji pozwala na zaostrzenie wobec nich wymogów związanych z ich sytuacja procesową, w porównaniu z obowiązkami innych osób będących stronami postępowania sądowego. Także z tego punktu widzenia przepisu, który ma charakter normy szczególnej o charakterze restrykcyjnym, nie sposób traktować w sposób rozszerzający i obejmować nim sytuacji innych podmiotów, nie mających charakteru profesjonalnego. Ocenę tę potwierdza także kierunek innych zmian przyjętych w art. 1302 k.p.c. Dotyczyły one między innymi rozciągnięcia rygorów związanych z uiszczaniem opłat sądowych ciążących dotychczas jedynie na adwokatach i radcach prawnych, także na rzeczników patentowych i przedsiębiorców oraz objęcie nim również opłat stosunkowych w odniesieniu do wszystkich tych podmiotów.

Należy mieć także na uwadze, że w postępowaniu sądowym, w tym przed sądami drugiej instancji, strony postępowania nie są pozbawione zdolności postulacyjnej. Mogą one osobiście dokonywać wszelkich czynności procesowych, niezależnie od czynności podejmowanych przez ustanowionych przez nich pełnomocników (art. 86 k.p.c.). Co więcej, treść art. 93 k.p.c. wskazuje, że czynności samej strony maja znaczenie decydujące w konfrontacji z czynnościami jej pełnomocnika. Podejmowanie osobiście przez stronę czynności procesowych, np. wniesienie apelacji, jest wyrazem przysługujących stronie uprawnień procesowych i nie może być zatem traktowane w kategoriach czynności zmierzających do obejścia rygorów nałożonych na kwalifikowanych pełnomocników.

Uwzględniając wyżej przytoczone uwagi należy przyjąć, że prócz literalnej wykładni art. 1302 § 3 k.p.c. wskazującej, że określony w nim rygor ma zastosowanie wyłącznie wobec podmiotów wymienionych w tym przepisie, także argumenty natury funkcjonalnej przemawiają za takim jego rozumieniem. Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 390 k.p.c. rozstrzygnął przedstawione zagadnienie prawne, jak w podjętej uchwale.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2007 r. (sygn. akt III CZP 158/06).

Źródło: www.sn.pl

Skomentuj ten artykuł na forum