Wiadomości

W obiegu prawnym nie może funkcjonować przepis, który nakazuje stosowanie wprowadzonej później surowszej sankcji

Opublikowany: gru 10, 09:06

W obiegu prawnym nie może funkcjonować przepis, który nakazuje – w wypadku, gdy odpowiednie normy naruszono w czasie obowiązywania sankcji mniej uciążliwej – stosowanie wprowadzonej później surowszej sankcji.

10 grudnia 2007 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące zastosowania sankcji określonej ustawą do stanów faktycznych zaszłych w czasie, kiedy obowiązywała poprzednia ustawa, sygn. P 43/07.

Stan faktyczny i prawny: Pytanie prawne jest bezpośrednio związane ze sprawą skargi kasacyjnej Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W tej sprawie Komisja Papierów Wartościowych i Giełd utrzymała w mocy poprzednią decyzję, w której stwierdziła nienależyte wykonanie obowiązków przekazywania informacji przez Spółkę Mostostal Export S.A. z siedzibą w Warszawie i nałożyła na Spółkę karę pieniężną. Spółka przekazała do publicznej wiadomości raport bieżący, w którym poinformowała o zawarciu znaczącej umowy. Raport nie zawierał nazwy podmiotu, z którym spółka zawarła umowę oraz daty podpisania kontraktu. W ocenie Komisji całokształt okoliczności sprawy wskazał, że Spółka celowo i świadomie nie przekazała do publicznej wiadomości informacji, do których była zobligowana przez przepisy. Spółka odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który w przedmiocie kary pieniężnej uchylił zaskarżona decyzję i poprzedzająca decyzję Komisji Papierów Wartościowych i Giełd oraz stwierdził, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu. Zdaniem pytającego sądu zdarzenia faktyczne, które legły u podstaw wszczęcia postępowania administracyjnego, a następnie zaskarżonych decyzji miały miejsce przed wejściem w życie ustawy o ofercie publicznej. Nie można zatem przyjąć, że Spółka nie wykonując obowiązków administracyjnych naruszyła przepisy ustawy, która nie obowiązywała. Ponadto kwestionowany przepis ma charakter normy procesowej, a nie normy prawa materialnego, nie mógł więc stanowić podstawy do oceny, które przepisy należy stosować do stanów faktycznych sprzed dnia jej wejścia w życie. Zdaniem pytającego sądu kwestionowana regulacja narusza konstytucyjne zasady: niedziałania prawa wstecz, a równego traktowania wobec prawa.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych w zakresie, w jakim stanowi podstawę do zastosowania art. 96 ust. 1 pkt 2 tej ustawy do stanów faktycznych zaszłych w czasie obowiązywania ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego w obiegu prawnym nie może funkcjonować przepis, który nakazuje – w wypadku, gdy odpowiednie normy naruszono w czasie obowiązywania sankcji mniej uciążliwej – stosowanie wprowadzonej później surowszej sankcji. Kwestionowany przepis jest więc niezgodny z konstytucyjna zasadą demokratycznego państwa prawnego. Trybunał zauważył, że postępowanie administracyjne o nałożenie kary pieniężnej jest wszczynane przez organ administracji publicznej z urzędu. Decyduje on zatem o tym, kiedy postępowanie zostanie wszczęte i zakończone decyzją administracyjną. Rozstrzyga też, jakie przepisy (bardziej czy mniej surowe) będą miały zastosowanie w konkretnej sprawie. W tej sytuacji zostaje naruszona ogólna reguła, że decyzja jakie prawo należy stosować do określonych w czasie stanów faktycznych należy do ustawodawcy nie zaś do organów stosujących prawo. Ponadto sprawy o identycznych wręcz stanach faktycznych mogą być rozstrzygane zupełnie różnie w zależności od tego, kiedy dany organ postanowi wydać decyzję administracyjną. Tak więc istotne zróżnicowanie pozycji prawnej różnych podmiotów znajdujących się w takiej samej sytuacji faktycznej zależy nie od jasnych (i uzasadnionych) kryteriów ustawowych w tym zakresie, ale od tego kiedy zostanie wydana decyzja nakładająca karę pieniężną. Takie rozwiązanie, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego, narusza także zasadę równości.

Źródło: www.trybunal.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum