Wiadomości

Ustawa o zmianie imienia i nazwiska i Kodeks cywilny

Opublikowany: cze 11, 08:55

- Poprzednia ustawa zawierała dużo archaizmów i budziła duże wątpliwości interpretacyjne – powiedziała Zastępca Dyrektora Mirosława Hellich przedstawiając projekt ustawy o zmianie imienia i nazwiska.

Konieczność wprowadzenia nowego aktu prawnego regulującego tematykę administracyjnej zmiany imienia i nazwiska jest podyktowana kilkoma względami. Dotychczasowa ustawa z dnia 15 listopada 1956 r. „O zmianie imion i nazwisk” powstała w odmiennych realiach społecznych i w związku z tym nie jest dostosowana do nowych zjawisk, a w szczególności do nasilonych ruchów migracyjnych. Konsekwencjami przemieszczania się ludności, które mają znaczenie dla regulowanej materii, jest korzystanie przez obywateli polskich z innych niż krajowe unormowań w zakresie imion i nazwisk oraz przenikanie do polskich realiów obcych norm i zwyczajów.

Potrzeba nowej regulacji prawnej wynika również z konieczności dostosowania tematyki administracyjnej zmiany imion i nazwisk do regulacji unijnych oraz konwencji Międzynarodowej Komisji Stanu Cywilnego, jak również do przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Konieczne stało się także wykreślenie regulacji, które są nieaktualne, dodanie rozwiązań, których brak skutkuje różnorodnym sposobem postępowania oraz doprecyzowanie przepisów, które budzą wątpliwości interpretacyjne w praktyce.

Projekt ustawy pozostawił bez zmian podstawowe zasady zmiany imienia i nazwiska, a zatem zmiana może nadal nastąpić wyłącznie na podstawie uzasadnionego ważnymi powodami wniosku strony. Jednocześnie projekt ustawy poszerza katalog osób uprawnionych do administracyjnej zmiany imienia i nazwiska o cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczpospolitej Polskiej status uchodźcy. Jednocześnie projekt zawęża okoliczności, w których uchodźca jest uprawniony do zmiany imienia lub nazwiska, do przypadków związanych z koniecznością ochrony jego prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego. Ustawa definiuje pojęcia: „zmiana imienia” i „zmiana nazwiska”, określając, jakiego rodzaju nazwiska podlegają zmianie poprzez wskazanie, że zmiana nazwiska może dotyczyć nazwiska noszonego aktualnie lub nazwiska rodowego.

Ustawa modyfikuje katalog ważnych powodów uzasadniających zmianę imienia i nazwiska. Nowy projekt ustawy utrzymuje zasadę, że katalog ważnych powodów jest katalogiem otwartym i ogranicza się jedynie do wymienienia kilku przykładów uzasadniających wniosek o zmianę imienia i nazwiska. Porównując przykłady zawarte w dotychczasowej ustawie z powodami wymienionymi w niniejszym projekcie, należy wskazać, że wykreślono regulacje anachroniczne (np.: fakt noszenia nazwiska o brzmieniu niepolskim) oraz dodano nowe istotne rozwiązanie – pragnienie dostosowania swojego nazwiska do nazwiska, jakie wnioskodawca nosi zgodnie z ustawodawstwem innego państwa, którego obywatelstwo również posiada.

Projekt ustawy określa zasadę wyrażenia zgody na zmianę imienia i nazwiska małoletniego dziecka. Projekt wprowadził zasadę, zgodnie z którą administracyjna zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się na ich małoletnie dzieci, również w odniesieniu do dzieci, które zrodzą się z tego małżeństwa w przyszłości oraz wskazał sposób wyrażenia zgody, jakiej na zmianę danych małoletniego udzielają wymienione w ustawie podmioty.

Ustawa doprecyzowuje właściwość rzeczową i miejscową organów administracji publicznej oraz tryb postępowania w przedmiotowych sprawach. Projekt ustawy utrzymując obowiązującą aktualnie regulację, zgodnie z którą sprawy zmiany imienia i nazwiska należą do kompetencji kierownika urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy, doprecyzowuje właściwość miejscową organu. Jednocześnie projekt poszerza właściwość rzeczową w sprawach zmiany imienia lub nazwiska, przyznając kompetencje w tym zakresie również zastępcy kierownika urzędu stanu cywilnego.

Doprecyzowaniu uległ również tryb postępowania w sprawach o zmianę imienia i nazwiska. Projekt ustawy określa sposób składania wniosku o zmianę imienia i nazwiska, wskazuje jego niezbędną treść oraz wylicza dokumenty, które należy przedłożyć wraz z wnioskiem. Regulując tryb postępowania w sprawach zmiany imienia i nazwiska, dokonano również zmian w przepisach, które nakładały na właściwego w sprawie kierownika urzędu stanu cywilnego obowiązek informowania o dokonanej zmianie. Wskazane modyfikacje polegają na zawężeniu katalogu informowanych podmiotów, z uwagi na posiadaną przez nie możliwość bezpośredniego dostępu do zbioru PESEL, jak również na zmianie formy przekazywania informacji.

Istotną zmianą w projekcie ustawy jest wykreślenie regulacji dotyczących ustalenia pisowni imienia i nazwiska. Ratio legis pominięcia w projekcie nowego aktu prawnego przedmiotowej regulacji wynika z jej historycznego znaczenia oraz wątpliwości interpretacyjnych, jakie wywołuje jej praktyczne stosowanie.

Źródło: www.mswia.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum