Wiadomości

System pomocy materialnej dla studentów

Opublikowany: paź 4, 08:57

Podstawowe akty prawne określające funkcjonowanie pomocy materialnej dla studentów:

• ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365),
• szczegółowy regulamin ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów ustalany przez rektora w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego na podstawie ustawowego upoważnienia (art. 186 ustawy).

Osoby uprawnione do ubiegania się o świadczenia pomocy materialnej dla studentów:

1. studenci uczelni publicznych i niepublicznych działających na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym,
2. studenci i słuchacze Akademii Obrony Narodowej, Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego, będący osobami cywilnymi,
3. studenci kościelnych szkół wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół Katolicki, zgodnie z § 5 umowy podpisanej dnia 1 lipca 1999r. między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Konferencją Episkopatu Polski w sprawie statusu prawnego szkół wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół Katolicki, w tym uniwersytetów, odrębnych wydziałów i wyższych seminariów duchownych, oraz w sprawie trybu i zakresu uznawania przez Państwo stopni i tytułów nadawanych przez te szkoły wyższe (Dz. U. Nr 63, poz. 727).

Wyżej wymienione osoby mają prawo do ubiegania się o świadczenia pomocy materialnej dla studentów niezależnie od formy studiów (stacjonarne, niestacjonarne) oraz wieku.

Formy pomocy:

W ramach pomocy materialnej student może ubiegać się o następujące świadczenia:

1. stypendium socjalne,
2. stypendium za wyniki w nauce lub sporcie,
3. stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych,
4. stypendium ministra za osiągnięcia w nauce,
5. stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe,
6. stypendium na wyżywienie,
7. stypendium mieszkaniowe,
8. zapomogę.

Ogólne zasady przyznawania świadczeń pomocy materialnej dla studentów:

Stypendia przyznawane są na semestr lub rok akademicki, z wyjątkiem stypendium ministra za osiągnięcia w nauce i stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe, które są przyznawane na rok akademicki, chyba że ostatni rok studiów, zgodnie z planem studiów trwa jeden semestr. Świadczenia powyższe student może otrzymywać w danym roku akademickim przez okres do 10 miesięcy, wypłacane są co miesiąc, z wyjątkiem zapomogi, która jest świadczeniem jednorazowym i może być przyznana studentowi dwa razy w roku akademickim.

Student, który ukończył studia przed terminem określonym w planie studiów lub został skreślony z listy studentów w trakcie trwania roku akademickiego, traci prawo do otrzymywania stypendiów. Wyjątek stanowi stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe – studentowi, który otrzymał takie stypendium i ukończył studia przed terminem określonym w planie studiów, pozostałą kwotę stypendium wypłaca się jednorazowo w terminie do 30 dni od daty ukończenia studiów.

Stypendium socjalne, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, stypendium na wyżywienie, stypendium mieszkaniowe oraz zapomogę student może otrzymywać przez cały okres studiów, również na pierwszym roku studiów. Natomiast stypendium za wyniki w nauce lub sporcie oraz stypendia ministra (pkt 4 i 5) student może otrzymywać począwszy od drugiego roku studiów, z wyjątkiem przypadku studiowania na pierwszym roku uzupełniających studiów magisterskich. Wówczas student może otrzymać powyższe stypendia już na pierwszym roku tych studiów, jeżeli rozpoczął je w ciągu roku od ukończenia studiów zawodowych. Stypendia przyznawane i wypłacane są przez nową uczelnię.

Stypendium socjalne, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, stypendium za wyniki w nauce lub sporcie, stypendium na wyżywienie, stypendium mieszkaniowe i zapomoga przyznawane są w uczelniach przez jednoosobowe organy uczelni (dziekana, rektora) lub, na wniosek uczelnianego organu samorządu studenckiego – przez studenckie komisje stypendialne. Od decyzji podjętych w sprawie przyznania bądź odmowy przyznania stypendium lub zapomogi, student ma prawo złożyć odwołanie do rektora, bądź odwoławczej komisji stypendialnej w terminie 14 dni od otrzymania decyzji. Decyzja podjęta w postępowaniu odwoławczym może być przez studenta zaskarżona do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego – zgodnie z art. 207 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe przyznawane są przez właściwego ministra.

Student studiujący równocześnie na kilku kierunkach studiów może w danym roku akademickim otrzymywać stypendium socjalne, stypendium na wyżywienie, stypendium mieszkaniowe, stypendium za wyniki w sporcie oraz stypendia ministra (pkt 4 i 5) tylko na jednym kierunku. Student ma prawo wyboru kierunku na dowolnej uczelni, na którym będzie otrzymywał dane stypendium, przy czym nie musi to być kierunek rozpoczęty jako pierwszy. Możliwe jest również otrzymywanie ww. stypendiów w każdym roku akademickim na innym kierunku. Natomiast stypendium za wyniki w nauce oraz stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych student może otrzymywać na każdym z kierunków (art. 184 ust. 4 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym).

Prawo do stypendium socjalnego, stypendium na wyżywienie oraz stypendium mieszkaniowego wygasa z chwilą ukończenia jednego kierunku studiów, chyba że student kontynuuje studia na drugim kierunku w celu uzyskania tytułu zawodowego magistra, jednakże nie dłużej niż przez okres 3 lat. Oznacza to, iż student posiadający tytuł zawodowy magistra, który kontynuuje drugi kierunek studiów po ukończeniu jednego kierunku, nie może otrzymywać wymienionych stypendiów na kolejnym kierunku, niezależnie od okresu, jaki upłynął od ostatnich studiów oraz czy student korzystał wcześniej ze świadczeń pomocy materialnej. Ma natomiast nadal prawo do ubiegania się o stypendium za wyniki w nauce lub sporcie, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, oraz stypendia ministra (pkt 4 i 5) na kolejnym kierunku studiów (art. 184 ust.5 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym).

Student może otrzymywać jednocześnie kilka świadczeń pomocy materialnej np. stypendium socjalne jednocześnie ze stypendium za wyniki w nauce lub sporcie i stypendium specjalnym dla osób niepełnosprawnych. Wyjątek stanowią stypendium za wyniki w nauce lub sporcie oraz stypendium ministra za osiągnięcia w nauce i stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe – student, który otrzymuje stypendium ministra nie może otrzymać stypendium za wyniki w nauce lub sporcie, przyznawanego w uczelni, a ponadto student, który otrzymał stypendium przyznawane na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889, z późn. zm.) nie może otrzymywać jednocześnie stypendium za wyniki w sporcie albo stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe.
Zapadające w uczelni rozstrzygnięcia odnośnie przyznania bądź odmowy przyznania studentowi świadczenia pomocy materialnej są decyzjami administracyjnymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071, z późn. zm.) i stosuje się do nich przepisy tej ustawy oraz przepisy o zaskarżaniu decyzji do sądu administracyjnego. Od ostatecznych decyzji podjętych przez rektora lub odwoławczą komisję stypendialną studentowi przysługuje prawo złożenia skargi do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego (art. 207 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym).
Szczegółowych informacji na temat procedury przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów (tj. wzoru wniosku, terminów składania wniosków, rozpatrywania odwołań od decyzji, sposobu dokumentowania dochodu, terminu wypłaty świadczeń itd.) należy szukać w uczelnianym regulaminie ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów. Na podstawie tego regulaminu ustalana jest również wysokość stypendiów, przy czym, zgodnie z art. 184 ust. 6 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, łączna miesięczna wysokość stypendium socjalnego, stypendium za wyniki w nauce lub sporcie, stypendium na wyżywienie oraz stypendium mieszkaniowego nie może być większa niż 90% najniższego wynagrodzenia zasadniczego asystenta w poprzednim miesiącu, ustalonego w przepisach o wynagradzaniu nauczycieli akademickich.

Wymienione wyżej stypendia i zapomogi dla studentów zwolnione są z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity – Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 174, z późn. zm.).

Finansowanie pomocy materialnej dla studentów

Głównym źródłem finansowania pomocy materialnej dla studentów jest budżet państwa. Uczelnie otrzymują na ten cel dotację (odrębnie na każdy rok kalendarzowy), której podziału dokonuje rektor w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego, przy czym – zgodnie z art. 174 ust. 4 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym – środki z dotacji na pomoc materialną dla studentów i doktorantów przeznaczone na stypendia i inne świadczenia socjalne (stypendia: socjalne, na wyżywienie i mieszkaniowe oraz zapomogi) nie mogą być niższe niż środki przeznaczone na stypendia za wyniki w nauce lub sporcie.

Dotacja ta zasila fundusz pomocy materialnej dla studentów i doktorantów, tworzony w uczelni na podstawie art. 103 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Fundusz ten zasilany jest również z opłat wnoszonych przez studentów za korzystanie z domów i stołówek studenckich oraz z innych przychodów, w tym za wynajem pomieszczeń w tych obiektach.
Stypendia i zapomogi, również te przyznawane przez ministra, wypłacane są przez uczelnię.

W świetle przepisu art. 103 ust. 6 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym uczelnie mają możliwość pokrywania z funduszu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów kosztów realizacji zadań związanych z przyznawaniem i wypłacaniem stypendiów i zapomóg (tzw. niezbędnych kosztów obsługi pomocy materialnej np. obsługi bankowej świadczeń, zakupu dla tych celów oprogramowania komputerowego, materiałów biurowych, czy wypłaty wynagrodzeń pracownikom uczelni wykonującym zadania związane z realizacją pomocy materialnej). Jednakże na ten cel uczelnie mogą przeznaczyć nie więcej niż 0,2 % dotacji na pomoc materialną dla studentów i doktorantów.

Uzupełniającą formą pomocy materialnej dla studentów są kredyty studenckie z dopłatą do oprocentowania z budżetu państwa i korzystnymi dla studenta warunkami spłaty.

Źródło: www.nauka.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum