Wiadomości

Stanowisko Rzecznika Praw Dziecka w sprawie stosowania kar cielesnych wobec dzieci.

Opublikowany: paź 31, 17:27

W związku z szeroko poruszanym, na arenie międzynarodowej, tematem stosowania kar cielesnych wobec dzieci oraz odnotowywanym brakiem w prawie polskim wyraźnego zakazu stosowania kar cielesnych wobec dzieci, jako Rzecznik Praw Dziecka dostrzegam wagę problemu przemocy w rodzinach. Krzywdzenie dziecka odciska piętno na jego wszystkich sferach rozwojowych. Ma konsekwencje dla zdrowia fizycznego, rozwoju umysłowego, stanu psychicznego oraz umiejętności współżycia z innymi ludźmi.

Polskie ustawodawstwo zakazuje stosowania kar cielesnych zarówno wobec dorosłych jak i dzieci. Zakaz stosowania kar fizycznych wynika z art. 40 Konstytucji RP i stanowi normę konstytucyjną. Odnosi się on moim zdaniem również do bicia dzieci przez rodziców, opiekunów czy wychowawców. Konstytucja RP w art. 30 nakazuje również władzom publicznym poszanowanie i ochronę godności człowieka, która jest źródłem jego wolności i praw.

W kodeksie karnym przewidziano odpowiedzialność karną za znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim, a także za naruszanie nietykalności cielesnej człowieka (art. 207, 217 k.k.).

\Jednak od początku istnienia instytucji czyli od 2000 r. Rzecznik zwracał uwagę właściwym organom na konieczność zwiększenia ochrony przed stosowaniem kar cielesnych wobec dzieci. Pożądanym rozwiązaniem jest m.in. zaostrzenie prawa karnego za przestępstwa wobec dzieci, z wyodrębnieniem przestępstwa znęcania się nad małoletnim. Polegałoby ono na wprowadzeniu zasady, że odpowiedzialność za przestępstwo wobec dzieci traktowana jest tak, jak za podobne przestępstwo wobec dorosłych dokonane ze szczególnym okrucieństwem. Propozycja taką zgłoszona została podczas minionej kadencji Sejmu do Komisji ds. zmian w kodyfikacjach.

Jednym z podjętych działań w kierunku zabezpieczenia praw ofiar przemocy było uchwalenie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493). Rzecznik Praw Dziecka brał czynny udział w pracach komisji sejmowych nad tą ustawą.

Celem wprowadzenia tych przepisów jest wzmocnienie działań organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego zmierzających do przeciwdziałania przemocy
w rodzinie oraz do podniesienia świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków takiej przemocy. Ustawa przewiduje w stosunku do sprawcy m.in. nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z ofiarą przemocy, zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego, a także możliwości poddania sprawcy leczeniu.
Od 2001 r. Rzecznik Praw Dziecka apelował o zmianę art. 95 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która nałożyłaby na rodziców obowiązek respektowania przyrodzonej godności dziecka.
W roku bieżącym komisja sejmowa podczas prac nad projektem nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na wniosek Rzecznika Praw Dziecka rozszerzyła ww. przepis dotyczący władzy rodzicielskiej o poszanowanie godności i praw dziecka. Działania rodziców w różnych sferach przysługującej im władzy rodzicielskiej, a przede wszystkim w ramach pieczy nad dzieckiem, powinny być podejmowane z respektowaniem godności dziecka. Nakaz uznania godności dziecka będzie stanowił jedno z wyodrębnionych kryteriów oceny prawidłowości wykonywania władzy rodzicielskiej. Te wszystkie działania są jednak nie wystarczające w obliczu zjawiska przemocy.

Uważam, że bardzo ważna jest edukacja społeczeństwa, zwrócenie uwagi na problem przemocy w rodzinach oraz promowanie dobrych wzorców rodzicielskich. Konieczne jest pokazanie rodzicom negatywnych konsekwencji stosowania kar oraz różnych sposobów komunikowania się z dziećmi. Należy prowadzić działania uświadamiające na szeroką skalę, edukować rodziców, którzy często po prostu nie są przygotowani do pełnienia funkcji wychowawczej wobec swoich dzieci.

Rzecznik Praw Dziecka opowiada się za podnoszeniem społecznej świadomości w zakresie szkodliwych skutków stosowania kar cielesnych. Szeroko zakrojone kampanie edukacyjne połączone z działaniami na rzecz wzmacniania więzów rodzinnych powinny być priorytetem, jeżeli dążymy do rzeczywistej, a nie tylko pozorowanej zmiany społecznego stosunku do problemu karcenia dzieci. Kluczową zatem kwestią jest podnoszenie świadomości rodziców w zakresie alternatywnych metod wychowawczych.
W ramach działań edukacyjnych w dniu 24 kwietnia 2007 r. ogłosiłam inaugurację kampanii społecznej „Kochaj. Nie Krzywdź. Pomóż”, zorganizowanej we współpracy z Fundacją Mederi – pomóżmy dzieciom. Honorowy patronat na kampanią objęli Minister Zdrowia i Komendant Główny Policji.

Kampania „Kochaj. Nie Krzywdź. Pomóż” ma na celu przeciwdziałanie przemocy wobec najmniejszych, całkowicie bezbronnych niemowląt i dzieci w wieku od 0 do 3 lat. Jej celem jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na rozpowszechniającą się agresję wobec małych dzieci i na zaniedbania wobec nich, często prowadzące do niewyobrażalnych dramatów. Następstwem przemocy jest Zespół Dziecka Krzywdzonego.
Zorganizowałam tę kampanię aby uświadomić naszemu społeczeństwu, że przemoc wobec niemowląt i małych dzieci stanowi realne zagrożenie dla ich życia i zdrowia. A przecież możemy i powinniśmy jej zapobiegać. Dlatego będziemy promować dobre wzorce opieki nad najmłodszymi dziećmi, przypominać, że dziecko potrzebuje miłości rodzicielskiej, a prawidłowe więzi uczuciowe w rodzinie są warunkiem właściwego rozwoju i decydują o jego dalszych postawach społecznych
i życiowych.

Mam nadzieję, że efektem naszej akcji informacyjno-prewencyjnej będzie wypracowanie skutecznych procedur szybkiego reagowania przez lekarzy, położne, pielęgniarki oraz służby społeczne na przemoc wobec maluchów.

Podsumowanie kampanii nastąpi 27 października 2007 r. na IV Konferencji Naukowej pt.: „Rola i ograniczenia służby zdrowia w przeciwdziałaniu przemocy wobec dzieci. Współpraca interdyscyplinarna”.

Nasze przedsięwzięcie mogłoby zostać uwieńczone wypracowaniem i wpisaniem do polskiego ustawodawstwa zakazu stosowania wobec dzieci wszelkiej przemocy, w tym kar cielesnych.

Jednakże Rzecznik Praw Dziecka działa w granicach przyznanych mu kompetencji, które określa ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69). Rzecznik nie posiada uprawnień do tworzenia projektów aktów prawnych i przedstawiania ich organom władzy ustawodawczej, może jedynie występować do właściwych organów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej.

Przeprowadzenie zmian legislacyjnych w celu wprowadzenia zakazu stosowania kar cielesnych oraz egzekwowanie tego prawa nie jest zadaniem łatwym i wymaga zaangażowania Rządu oraz Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej. Pomocne będzie zatem wzorowanie się na programach i doświadczeniach krajów, które z sukcesem zakazały stosowania kar cielesnych wobec dziecka.

Źródło: www.brpd.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum