Wiadomości

Reforma nauki przyjęta przez Senat

Opublikowany: kwi 12, 08:54

Senat przyjął pakiet ustaw „Budujemy na Wiedzy – Reforma Nauki dla Rozwoju Polski” wprowadzających zmiany w organizacji i funkcjonowaniu nauki w naszym kraju.

Na pakiet ustaw składają się: ustawa o zasadach finansowania nauki, ustawa o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, ustawa o Narodowym Centrum Nauki, ustawa o instytutach badawczych, ustawa o Polskiej Akademii Nauk oraz ustawa – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki.

Celem ustawy o zasadach finansowania nauki jest wprowadzenie przejrzystego systemu finansowania nauki, efektywniejsze wykorzystanie środków finansowych przeznaczonych w budżecie państwa na naukę i koncentracja tych środków w jednostkach prowadzących działalność naukową na najwyższym poziomie. Nowe przepisy mają spowodować zwiększenie udziału w budżecie na naukę środków finansowych wydatkowanych na zasadach konkursu oraz wprowadzenie systemu kompleksowej oceny jakości działalności jednostek naukowych.

Ustawa o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju rozszerza zakres zadań NCBiR, działającego od 2007 r., m.in. o zarządzanie badaniami i pracami rozwojowymi w zakresie bezpieczeństwa i obronności oraz finansowanie badań stosowanych. Ponadto ustawa rozciąga kompetencje Rady Centrum na określanie strategicznych programów badań naukowych, a także poszerza katalog wnioskodawców uprawnionych do występowania o środki finansowe o osoby fizyczne (dotychczas o takie środki mogły ubiegać się tylko przedsiębiorstwa, które rocznie na badania i rozwój przeznaczały przynajmniej 400 tys. euro).

Na podstawie ustawy o Narodowym Centrum Nauki powołana zostanie instytucja, która przyznawać będzie granty we wszystkich dziedzinach nauki z zachowaniem zasad konkursowych. NCN, w odróżnieniu od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, ma finansować badania podstawowe. Chodzi o oryginalne prace badawcze, podejmowane w celu osiągnięcia postępu wiedzy bez wymogu bezpośredniego zastosowania ich w praktyce. Do zadań Centrum należeć będzie ponadto wypłacanie stypendiów doktorskich oraz finansowanie staży po uzyskaniu stopnia naukowego doktora. O granty będą mogły występować zarówno instytuty naukowe, jak i osoby fizyczne.

Na mocy ustawy o instytutach badawczych dotychczasowe jednostki badawczo–rozwojowe zostaną przekształcone w instytuty badawcze, podlegające ścisłym zasadom kontroli oraz systematycznemu audytowi. Podstawowym zadaniem instytutów będzie realizowanie badań stosowanych i prac rozwojowych na potrzeby gospodarki, a także transfer technologii i przystosowywanie wyników badań do oczekiwań przemysłu.

W ustawie o Polskiej Akademii Nauk zaproponowano zmiany mające na celu doprowadzenie do szybkiej poprawy zasad działania i finansowania instytutów badawczych, do odmłodzenia korporacji, a także zagwarantowania udziału w badaniach osobom o największych osiągnięciach i najwyższym międzynarodowym prestiżu. Ponadto ustawa zakłada możliwość tworzenia centrów naukowych, w skład których wejdą instytuty naukowe PAN, instytuty badawcze, naukowe i przedsiębiorcy. Zadaniem centrów będzie m.in. prowadzenie wspólnych projektów badawczych oraz organizowanie środowiskowych studiów doktoranckich. Będą miały one również obowiązek starania się o środki europejskie na realizację badań naukowych i prac rozwojowych, dotyczących problematyki regionalnej.

W ślad za pakietem ustaw naukowych do Sejmu, po przyjęciu przez Radę Ministrów, trafi wkrótce pakiet projektów ustaw nowelizujących prawo o szkolnictwie wyższym. Obecny rząd podjął się bowiem pierwszej od 1989 roku niemal jednoczesnej, kompleksowej i spójnej reformy dwóch powiązanych ze sobą sektorów: nauki i szkolnictwa wyższego. To historyczna szansa, by wreszcie w pełni zintegrować oba obszary.

Źródło: www.nauka.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum