Wiadomości

Przełom w procedurze cywilnej. Ruszają szybkie sądy gospodarcze

Opublikowany: mar 24, 06:30

Usprawnienie postępowań w sprawach gospodarczych zakłada przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która wchodzi w życie z dniem 20 marca 2007 roku. Ustawa zakłada osiągnięcie wskazanego celu poprzez wprowadzenie rozwiązań prawnych zmierzających w trzech, dopełniających się, kierunkach.

Kierunek pierwszy polega na wprowadzeniu nowych instytucji procesowych w szczególności przez zmodyfikowanie i udoskonalenie instytucji już istniejących, które bezpośrednio zmierzają do przyspieszenia i usprawnienia toku procesu gospodarczego.

Drugi kierunek proponowanych zmian zmierza do wprowadzenia rozwiązań klasyfikujących i porządkujących konstrukcje procesowe istniejące w obszarze procesu cywilnego, a tym samym ograniczenia obszaru sporów i wątpliwości interpretacyjnych, wpływających negatywnie na sprawność całego postępowania.

Trzeci kierunek polega na rozszerzeniu kompetencji referendarza sądowego w zakresie czynności procesowych w postępowaniu cywilnym, w tym również w gospodarczym.

II. Wybrane rozwiązania szczegółowe:

• rozszerzenie i ujednolicenie reguł tak zwanej prekluzji dowodowej

strony procesu gospodarczego zobowiązane są do wskazania w pierwszych pismach procesowych składanych w sprawie wszystkich twierdzeń i wniosków dowodowych, pod rygorem utraty prawa ich powoływania w toku postępowania. Wyjątek stanowi jedynie taka sytuacja, gdy strona wykaże, że wcześniejsze zgłoszenie twierdzeń i wniosków dowodowych było niemożliwe lub potrzeba ich powołania wynikła później. Wówczas dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, w który powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania;

• wyłączenie możliwości rozszerzania powództwa, jego zmiany, wytoczenia powództwa wzajemnego, dokonywania zmian podmiotowych.

  Rozwiązanie to ma mobilizować przedsiębiorców do precyzyjnego zakreślania w pozwie jego ram podmiotowych i przedmiotowych;

• możliwość skazania na grzywnę strony, która powołała się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, które w konsekwencji skutkowały odroczeniem rozprawy. Ta sama sankcja dotyczyć będzie pełnomocnika strony. Zmiana ta z uwagi na zamieszczenie jej w części ogólnej k.p.c. (art. 214) dotyczyć ma wszystkich spraw, nie tylko gospodarczych;

• rozszerzenie możliwości wydawania wyroków na posiedzeniu niejawnym.

Dotychczas sąd mógł je wydawać w sprawach gospodarczych, gdy pozwany uznał powództwo, względnie nie złożył odpowiedzi na pozew. Nowelizacja przewiduje taką możliwość także wtedy, gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Niejednokrotnie spór pomiędzy stronami nie dotyczy bowiem stanu faktycznego, ale jedynie interpretacji przepisów prawa. W takim przypadku nie zachodzi konieczność przesłuchania świadków, czy na przykład przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, a tym samym przeprowadzenie rozprawy w celu wydania orzeczenia nie wydaje się być celowe;

w sprawach o roszczenia pieniężne oraz świadczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku (zamiennych) – wyrok sądu I instancji z chwilą wydania stanowić będzie tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. W oparciu zatem o nieprawomocny wyrok powód będzie mógł domagać się, aby komornik zabezpieczył jego roszczenie, np. poprzez zajęcie środków pieniężnych pozwanego zgromadzonych na koncie. Należy jednak podkreślić, że zabezpieczenie takie nie będzie mogło prowadzić do zaspokojenia powoda – wierzyciela, ale – tak jak dotychczas – będzie ono jedynie formą zatrzymania rzeczy i praw na poczet ewentualnej, przyszłej egzekucji;

• dookreślenie pojęcia sprawy gospodarczej i przedsiębiorcy

W szczególności charakteru sprawy gospodarczej nie traci spór, w toku którego jedna ze stron zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej. Sprawami gospodarczymi będą odtąd także te, dotyczące odpowiedzialności członków zarządu spółek wobec ich wierzycieli;

• zlikwidowanie konstrukcji szczególnej zdolności sądowej w postępowaniu przed sądem gospodarczym

zdolność sądowa przedsiębiorcy, a więc zdolność występowania w procesie jako strona, oceniana będzie zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi wszystkich uczestników procesu cywilnego;

• wprowadzenie możliwości zwrotu pisma procesowego dotkniętego brakami formalnymi bez wzywania do jego poprawienia lub uzupełnienia, co usprawni i skróci czas rozpoznawania sprawy.

• rozszerzenie kompetencji referendarza sądowego:

1. możliwość nadawania klauzul wykonalności, z wyłączeniem jedynie tego rodzaju spraw, w których konieczne jest rozstrzygnięcie zagadnień prawnych, wykraczających poza formalną kontrolę tytułu egzekucyjnego (art. 781 § 11 kpc);

2. uprawnienie do wydawania postanowienia o ustanowieniu lub odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego (art. 123 § 2 kpc);

3. uprawnienie do wydawania zarządzeń wzywających do: uzupełnienia braków formalnych pism procesowych oraz do uiszczenia należnej opłaty sądowej, a także zwrot pism po bezskutecznym upływie terminu do ich uzupełnienia lub opłacenia (art. 1305, art. 4798a § 6 kpc);

4. uprawnienie do wydawania wszelkich zarządzeń w postępowaniu upominawczym (art. 4971 § 3 kpc);

5. ujednolicenie kompetencji referendarza sądowego w postępowaniu rejestrowym, z wyłączeniem jedynie czynności wymagających przeprowadzenia rozprawy (art. 5091 § 2).

6. uprawnienie do wydawania postanowień w przedmiocie stwierdzenia prawomocności orzeczeń (art. 364 § 2 kpc).

Źródło: www.ms.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum