Wiadomości

Produkty regionalne i tradycyjne - pytania i odpowiedzi

Opublikowany: wrz 7, 06:05

Czy jeden producent może wystąpić z wnioskiem o rejestrację nazwy jako Chroniona Nazwa Pochodzenia, Chronione Oznaczenie Geograficzne lub Nazwa Specyficznego Charakteru?

Wniosek o rejestrację Chronionej Nazwy Pochodzenia oraz Chronionego Oznaczenia Geograficznego przygotowuje „grupa” i przekazuje go do odpowiednich władz krajowych. Wyjątek od zasady, że tylko grupa może być wnioskodawcą, wprowadzony został rozporządzeniem Komisji nr 1898/2006 z dnia 14 grudnia 2006 r. określającym szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych.
Zgodnie z tym rozporządzeniem jedna osoba fizyczna lub prawna może być traktowana jako grupa, o ile zostanie wykazane, że zostały spełnione następujące dwa warunki:

a) osoba ta jest jedynym producentem na danym obszarze geograficznym mającym zamiar złożyć wniosek;
b) wyznaczony obszar geograficzny posiada charakterystykę odróżniającą go w zauważalny sposób od obszarów sąsiednich, lub charakterystyka danego produktu odróżnia go od produktów wytwarzanych w obszarach sąsiednich;

Specyfikacja wyrobu produkowanego tylko przez jednego producenta nie może jednak być sformułowana w sposób, który dawałby temu producentowi wyłączne prawo do używania nazwy. Producent nie może w taki sposób sformułować specyfikacji produktu, aby stać się monopolistą. Zgodnie z rozporządzeniem Rady nr 510/2006 zarejestrowanej nazwy może używać każdy podmiot wprowadzający do obrotu produkty rolne lub środki spożywcze, które są zgodne z daną specyfikacją produktu.

Wniosek o Gwarantowaną Tradycyjną Specjalność może być przygotowany i wysłany kompetentnym władzom w państwach członkowskich wyłącznie przez grupę. Rozporządzenie nr 509/2006 nie dopuszcza możliwości złożenia wniosku przez pojedynczą osobę fizyczną lub prawną. Zgodnie z definicją podaną art. 2 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 509/2006 „grupa” – oznacza organizację producentów lub przetwórców, niezależnie od jego formy prawnej lub składu, których działalność związana jest z tym samym produktem rolnym lub środkiem spożywczym. Zgodnie z artykułem 7 ust. 1 rozporządzenia Rady 509/2006 do złożenia wniosku o rejestrację gwarantowanej tradycyjnej specjalności uprawniona jest wyłącznie grupa.

Jaka jest podstawa prawna funkcjonowania Chronionych Nazw Pochodzenia oraz Chronionych Oznaczeń Geograficznych w Unii Europejskiej?

Podstawą prawną funkcjonowania chronionych nazw pochodzenia oraz chronionych oznaczeń geograficznych w Unii Europejskiej jest rozporządzenie Rady nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków.

Jaka jest podstawa prawna funkcjonowania Gwarantowanych Tradyctjnych Specjalności w Unii Europejskiej?

Podstawą prawną funkcjonowania gwarantowanych tradycyjnych specjalności w Unii Europejskiej jest rozporządzenie Rady nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami.

Co to jest Gwarantowana Tradycyjna Specjalność?

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność oznacza tradycyjny produkt rolny lub środek spożywczy uznany przez Wspólnotę ze względu na jego specyficzny charakter poprzez jego rejestrację zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami.

Co to jest Chroniona Nazwa Pochodzenia?

Chroniona Nazwa Pochodzenia (ang. – Protected Designation of Origin – PDO) oznacza nazwę regionu, określonego miejsca lub, w wyjątkowych przypadkach, kraju, która służy do oznaczenia produktu rolnego lub środka spożywczego:

• pochodzącego z tego regionu, określonego miejsca lub kraju, oraz
• którego określona jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna może być przypisana temu pochodzeniu geograficznemu, oraz
• którego produkcja lub przetwarzanie lub przygotowywanie mają miejsce na określonym obszarze geograficznym.

Co to jest Chronione Oznaczenie Geograficzne?

Chronione Oznaczenie Geograficzne (ang. – Protected Geographical Indications – PGI) oznacza nazwę regionu albo konkretnego miejsca albo w wyjątkowych przypadkach nazwę kraju używaną do opisu produktu rolnego lub środka spożywczego pochodzącego z regionu, konkretnego miejsca albo kraju. Produkt posiada szczególną jakość, reputację lub inne cechy przypisywane jego pochodzeniu geograficznemu. Produkcja lub przetwórstwo lub przygotowanie produktu odbywa się na ściśle określonym obszarze geograficznym. „Środowisko geograficzne” jest rozumiane poprzez środowisko naturalne i czynniki ludzkie, m.in. klimat, woda, jakość gleby lub lokalne know-how.

Jaka jest podstawowa różnica pomiędzy Chronioną Nazwą Pochodzenia a Chronionym Oznaczeniem Geograficznym?

Najważniejsza różnica między tymi dwoma rodzajami oznaczeń polega na sile związku danego produktu z miejscem jego pochodzenia. Chronione Nazwy Pochodzenia stosuje się do produktów bardzo blisko związanych z danym obszarem geograficznym. Aby korzystać z Chronionej Nazwy Pochodzenia zarówno produkcja surowców, jak i cały proces przetwarzania, aż do produktu końcowego musi się odbywać w danym (zdefiniowanym) obszarze. W przypadku Chronionego Oznaczenia Geograficznego produkt musi być wytwarzany w regionie, którego nazwę nosi, ale w odróżnieniu do Chronionej Nazwy Pochodzenia, przynajmniej jedna z trzech faz produkcji (produkcja lub przetwarzanie lub przygotowanie) musi odbywać się na danym obszarze.

Jaka jest podstawa prawna funkcjonowania Chronionych Nazw Pochodzenia oraz Chronionych Oznaczeń Geograficznych w Unii Europejskiej?

Rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych.

Jakie produkty mogą być zarejestrowane jako Chronione Oznaczenie Geograficzne lub Chroniona Nazwa Pochodzenia?

Rozporządzenia Rady nr 510/2006 i 509/2006 dotyczą produktów rolnych wymienionych w Załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, które przeznaczone są do spożycia przez ludzi oraz środków spożywczych wymienionych w załącznikach do ww. rozporządzeń.

Produkty wymienione w Załączniku nr I do Traktatu można podzielić na następujące kategorie:

• Świeże mięso i podroby jadalne;
• Przetwory mięsne (gotowane, peklowane, wędzone itp.);
• Sery;
• Inne produkty pochodzenia zwierzęcego (jaja, miód, różne produkty mleczarskie, z wyjątkiem masła);
• Oleje i tłuszcze (masło, margaryna, oliwa itp.);
• Owoce, warzywa i zboża świeże lub ich przetwory;
• Świeże ryby, mięczaki, skorupiaki i produkty z nich otrzymane;
• Inne produkty wymienione w załączniku I – przeznaczone do spożycia przez ludzi (przyprawy itp.).

Zgodnie z rozporządzeniem Rady nr 510/2006 r. jako Chronione Oznaczenie Geograficzne lub Chroniona Nazwa Pochodzenia mogą zostać zarejestrowane również nazwy produktów wymienionych w załącznikach do rozporządzenia – czyli:

Środki spożywcze wymienione w załączniku I do rozporządzenia Rady nr 510/2006:

• Piwo;
• Napoje z ekstraktów roślinnych;
• Chleb, ciasto, ciastka, wyroby cukiernicze, herbatniki i inne wyroby cukiernicze;
• Naturalne gumy i żywice;
• Musztarda;
• Makarony.

Produkty rolne wymienione w załączniku nr II do rozporządzenia Rady nr 510/2006:

• Siano;
• Olejki eteryczne;
• Korek;
• Koszenila (surowiec pochodzenia zwierzęcego);
• Kwiaty i rośliny ozdobne;
• Wełna;
• Wiklina;
• Len miedlony.

http://europa.eu.int/comm/agriculture/qual/en/proda_en.htm

Kto może wystąpić z wnioskiem o rejestrację nazwy jako Chroniona Nazwa Pochodzenia lub Chronione Oznaczenie Geograficzne?

Z wnioskiem o rejestrację nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego jako Chroniona Nazwa Pochodzenia lub Chronione Oznaczenia Geograficzne może wystąpić wyłącznie grupa producentów. Należy tu zwrócić uwagę, iż grupa, o której mowa w rozporządzeniu Rady (WE) nr 510/2006, nie musi oznaczać „grupy producentów rolnych” zdefiniowanej w ustawie z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2000 r., nr 88, poz. 983). Zgodnie z definicją podaną w rozporządzeniu nr 510/2006 grupa oznacza jakiekolwiek stowarzyszenie (zrzeszenie) rolników, producentów lub przetwórców zajmujących się wytwarzaniem tego samego produktu rolnego lub środka spożywczego. Inne zainteresowane strony, na przykład konsumenci, eksperci także mogą być członkami grupy.

Co oznacza termin „specyficzny charakter”?

Mówiąc, że dany produkt posiada „specyficzny charakter” mamy na myśli cechy lub zespół cech, które wyraźnie odróżniają produkt rolny lub środek spożywczy od innych podobnych produktów lub środków spożywczych należących do tej samej kategorii. Jednakże prezentacja produktu rolnego lub środka spożywczego nie jest traktowana jako cecha odróżniająca.
Specyficzny charakter nie może być ograniczony do jakościowego lub ilościowego składu lub sposobu produkcji ustalonego w prawie wspólnotowym, krajowym lub w standardach ustalonych przez organy standaryzacyjne.

Jaka jest podstawa prawna funkcjonowania świadectw specyficznego charakteru w Unii Europejskiej?

Rozporządzenie Rady nr 2082/92/EEC z dnia 14 lipca 1992 r. w sprawie świadectw o szczególnym charakterze produktów rolnych i środków spożywczych.

Kto może wystąpić z wnioskiem o rejestrację Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności?

Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami wniosek o rejestrację nazwy jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność może przygotować i wysłać kompetentnym władzom w państwach członkowskich wyłącznie „grupa”. Zgodnie z definicją podaną art. 2 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 509/2006 „grupa” – oznacza każde stowarzyszenie (zrzeszenie), niezależnie od jego formy prawnej lub składu, producentów lub przetwórców, którzy związani są z wytwarzaniem danego produktu rolnego lub środka spożywczego.

Krok po kroku – czyli jakie działania powinien podjąć i o czym powinien pamiętać producent ubiegający się o rejestrację?

a) Tworząc grupę należy pamiętać, że nazwy pochodzenia oraz oznaczenia geograficzne służą przede wszystkim promocji regionu lub miejsca i podniesieniu ich walorów turystycznych. Dobrze jest zatem aby jak największa liczba producentów i przetwórców korzystała z ochronnego znaku.
b) W ramach grupy dobrze jest przyjąć regulamin dotyczący utrzymywania jakości produktów noszących chronioną nazwę. Taki regulamin daje podstawę do wzajemnej kontroli przez wszystkich wytwarzających.
c) Szczególną uwagę należy zwrócić na przygotowanie specyfikacji. Im lepiej i dokładniej zostanie ona przygotowana, tym mniejsze zagrożenie, że trzeba będzie ją poprawiać i uzupełniać na żądanie organu krajowego albo Komisji Europejskiej. Uzupełnianie dokumentacji znacznie wydłuża procedurę rejestracji. Dobrze opracowana specyfikacja pozwala także uniknąć sprzeciwu ze strony innych podmiotów.
d) Warunkiem dobrego przygotowania specyfikacji jest w pierwszej kolejności analiza nazwy pod kątem jej tradycyjnego albo regionalnego charakteru. Należy zbadać czy:

• Nie stała się ona nazwą rodzajową, jak np. ser tylżycki lub kiełbasa krakowska,
• Nie wprowadza konsumentów w błąd,
• Można wykazać jej regionalny lub tradycyjny charakter.

Ponadto warto ocenić czy nie ma innych zainteresowanych do korzystania z nazwy. Jeśli są, należy także ich włączyć w procedurę rejestracji.
e) Jeżeli nazwa zostanie zarejestrowana i grupa jest jedynym podmiotem uprawnionym do korzystania z niej, powinna ona pamiętać o utrzymywaniu jakości produktu, gdyż może to stanowić podstawę odebrania prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia lub świadectwa szczególnego charakteru.
f) Grupa, która korzysta z nazwy powinna badać sytuację na rynku, aby szybko reagować, gdy osoba nieuprawniona korzysta z ich nazwy.

Do czego uprawnia wpisanie na listę krajowej ochrony tymczasowej?

Zgodnie ustawą z dnia 17 grudnia 2004 roku o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. 2005 Nr 10 poz. 68 ) podmiot wytwarzający produkt rolny lub środek spożywczy zgodnie z wymaganiami zawartymi w specyfikacji, ma prawo do używania w obrocie nazwy wpisanej na Listę krajowej ochrony tymczasowej.

Nazwy wpisane na listę krajowej ochrony tymczasowej nie mogą być używane w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli produkty rolne lub środki spożywcze, których one dotyczą, nie spełniają warunków będących podstawą wpisu nazwy na tę listę:

• nawet wtedy, gdy takie użycie nie ma na celu wskazywania pochodzenia geograficznego produktów rolnych i środków spożywczych oraz wtedy, gdy rzeczywiste miejsce wytworzenia produktów rolnych i środków spożywczych jest wskazane;
• nawet przy użyciu wyrażeń “w stylu”, “rodzaju”, “przy użyciu metody”, “tak jak produkowane w”, “imitacja” lub “podobne”;
• w oryginalnym brzmieniu albo w tłumaczeniu;
• z innym mylącym lub fałszywym odniesieniem do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu;
• w zakresie innych praktyk mogących wprowadzić w błąd co do prawdziwego pochodzenia produktu.

Kiedy nazwa produktu podlegają tymczasowej ochronie krajowej?

Nazwy produktów rolnych i środków spożywczych podlegają tymczasowej ochronie krajowej od momentu wydania decyzji przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przekazaniu wniosku o rejestrację oznaczenia geograficznego lub nazwy pochodzenia do Komisji Europejskiej.

Czy krajowa ochrona tymczasowa obowiązuje na obszarze całej Unii Europejskiej?

Krajowa ochrona tymczasowa obowiązuje wyłącznie na terytorium Polski.

Kiedy wygasa tymczasowa ochrona krajowa ?

Tymczasowa ochrona krajowa wygasa jeżeli;

• nazwa produktu zostanie wpisana do rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia oraz Chronionych Oznaczeń Geograficznych lub;
• podjętą została decyzja o odmowie dokonania wpisu do rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia oraz Chronionych Oznaczeń Geograficznych.

Co to jest specyfikacja produktu i co powinna ona zawierać?

Producent, który ubiega się o Chronioną Nazwę Pochodzenia albo Chronione Oznaczenie Geograficzne musi sporządzić opis produktu zwany specyfikacją. Aby produkt rolny lub środek spożywczy kwalifikował się do korzystania z chronionej nazwy pochodzenia lub chronionego oznaczenia geograficznego sposób jego wytworzenia musi być zgodny z tą właśnie specyfikacją.
Specyfikacja produktu musi zawierać:

* nazwę produktu rolnego lub środka spożywczego, w tym nazwę pochodzenia lub oznaczenia geograficzne, * opis produktu rolnego lub środka spożywczego obejmujący w stosownych przypadkach surowce, główne fizyczne, chemiczne, mikrobiologiczne lub organoleptyczne cechy produktu lub środka spożywczego, * definicję obszaru geograficznego (dokładne określenie granic), ze wskazaniem, czy odbywają się w nim wszystkie etapy wytworzenia czy tylko niektóre z nich, * dowody, że produkt rolny lub środek spożywczy pochodzi z obszaru geograficznego, z zaznaczeniem czy zachodzą na nim wszystkie czy tylko niektóre etapy wytworzenia, * opis metody uzyskiwania produktu rolnego lub środka spożywczego, a w stosownych przypadkach, oryginalne i niezmienne metody lokalne oraz informacje dotyczące pakowania, * szczegóły, z których wynika związek między jakością i cechami charakterystycznymi produktu rolnego lub środka spożywczego a środowiskiem geograficznym, * szczegóły, z których wynika związek między określoną jakością, renomą lub inną cechą charakterystyczną produktu rolnego lub środka spożywczego a środowiskiem geograficznym, * szczegóły dotyczące struktur kontroli, czyli wskazanie jednostki kontrolnej, * szczegóły etykietowania – chodzi tu o określenie, w którym miejscu na opakowaniu pojawi się chroniona nazwa pochodzenia albo chronione oznaczenie geograficzne, * wszelkie inne wymagania określone przez przepisy krajowe lub przepisy wspólnotowe.

Także przy ubieganiu się o Gwarantowaną Tradycyjną Specjalność producenci muszą przedłożyć opis (specyfikację) produktu, która powinna zawierać:

• nazwę – samą w sobie specyficzna bądź wyrażającą specyficzny charakter danego produktu rolnego lub środka spożywczego w jednym lub kilku językach, ze wskazaniem, czy grupa składa wniosek o rejestrację z zastrzeżeniem lub bez zastrzeżenia nazwy,
• podanie opisu produktu rolnego lub środka spożywczego obejmujący jego główne właściwości fizyczne, chemiczne, mikrobiologiczne lub organoleptyczne,
• podanie opisu metody produkcji, którą producenci są zobowiązani stosować, w odpowiednich przypadkach łącznie z właściwościami i cechami użytych surowców lub sładników i metody otrzymywania produktu rolnego lub środka spożywczego,
• najważniejsze elementy określające specyficzny charakter produktu i, w odpowiednich przypadkach, wykorzystaną podstawę odniesienia,
• najważniejsze elementy świadczące o tradycyjnym charakterze produktu,
• minimalne wymogi oraz procedury kontroli specyficznego charakteru.

Gdzie składać wnioski o rejestrację?

Wnioski o rejestrację nazwy jako Chronionej Nazwy Pochodzenia, Chronionego Oznaczenia Geograficznego lub Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności składa się do Misterstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jak wygląda procedura rejestracji na szczeblu unijnym?

Całość dokumentacji, tj. wniosek i specyfikację, po uprzednim zbadaniu ich zasadności i prawidłowości, właściwy organ państwa członkowskiego przekazuje Komisji Europejskiej. W ciągu dwunastu miesięcy od daty otrzymania wniosku Komisja Europejska powinna sprawdzić czy wniosek spełnia wymagania rozporządzenia.

Następnie wniosek jest publikowany w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich. W ciągu sześciu miesięcy od daty publikacji wniosku, każda osoba, która jest przeciwna rejestracji danego produktu może przekazać władzom swojego kraju sprzeciw w stosunku do tej rejestracji. Jeżeli w tym czasie nie wpłynie sprzeciw, Komisja Europejska, w przypadku nazwy pochodzenia lub oznaczenia geograficznego wprowadza nazwę do Rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych Produktów Rolnych i Środków Spożywczych. Od daty publikacji zarejestrowana nazwa zaczyna korzystać z ochrony na terenie całej Unii Europejskiej. W przypadku Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności wpis następuje do rejestru gwarantowanych tradycyjnych specjalności. Dane dotyczące rejestracji Komisja Europejska publikuje w Dzienniku Urzędowym WE.

W sytuacji pojawienia się sprzeciwu, Komisja zwraca się z prośbą do państw członkowskich, pomiędzy którymi zaistniał sprzeciw o dojście do porozumienia w ciągu trzech miesięcy. Jeżeli państwa dojdą do porozumienia to w zależności od jego rezultatu dana nazwa zostaje wpisana do właściwego rejestru lub też procedura rejestracyjna musi rozpocząć się od nowa. Gdy porozumienie nie dojdzie do skutku o rejestracji samodzielnie decyduje Komisja Europejska.

Opublikowane wnioski – produkty czekające na rejestrację:
http://europa.eu.int/comm/agriculture/foodqual/protec/firstpub/index_en.htm

Przed czym chronione są zarejestrowane nazwy produktów regionalnych i tradycyjnych?

Zgodnie z przepisami zarejestrowane nazwy są chronione przed:

• wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych zarejestrowanej nazwy dla produktów nie objętych rejestracją, o ile produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli stosowanie nazwy narusza prestiż chronionej nazwy,
• każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub aluzją, jeśli nawet prawdziwe pochodzenie produktu jest zaznaczone lub chroniona nazwa została przetłumaczona, lub towarzyszy jej wyrażenie „w stylu”, „rodzaju”, „przy użyciu metody”, „tak jak produkowane w”, „imitacja” lub „podobne”;
• wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu lub na opakowaniu produktu w pojemniku, mogącym stworzyć fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia,
• wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd zainteresowanych co do prawdziwego pochodzenia produktu.

Czy producenci wyrobów wysokojakościowych mogą liczyć na dofinansowanie podejmowanych przez nich działań promocyjnych lub informacyjnych?

Tak. Do działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych, które mogą uzyskać wsparcie Wspólnoty zaliczają się m.in. programy informacyjne dotyczące systemów Unii Europejskiej obejmujących chronioną nazwę pochodzenia (ang. – PDO), chronione oznaczenie geograficzne (ang. – PGI) lub gwarantowaną tradycyjną specjalność (ang. – TSG), produkcję ekologiczną, a także inne symbole graficzne określone w ustawodawstwie wspólnotowym, w szczególności do odległych regionów geograficznych.
Więcej informacji dostępnych jest na stronie Agencji Rynku Rolnego.

Jakie korzyści wynikają z rejestracji nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego w europejskim systemie ochronnym?

Rejestracja nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego jako Chroniona Nazwa Pochodzenia lub Chronione Oznaczenie Geograficzne nadaje producentom wyłączne prawo do używania zarejestrowanej nazwy. Jedną z właściwości tego prawa jest fakt, że należy ono nie tylko do producentów, którzy jako pierwsi złożyli wniosek, tj. pierwotnych członków zrzeszenia producentów, ale także do wszystkich innych producentów z danego obszaru geograficznego (w przypadku produktów regionalnych), którzy stosują się do warunków produkcji, zawartych w specyfikacji. Mogą oni sprzedawać lub reklamować swój produkt pod zarejestrowaną nazwą oraz używać symbolu „Chronionego Oznaczenia Geograficznego” (PGI) lub „Chronionej Nazwy Pochodzenia” (PDO), zgodnie z rozporządzeniem Rady nr 510/2006, lub też sprzedawać i reklamować swój produkt opatrzony unijnym logo „Gwarantowana Tradycyjna Specjalność” zarejestrowanym zgodnie z rozporządzeniem nr 509/2006.

Ochrona związana z naruszeniem praw dotyczących Chronionej Nazwy Pochodzenia lub Chronionego Oznaczenia Geograficznego w handlu międzynarodowym zapewniana jest przez organy celne, zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1383/2003 z 22 lipca 2003 roku, które obowiązuje od 1 lipca 2004 roku. Na mocy tego rozporządzenia, urzędy celne są uprawnione do działania zarówno na podstawie wniosku producentów, jak i z urzędu.

Wytwórcy jakich produktów mogą liczyć na wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych?

Do produktów, które zgodnie z Rozporządzeniem Komisji nr 94/2002/EC oraz Rozporządzeniem Komisji nr 497/2003/EC z dnia 18 marca 2003 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych mogą być objęte kampaniami informacyjnymi i promocyjnymi należą: – świeże owoce i warzywa, – owoce i warzywa przetworzone, – przetwory mleczne, – gatunkowe wina produkowane w określonych regionach, posiadające geograficzne oznaczenia miejsca pochodzenia, wina stołowe posiadające oznaczenie geograficzne, – oliwa z oliwek i oliwki stołowe, – kwiaty i rośliny żywe, – len włóknisty, – wołowina i cielęcina świeża, chłodzona lub mrożona.
Podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych są organizacje branżowe, międzybranżowe i zawodowe reprezentatywne dla danego sektora lub sektorów.

Jaka jest podstawa prawna działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach produktów rolnych?

W rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000/EC z 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym UE, określono podstawowe zasady realizacji działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych. W rozporządzeniu Rady (WE) nr 2702/1999/EC z 19 czerwca 1999 r. określono działania informacyjne i promocyjne dotyczących produktów rolnych w państwach trzecich. Szczegółowe zasady i sposób wdrożenia tych działań określa rozporządzenie Komisji (WE) nr 94/2002/EC z 18 stycznia 2002 r. dla rynku wewnętrznego UE oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 2879/2000/EC z 28 grudnia 2000 r. dla rynku krajów trzecich.

Jak przeprowadzana jest kontrola producentów wytwarzających produkty z chronionym oznaczeniem geograficznym, chronioną nazwą pochodzenia lub nazwą specyficznego charakteru.

Zgodnie z rozporządzeniami unijnymi regulującymi (rozporządzenie 510/2006 i 509/2006) kontrola procesów wytwarzania, przetwarzania i przygotowania wyrobów z Chronionym Oznaczeniem Geograficznym, Chronioną Nazwą Pochodzenia lub Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności dokonywana jest na wniosek samych producentów. Składając wniosek o rejestrację wyrobu są oni zobowiązani podać instytucję odpowiedzialną za kontrolę wytwarzanego przez nich produktu.

W Polsce urzędem wyznaczonym do kontroli tego, czy produkt spełnia warunki określone w specyfikacji jest Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Producenci, którzy chcieliby potwierdzić spełnianie przez nich norm zawartych w specyfikacji powinni zwrócić się do wojewódzkiego oddziału IJHAR-S. Kontroli dokonywać mogą również prywatne jednostki kontrolne. Warunkiem jest jednak aby jednostki te spełniały wymogi określone w normie EN 45011 (polski odpowiednik PN-EN 45011:2000).

Co ważne, koszty kontroli ponoszą producenci wyrobu posiadającego lub starającego się o Chronione Oznaczenie Geograficzne, Chronioną Nazwę Pochodzenia lub Gwarantowaną Tradycyjną Specjalność. Częstotliwość i rodzaj kontroli powinien odpowiadać specyfice procesów wytwarzania danego produktu.

Kto prowadzi Listę Produktów Tradycyjnych i gdzie składa się wnioski o wpis na tę listę?

Lista Produktów Tradycyjnych prowadzona jest przy współpracy Marszałków Województw oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Marszałkowie Województw zobowiązani są do przyjmowania i oceny wniosków o wpis produktu na Listę Produktów Tradycyjnych. Pozytywnie zweryfikowane wnioski przesyłane są do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest odpowiedzialny za przyjmowanie wniosków od Marszałków Województw oraz prowadzenie i uaktualnianie Listy Produktów Tradycyjnych.

Czy w jednym wniosku można ubiegać się rejestrację kilku nazw produktów rolnych i środków spożywczych ?

Wniosek o rejestrację, niezależnie od tego czy dotyczy nazwy pochodzenia, oznaczenia geograficznego, nazwy specyficznego charakteru czy wpisu na Listę Produktów Tradycyjnych, może dotyczyć wyłącznie jednego produktu.

Jakie produkty mogą być wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych?

Prawo do wpisu na Listę Produktów Tradycyjnych mają produkty, które charakteryzują się tradycyjną, ugruntowaną w czasie (jako najkrótszy przyjmuje się okres 25 lat) metodą wytwarzania, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji.

Podstawą rejestracji jest tradycja wytwarzania i szczególna oraz niepowtarzalna jakość związana z historycznie ugruntowanymi przepisami, metodami produkcji i sposobami przetwarzania czy dojrzewania żywności, które gwarantują wysoką jakość otrzymanego produktu.

Na Liste Produktó Tradycyjnych moga zostać wpisane produkty rolne i środki spożywcze, o których mowa w załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w załącznikach do rozporządzenia nr 2081/92 lub w załączniku do rozporządzenia nr 2082/92 oraz napoje spirytusowe, o których mowa w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 1576/89 z dnia 29 maja 1989 r. ustanawiającym ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych. Produkty wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych są podzielone według następujących kategorii:

1. sery i inne produkty mleczne
2. mięso świeże oraz produkty mięsne
3. przetwory rybołówstwa, w tym ryby
4. warzywa i owoce (przetworzone i nie)
5. wyroby piekarnicze i cukiernicze,
6. oleje i tłuszcze (masło, margaryna, olej itp.)
7. miody,
8. gotowe dania i potrawy,
9. napoje (alkoholowe i bezalkoholowe),
10. inne produkty

Czy producenci produktów tradycyjnych wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych muszą poddawać się dobrowolnej kontroli potwierdzającej zgodność produkcji z zadeklarowaną metodą wytwarzania?

Lista Produktów Tradycyjnych ma na celu wyłącznie identyfikację tradycyjnych produktów, a nie producentów wytwarzających tradycyjną żywność. Producenci nie są zobowiązani do poddawania się dobrowolnej kontroli, która miałaby na celu potwierdzenie zgodności produkcji z metodą wytwarzania zadeklarowaną przez nich we wniosku o wpis na Listę Produktów Tradycyjnych.

Nie wpływa to jednak na fakt, że producenci mogą potwierdzić zgodność produkcji z zadeklarowaną metodą m.in. poprzez skorzystanie z usług jednostek certyfikujących akredytowanych zgodnie z Polską Normą PN EN-45011, które mogą wydawać tzw. „certyfikat zgodności”.

Kiedy produkt tradycyjny zostanie skreślony z Listy Produktów Tradycyjnych?

Produkt tradycyjny może zostać skreślony z Listy Produktów Tradycyjnych w przypadku gdy:

• nazwa tego produktu zostanie umieszczona w Rejestrze Chronionych Nazw Pochodzenia oraz Chronionych Oznaczeń Geograficznych, lub w Rejestrze Świadectw Specyficznego Charakteru
• nie będzie istniała możliwość wytworzenia produktu o cechach lub właściwościach, które były podstawą do umieszczenia produktu na Liście Produktów Tradycyjnych.

Gdzie jest publikowana Lista Produktów Tradycyjnych?

Lista Produktów Tradycyjnych jest publikowana na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz raz w roku w Dzienniku Urzedowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. (zgodnie z art. 55 ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych).

Kto może ubiegać się o wpis produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego na Listę Produktów Tradycyjnych?

Z wnioskiem o wpis produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego na Listę Produktów Tradycyjnych mogą wystąpić osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, wytwarzające dany produkt rolny, środek spożywczy lub napój spirytusowy ( zgodnie z art. 49 ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych).

Źródło: www.minrol.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum