Wiadomości

PESEL2 - komunikat o stanie realizacji programu

Opublikowany: sty 9, 14:11

Cel programu PESEL2

Celem strategicznym Programu PESEL2 „Przebudowa i integracja systemu rejestrów państwowych” jest usprawnienie obsługi obywatela i przedsiębiorcy poprzez umożliwienie dostępu do zasobów informacyjnych rejestru PESEL oraz budowa Zintegrowanego Systemu Informatycznego PESEL2 (ZSI PESEL2) jako rejestru referencyjnego dla ewidencji ludności w ramach budowy nowoczesnej infrastruktury informacyjnej państwa. Celem operacyjnym programu jest umożliwienie korzystania w trybie on-line z usług dostępu do danych zawartych w rejestrach systemu PESEL.

Projekt PESEL2 jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i realizowany w ramach Narodowego Programu Rozwoju na lata 2004-2006, którego częścią jest Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO WKP), Działanie 1.5 Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do informacji i usług publicznych on-line.

System PESEL2 polega na zintegrowaniu i przebudowie istniejących rejestrów państwowych. Należy podkreślić, że zasób informacyjny PESEL2 będzie zawierał wyłącznie dane w zakresie dotychczasowego zasobu PESEL, pomniejszonego o takie dane jak np. wykształcenie. W szczególności planowany zakres gromadzonej informacji nie zawiera danych o wysokości zarobków, wysokości podatków, miejscu leczenia i jego powodów ani ilości mandatów za złe parkowanie. W systemie nie będą umieszczone informacje o fakcie zalegania ze składkami ZUS ani o statusie rozliczeń z urzędem skarbowym. W planowanym zakresie gromadzonych informacji nie znajdą się dane o kontach bankowych obywateli ani o statusie stosunków z Policją. Nie zakłada się także przetwarzania informacji o fakcie korzystania z pomocy opieki społecznej.

Geneza programu i realizacja zadań do listopada 2007

Na początku 2005 roku Ministerstwo Nauki i Informatyzacji jako Instytucja Wdrażająca działanie 1.5 Programu SPO WKP ogłosiło konkurs na projekty do realizacji w ramach tego działania. Jednym z wyłonionych w ramach konkursu projektów był projekt zgłoszony przez MSWiA “Przebudowa i integracja rejestrów państwowych” zwany powszechnie Projektem PESEL2.

We wrześniu 2005, podpisano umowę pomiędzy MSWiA, a Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego na dofinansowanie PESEL2, w której okres realizacji Projektu przewidziano od 1 czerwca 2005 do 31 grudnia 2007, a całkowite nakłady na projekt wynosiły 200 mln zł.

W sierpniu 2006 roku powstało Biuro Projektu i przystąpiono do prac planistycznych i organizacyjnych. Wszczęto również postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego dotyczące wyboru konsultanta w zakresie projektowania architektury systemu, asysty technicznej i usług zarządzania. Ostatecznie postępowanie zostało rozstrzygnięte dopiero w czerwcu 2007 roku, wyłaniając konsultanta – firmę UNIZETO.

Do końca 2007 roku trzykrotnie zmieniano kierownika projektu. Zmieniono też w trakcie realizacji koncepcje wykonania dokumentacji technicznej projektu – wbrew pierwotnym założeniom przewidującym wynajęcie zewnętrznego wykonawcy – istotna część dokumentacji miała zostać wykonana siłami własnych specjalistów.

Kolejne aneksy do umowy o dofinansowanie projektu ograniczały zarówno wartość, jak i zakres projektu:

• W grudniu 2006 r. – podpisano aneks nr 2, który zmniejszał wartość projektu do 167 mln zł.
• W październiku 2007 r. – podpisano aneks nr 3, który zmniejszał wartość realizacji projektu do 126 mln zł oraz ograniczał zakres realizowanych usług z planowanych ośmiu do pięciu.

Program naprawczy

Wykonany w grudniu 2007 przez Komitet Sterujący przegląd realizacji programu PESEL2 wykazał, iż istnieje istotna różnica pomiędzy deklarowanymi wcześniej zamierzeniami, a faktyczną możliwością realizacji projektu. Dotychczasowy brak sukcesów w kontraktowaniu prac dotyczących realizacji programu PESEL2 stawiał pod znakiem zapytania sensowność kontynuowania programu i groził utratą dofinansowania unijnego ze środków SPO WKP w wysokości 126 mln zł.

W terminie od września 2005 do listopada 2007 udało się zakontraktować tylko zadania konsultacyjne, a praktycznie cała część zakupu sprzętu i realizacji oprogramowania pozostawała w sferze zamierzeń. Założenie, iż uda się zakontraktować i zrealizować w ciągu 7 miesięcy (do czerwca 2008) praktycznie cały system, skoro na prace przygotowawcze nie wystarczyło 2 lat, nie znajduje racjonalnego uzasadnienia.

W związku z dotychczasowymi niepowodzeniami i ogromnym opóźnieniem rozważano dwie opcje – całkowitego przerwania realizacji programu albo urealnienia celów programu i ograniczenia projektu do części, która rokuje wykonanie. Ze względu na fakt, iż program PESEL2 jest kluczowym dla rozwoju eAdministracji w Polsce oraz na to, że wprost są zależne od niego inne ważne przedsięwzięcia informatyczne w kraju (pl.ID, ePUAP) Komitet Sterujący podjął w grudniu 2007 decyzję o kontynuacji realizacji projektu. Decyzja została podjęta mimo świadomości ryzyka jakie stanowi kontynuowanie projektu, którego dotychczasowa realizacja była nieskuteczna i zagrożonego odebraniem środków unijnych.

Opracowany został plan naprawczy budowy systemu PESEL2 zawężający i urealniający funkcjonalność w ramach perspektywy finansowej SPO WKP. Znacząca większość prac nad budową systemu zogniskowana zostanie na modernizacji centralnego rejestru PESEL. Decyzja ta, podyktowana jest względami strategicznymi – technologie użyte do budowy poprzedniej wersji systemu PESEL są dziś archaiczne i w praktyce uniemożliwiają jakikolwiek rozwój systemu.

Ograniczono do 2 liczbę usług, jakie zostaną zrealizowane do czerwca 2008. Zaniechano natomiast kontynuacji zadań, których realizacja w obecnej perspektywie finansowej nie jest w żadnym stopniu prawdopodobna. W końcu grudnia 2007 roku podpisano aneks nr 4 do umowy o realizację Projektu z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Aneks stanowi środek realizacji planu naprawczego, który polega na realizacji do dnia 30 czerwca 2008, tych części docelowego Projektu PESEL2, których wykonanie jest możliwe w tak krótkim okresie. Przeniesienie pozostałych zadań, w tym zbudowanie warstwy lokalnej (dostarczenie komputerów i infrastruktury sieciowej do gmin i modernizację oprogramowania lokalnego) oraz wdrożenie nowych przebiegów informacyjnych w systemie, będzie realizowane w ramach Projektu pl.ID, który stanowi kontynuację działań rozpoczętych w ramach Projektu PESEL2.

W konsekwencji, zdając sobie sprawę z braku możliwości wydatkowania środków w ramach projektu drastycznie zmniejszono finansowanie o ok.75% – z 126 mln do 31 mln zł. Ponieważ nierealnym stało się wykorzystanie wszystkich środków w ramach projektu PESEL2, to postanowiono umożliwić wykorzystanie ich istotnej części w ramach innych projektów SPO WKP, gdyż inaczej środki te mogłyby zupełnie przepaść. Ograniczono zakres projektu do modernizacji warstwy centralnej i świadczenia za jej pomocą jedynie dwóch usług: „dostępu w formie elektronicznej do wydanych i unieważnionych dokumentów” oraz „weryfikację danych osobowo-adresowych on-line”.

Działanie usługi „dostępu w formie elektronicznej do wydanych i unieważnionych dokumentów” będzie polegało na wpisaniu przez beneficjenta danych identyfikujących dokument tożsamości, którym posługuje się obywatel. W wyniku odpowiedzi udostępniony zostanie odpowiedni zakres danych, wynikający z przepisów prawnych, dotyczący informacji zawartych w dokumencie tożsamości. Z kolei proces „weryfikacji danych osobowo-adresowych on-line” polegał będzie na wysłaniu zapytania o ściśle określony zakres danych, na które zwrócona zostanie odpowiedź świadcząca o istnieniu lub nie, danego zestawu danych w Systemie PESEL2 (TAK/NIE).

Skutkiem analizy sytuacji i wprowadzenia programu naprawczego jest unieważnienie postępowania na dostawę sprzętu komputerowego dla urzędów gmin i urzędów stanu cywilnego. Kontynuacja zakupu sprzętu dla gmin uznana została za bezzasadną, skoro nie ma żadnych możliwości przygotowania aplikacji, które miały umożliwić korzystanie z tego sprzętu.

Przyszłość programu PESEL2

Realizacja programu PESEL2 (i jego kontynuacji – programu PL-ID) jako systemu, który w zasadniczy sposób może wspomóc działania administracji rządowej, samorządów i biznesu jest niewątpliwie konieczna dla Polski. Trudno wyobrazić sobie rozwój eAdministarcji bez dostępu do rejestru danych o obywatelach. Doświadczenia z wielu krajów wskazują, że jest to minimum niezbędne dla wsparcia procesów administracyjnych i gospodarczych w nowoczesnym państwie.

Nieskuteczność w dotychczasowej realizacji projektu, która spowodowała konieczność istotnego ograniczenia zakresu projektu, wciąż stwarza ryzyko związane z terminową realizacją zamierzeń, co z kolei zagraża finansowaniu go ze środków unijnych. Jednak ważność projektu PESEL2 uzasadnia w opinii Komitetu Sterującego potrzebę poniesienia takiego ryzyka.

Oprócz braku terminowości w zakresie technicznej realizacji projektu mamy do czynienia opóźnieniami w pracach legislacyjnych. Dotyczy to zwłaszcza ewentualnej nowelizacji Ustawy o Ewidencji Ludności i Dowodach Osobistych, która w sposób bardzo restrykcyjny ogranicza możliwość elektronicznego dostępu do usług akurat tym instytucjom, które są tym szczególnie zainteresowane. Obowiązujące w ww. Ustawie restrykcyjne podejście do udostępniania danych w formie teletransmisji wymaga dostosowania do realiów nowoczesnego państwa.

Źródło: www.mswia.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum