Wiadomości

Obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa w pojazdach samochodowych jest zgodny z konstytucją

Opublikowany: lip 10, 08:49

9 lipca 2009r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Felicjana G. dotyczącą obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa w pojazdach samochodowych sygn. SK 48/05.

Stan faktyczny i prawny:

Zdaniem skarżącego art. 39 Prawa o ruchu drogowym jest niezgodny z art. 30 konstytucji, gdyż nałożenie obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa podczas kierowania pojazdem, narusza zasadę poszanowania i ochrony przez władzę publiczną godności człowieka, zmuszając obywateli do działania pod przymusem.

W opinii skarżącego zaskarżony przepis jest także sprzeczny z art. 31 konstytucji, gdyż nakładając obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa w czasie jazdy samochodem, pozbawia obywateli prawa do decydowania o własnym bezpieczeństwie. Art. 31 konstytucji gwarantuje każdemu szeroko rozumianą wolność, zaś o możliwości i okolicznościach ograniczenia tej wolności stanowi ust. 3 tego artykułu. Ustawodawca nie uzasadnił ograniczenia przewidzianego w art. 39 Prawa o ruchu drogowym wymaganiami bezpieczeństwa lub porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Według skarżącego, godzi to w istotę przyrodzonej człowiekowi wolności.

Skarżący zarzucił ponadto, że zaskarżona regulacja narusza prawo do ochrony życia prywatnego, wyrażone w art. 47 konstytucji i art. 8 Konwencji, ponieważ ingeruje w życie prywatne człowieka, dyktując zachowania w sprawach należących do osobistych wyborów obywatela i wynikających z prawa do decydowania o swoim życiu osobistym. Skarżący wyraził pogląd, że rozwijanie ustawodawstwa, w którym państwo ingeruje w czyjeś zachowanie w sferze prywatności, jest niedopuszczalne. W takim stanie rzeczy możliwe byłyby sankcje dotyczące używania ciepłego ubioru, nieotwierania okien na wysokich piętrach, niezdrowego odżywiania się, czy niskiego wykształcenia, a także sankcje dotyczące niewłaściwego światopoglądu, z uzasadnieniem państwowej zapobiegliwości i troski o życie, zdrowie i samopoczucie obywateli.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym jest zgodny z art. 30 oraz art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że nakaz stosowania pasów bezpieczeństwa w pojazdach samochodowych nie narusza normy zawartej w art. 30 konstytucji, gwarantującej każdemu poszanowanie godności człowieka. W ocenie Trybunału skarżący nie przedstawił na poparcie swego stanowiska przekonujących argumentów, wskazując, że nałożenie obowiązku zadbania o własne bezpieczeństwo poprzez nakaz korzystania z pasów bezpieczeństwa narusza przyrodzoną i niezbywalną godność człowieka. Nie można przyjąć, że nałożenie przez ustawę każdego obowiązku na osobę fizyczną narusza jej godność ludzką.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 47 konstytucji, Trybunał ocenił zgodność zaskarżonego przepisu z konstytucyjnie gwarantowanym prawem jednostki do decydowania o swoim życiu osobistym.

Trybunał wskazał, że art. 47 konstytucji zapewnia każdej jednostce nieskrępowane prawo do decydowania o swoim życiu osobistym. Zdaniem Trybunału w sferze tak rozumianego życia osobistego jednostki mieści się również prawo do decydowania o ochronie własnego życia i zdrowia. Sformułowany przez ustawodawcę w art. 39 ust. 1 prawa o ruchu drogowym nakaz stosowania pasów bezpieczeństwa w pojeździe samochodowym może ograniczać tak rozumiane prawo jednostki do decydowania o swoim życiu osobistym. Użytkownik pojazdu ma bowiem wyłączoną swobodę decydowania o korzystaniu, bądź nie, ze środków bezpieczeństwa, w które wyposażony jest pojazd.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził jednak, że w zakresie obowiązku stosowania pasów bezpieczeństwa, ograniczenie prawa jednostki co do decydowania o swoim życiu osobistym, jest dopuszczalne w świetle art. 31 ust. 3 konstytucji. Cel nakazu sformułowanego w art. 39 ust. 1 prawa o ruchu drogowym należy uznać za usprawiedliwiony przesłanką ochrony zdrowia. Ograniczenie prawa jednostek jest zgodne przy tym z zasadą proporcjonalności. Trybunał przedstawił obszernie wyniki badań naukowych i statystyki wypadków drogowych, stosownie do których używanie pasów bezpieczeństwa w istotny sposób zmniejsza liczbę obrażeń oraz stopień ciężkości następstw wypadków drogowych. Trybunał Konstytucyjny stwierdził wobec tego, że stosowanie pasów bezpieczeństwa w istotnym stopniu przyczynia się do realizacji założonego przez ustawodawcę celu, jakim jest ochrona zdrowia uczestniczących w ruchu drogowym użytkowników pojazdów. Ponadto pasy bezpieczeństwa są najskuteczniejszym i najmniej uciążliwym środkiem bezpieczeństwa pojazdu, w wysokim stopniu ograniczającym negatywne skutki dla życia i zdrowia użytkowników pojazdów podczas wypadków drogowych. Uciążliwość związana z ich stosowaniem jest przy tym niewielka; przeważają natomiast wspomniane wyżej korzyści. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że także doktryny liberalne dopuszczają ograniczenie przez państwo swobody decydowania przez jednostki o ich postępowaniu, jeżeli decyzje jednostek naruszają prawa lub interesy innych osób albo są nieprzemyślane. Z tych względów Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 39 ust. 1 prawa o ruchu drogowym jest zgodny z art. 47 w zw. z art. 31 ust. 3 konstytucji.

Źródło: www.trybunal.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum