Wiadomości

Dokonanie przeszukania powinno podlegać kontroli niezależnego sądu

Opublikowany: lip 8, 06:18

3 lipca 2008 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący braku sądowej kontroli postanowienia prokuratora dotyczącego przeszukania i zatrzymania rzeczy, wydanego w postępowaniu przygotowawczym, sygn. K 38/07.

Stan prawny sprawy: Do Rzecznika Praw Obywatelskich kierowane są skargi kwestionujące prawidłowość i zgodność z prawem przeszukań pomieszczeń dokonywanych przez prokuratora, albo na jego polecenie przez Policję. Zgodnie z ogólną zasadą określoną w Kodeksie postępowania karnego na postanowienie prokuratora przysługuje zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy, chyba, że ustawa stanowi inaczej. Wyjątek taki zawiera właśnie kwestionowany przepis stanowiąc, iż zażalenie na postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych, a także na inne czynności prokuratora w toku postępowania przygotowawczego, rozpoznaje prokurator nadrzędny. Konsekwencją przepisu jest wyłączenie sądowej kontroli podejmowanych przez prokuraturę rozstrzygnięć w toku postępowania przygotowawczego w sprawie przeszukania i zatrzymania rzeczy. Zaskarżony przepis narusza w ten sposób adresowany do ustawodawcy, konstytucyjny zakaz stanowienia przepisów, które zamykałyby komukolwiek drogę dochodzenia naruszonych wolności i praw. Natomiast jednostce uniemożliwia obronę na drodze sądowej przed arbitralnością rozstrzygnięć prokuratury w sprawach nietykalności osobistej, ochrony życia prywatnego i nienaruszalności mieszkania.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 236 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji. Przepis traci moc obowiązującą z upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

Wyłączenie drogi sądowej w sprawach związanych z naruszeniem wolności i praw może być ustanowione jedynie wprost przepisami konstytucyjnymi. Konstytucyjne prawo do sądu, nie może zostać ograniczone poprzez zamknięcie przez ustawę drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności i praw konstytucyjnych. Postanowienie prokuratora o przeszukaniu jest środkiem, który bezpośrednio ingeruje w konstytucyjnie chronioną wolność osobistą, nietykalność mieszkania, a przez to również prawo do prywatności. Dlatego osoby wobec, których zastosowany został ten środek powinny mieć zapewnione gwarancje kontroli tej decyzji przed odpowiednimi organami. Dokonanie przeszukania powinno podlegać kontroli niezależnego sądu. Ze względu na brak sądowej kontroli postanowienia prokuratora o przeszukaniu, regulacja ta narusza prawo do sądu przez to, że zamyka drogę sądową ochrony konstytucyjnych wolności i praw.

Utrata mocy obowiązującej przepisu została odroczona o 6 miesięcy, żeby ustawodawca stworzył regulację gwarantującą prawo do sądu w przypadku przeszukania, zatrzymania rzeczy i czynności związanych z przeszukaniem i zatrzymaniem rzeczy w postępowaniu przygotowawczym.

Źródło: www.trybunal.gov.pl

Skomentuj ten artykuł na forum