Wiadomości

Bójka z użyciem niebezpiecznych przedmiotów – przestępstwo art. 159 kk

Opublikowany: lut 24, 05:51

„Kto, biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka, używa broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”

W przepisie art. 159 kk. określona została kwalifikowana postać przestępstwa udziału w bójce lub pobiciu. Kwalifikowaną ze względu na użyty przedmiot. Punkt ciężkości w tym przepisie jest położony na używa i innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu. Nie jest koniecznym wystąpienie w tym przypadku skutku. Znamiennym jest samo „wzięcie udziału” – takie zachowanie sprawcy wystarczy do kwalifikacji z tego przepisu. Odpowiedzialności podlega tylko ten, kto „używa” niebezpiecznego przedmiotu – nie można na tle tego przepisu rozciągnąć odpowiedzialności również na inne osoby. Z art. 159 kk. odpowiada tylko konkretny uczestnik zajścia, który używa wymienionych w tym przepisie przedmiotów.

Nie należy mylić znamion z tego przepisu ze znamionami rozboju. Mamy tu do czynienia z podobną, ale nie identyczną sytuacją. W przepisie art. 280 kk. w § 2 użyto zwrotu „jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem (…)”. Jest tu zatem widoczna różnica. W art. 159 kk. jest używa, przy rozboju zaś posługuje się. Intencją ustawodawcy jest, aby na tle art. 159 kk. to „użycie” było potraktowane węziej aniżeli przy rozboju. Przy art. 159 kk. sprawca musi zastosować wymieniony przedmiot (np. broń palną) w praktyce, musi zadać cios, musi użyć broni. Natomiast „posługiwanie się” przy rozboju takim przedmiotem będzie już wystarczającym dla kwalifikacji z art. 280 § 2 kk. – czyli jeżeli tylko wyjmie podczas zdarzenia nóż i pokaże go ofierze rozboju.

Następnym ważnym zwrotem zastosowanym w art. 159 kk. jest inny podobnie niebezpieczny przedmiot. Z tym są problemy. Sąd Najwyższy w swym orzecznictwie zwraca uwagę na to, że ustawodawca ma tu na myśli cechy przedmiotu. Mówiąc inny podobnie niebezpieczny przedmiot nie ma na myśli tego, że ten przedmiot może być niebezpieczny jeżeli się go w określony sposób użyje, ustawodawca odwołuje się w tym przypadku do cech i właściwości danego przedmiotu. I właśnie te właściwości, te cechy mają decydować, że ów przedmiot jest podobnie czy też równie niebezpieczny jak broń palna i nóż – tu wyraźnie zaznacza się zawężenie pola stosowania. I tak nie będzie miał zastosowania art. 159 kk. w sytuacji, gdy sprawca dusi pokrzywdzonego szalikiem (oczywiście można szalikiem kogoś skutecznie udusić, ale właściwości szalika nie są podobnie niebezpieczne jak właściwości broni palnej czy noża).

Teoretycy odwołują się do innych cech przedmiotu – uważają że
o niebezpieczeństwie świadczą tnące powierzchnie, kłujące i ostre. Tak więc takim innym przedmiotem z art. 159 kk. może być np. łom, kamień, wszelkiego rodzaju narzędzia ostre, młotek. To będą niewątpliwie podobnie niebezpieczne przedmioty jak chociażby nóż. Nie patrzcie na to natomiast jaki skutek wywołuje, jakie użycie, jaki sposób.

Użycie któregokolwiek z tych narzędzi nie musi być skuteczne. Tu wystarczy samo zrealizowanie czynności sprawczej używa, a więc nie musi ono powodować żadnych konkretnych skutków – uszkodzeń ciała. Natomiast jednak choć ustawodawca tego wprost nie powiedział wymagamy w praktyce, żeby użycie tego przedmiotu stanowiło jednak, sprowadzało pewne niebezpieczeństwo dla zdrowia, czy życia.

Przyjmuje się, choć tu mogą być wątpliwości, że art. 159 kk. pochłania art. 158 § 1 kk. Przyjmuje się, że jeśli ktoś używa broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu to jakby to już przesądza fakt, iż tu naraża on człowieka na niebezpieczeństwo wystąpienia skutku określonego w art. 158 § 1 kk. ze względu na właściwość tych narzędzi. Natomiast może mieć miejsce kumulacja art. 159 kk. z art. 158 § 2 lub 3 kk. – bowiem tutaj pojawia się już skutek i musimy być konsekwentni (może być tak, że ktoś używał noża, a następstwem będzie art. 158 § 2 lub 3 kk.) wówczas kwalifikacja będzie łączna na podstawie art. 11 § 2 kk. Może być również kumulacja art. 159 k.k. z art. 156 § 1 kk. czy art. 148 § 1, 2 lub 3 kk.

W sytuacji, gdy samoistnie powołamy art. 159 kk. to nic nie stoi na przeszkodzie, aby tam stosować także środki karne jakie orzekać można na podstawie art. 158 kk. (np. nawiązkę na cel społeczny z art. 46 kk.).

Skomentuj ten artykuł na forum

Szukaj w serwisie

Wzory pozwów, wniosków, umów i innych pism

Wiadomości i porady prawne

Konkordat między Rzeczpospolita Polską a Stolicą Apostolską

Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół katolicki są — każde w swej dziedzinie — niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.

Czytaj dalej


Więcej

Porada prawna - Prenumerata RSS

Zaprenumeruj aktualności i porady

Archiwum wiadomości